TS Lê Xuân Nghĩa cho biết quyết tâm của Chính phủ trong việc ngăn chặn t́nh trạng lũng đoạn tại ngân hàng: Đồng tiền đầu tư vào ngân hàng phải là đồng “tiền sạch” 12 đời (điều tra nguồn gốc 12 đời).
Theo nguyên phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia – ông Lê Xuân Nghĩa, t́nh trạng lũng đoạn tại các ngân hàng đă được Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc Gia chỉ ra và báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ cách đây 2 năm.
Quy định của luật hiện hành th́ cá nhân và những người liên quan không được phép sở hữu quá 20% tổng số cổ phần tại một tổ chức tín dụng, nhưng trên thực tế có những người sở hữu lên đến 50% thậm chí 60%.
Ông Nghĩa châm biếm rằng, đó là ngân hàng của “choa” (tao) chứ không phải ngân hàng của cộng đồng, nhân dân, ngân hàng của đất nước.
Chính v́ thế chỉ ở Việt Nam mới có chuyện mẹ làm chủ tịch HĐQT, con gái làm tổng giám đốc, con trai làm phó tổng giám đốc… Việc này đă diễn ra trong ṿng nhiều năm, nó như một góc xa lạ đối với thị trường tài chính quốc tế.
Trước đây, chúng tôi (Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia) đă cảnh báo đây được xem là nguy cơ lớn nhất đe dọa đến an ninh của hệ thống tài chính tại Việt Nam.
TS Lê Xuân Nghĩa
“Vĩnh viễn chúng ta không thể xóa được nợ xấu, hệ thống ngân hàng không thể lành mạnh nếu điều này không được chấm dứt. Bởi lẽ, ngay từ đầu việc người góp vốn đă không minh bạch” – ông Nghĩa nói.
Tiền ở đâu ra?
Về tỉ lệ sở hữu là thế. Nhưng ông Nghĩa cũng đặt câu hỏi: Tiền đâu để những cá nhân đó có thể sở hữu số cổ phần đó?
Cách đây vài năm NHNN có hàng loạt các yêu cầu về tăng vốn từ 500 tỉ đồng lên 1.000 tỉ đồng, rồi từ 1.000 tỉ đồng lên 3.000 tỉ đồng trong một thời gian rất ngắn.
Giả sử, một cá nhân đang sở hữu 30% cổ phần tại một ngân hàng có vốn điều lệ là 1.000 tỉ đồng, th́ khi ngân hàng đó tăng vốn điều lệ lên mức 3.000 tỉ đồng, cá nhân đó muốn duy tŕ tỉ lệ sở hữu của ḿnh th́ đồng nghĩa với việc phải có thêm 1.000 tỉ đồng để đóng vào.
Số tiền trên là quá lớn đối với một cá nhân cộng thêm thời gian để có được số tiền đó lại rất ngắn.
Do đó, hầu hết các cá nhân này buộc phải “lao” vào sử dụng tất cả các công cụ tài chính để "biến" tiền gửi của dân cư thành tiền của ḿnh.
Cũng dễ hiểu v́ sở hữu ngân hàng sẽ đem lại lợi nhuận rất cao nên ít có ai bỏ lỡ cơ hội này. Thống kê cho thấy, lợi nhuận cao nhất rơi vào khoảng 33%/năm.
Ông Nghĩa chỉ ra cách kiếm tiền để góp vào duy tŕ tỉ lệ sở hữu của những cá nhân sở hữu tại các ngân hàng (tạm gọi là “đại gia ngân hàng”) cụ thể như sau: thông thường là họ sẽ lập ra các công ty con và dùng chính công ty con này để phát hành trái phiếu lấy tiền về đầu tư vào ngân hàng của ḿnh đang sở hữu hoặc các ngân hàng khác; sau đó lấy chính số cổ phiếu tại ngân hàng mà ḿnh nắm cổ phần về cầm cố vay vốn ngay tại ngân hàng của ḿnh và lấy số tiền cầm cố được này đi trả nợ trái phiếu.
Tiếng là “đại gia ngân hàng” nhưng nếu tính thẳng thắn ra chắc chắn nhiều đại gia dù có bán hết tài sản đi cũng không thể trả hết nợ tại các ngân hàng – ông Nghĩa thẳng thắn nói.
Bởi lẽ, ṿng quay của trái phiếu ra cổ phiếu, rồi từ cổ phiếu thành tín dụng và từ tín dụng trả trở lại cho trái phiếu thời gian quá ngắn.
Thời gian đó chưa đủ để cổ phiếu đó sinh lời để trả lại tiền cho trái phiếu. Chính v́ thế nợ xấu của các “đại gia ngân hàng” tại các ngân hàng là tương đối lớn.
Tiền phải "sạch" 12 đời
Thủ tướng Chính phủ cũng đă rất bức xúc về t́nh trạng này và yêu cầu phải làm rơ vấn đề, đồng tiền đầu tư vào ngân hàng phải là đồng “tiền sạch” 12 đời (điều tra nguồn gốc 12 đời), trước mắt hăy chứng minh được đó là đồng “tiền sạch” 3 đời, ông Nghĩa cho biết.
Ông Nghĩa cho rằng, việc chống thao túng sẽ tiếp tục được Chính phủ làm quyết liệt và dứt khoát phải làm sớm để làm trong sạch hệ thống ngân hàng.
Tuy nhiên, để đảm bảo không gây xáo trộn hệ thống th́ cách thức xử lư có thể khác. Chẳng hạn giao cho ngân hàng nhà nước xử lư hành chính, ép giảm tỉ lệ xuống đúng như quy định, tịch thu số cổ phần dư thừa xung công quỹ…
Theo Khánh Linh (CafeF)