Kể từ cuối tuần này, cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ 2012 đă bước vào giai đoạn thật quan trọng: chỉ c̣n có đúng 60 ngày để hai ứng viên Barack Obama của đảng Dân Chủ cũng như ứng viên Mitt Romney của đảng Cộng Ḥa thực hiện những cuộc vận động thu hút lá phiếu cử tri.
H́nh ảnh rơ ràng nhất là ngay sau buổi tối Đại Hội Đảng Dân Chủ kết thúc ở Charlotte, N. Carolina, ông Obama lên đường đi New Hampshire, trong khi ông Romney có mặt tại Iowa và đề tài được 2 ông nói đến là chuyện tạo việc làm cho người dân, để giảm bớt t́nh trạng thất nghiệp. Tại Iowa, ông Romney cho rằng “43 tháng liền tỷ lệ thất nghiệp vẫn ờ mức trên 8% là điều đau ḷng, chứng tỏ ông Obama không biết cách giải quyết vấn đề, dẫn đến t́nh trạng 23 triệu người đang thất nghiệp”, nhắc lại cam kết chỉ 4 năm đầu trong cương vị tổng thống, “tôi hứa sẽ tạo được 12 triệu việc làm cho người dân”. Ở New Hampshire, ông Obama đổ lỗi cho các vị dân cử Cộng Ḥa chỉ biết nghĩ đến quyền lợi đảng phái, “không tiếp tay với hành pháp để tạo thêm công việc làm cho dân”. Vẫn theo lời ứng viên Dân Chủ, “nếu cánh Cộng Ḥa thông qua dự luật mà tôi đă đệ nạp, chúng ta tức khắc có thêm cả triệu việc làm”.
Giải quyết t́nh trạng thất nghiệp là một trong những đề tài các đại biểu của cả hai đảng nói tới tại Tampa và Charlotte. Những cuộc tiếp xúc bên lề hai đại hội Cộng Ḥa và Dân Chủ cho thấy những điểm các đại biểu của cả 2 đảng quan tâm nhất gồm có:
1- Kinh tế và thất nghiệp: đây là 2 từ được nói đến nhiều nhất, chỉ thua có số lần tên ông Obama và Romney được các đại biểu nhắc đến.
Trong cuộc họp báo bên lề ở Charlotte, Chủ Tịch Nghiệp Đoàn Lao Động Mỹ AFL-CIO là ông Richard Trumka nói “kinh tế và thất nghiệp là những điều dân chúng Hoa Kỳ quan tâm đến nhiều nhất”, và ứng cử viên nào đưa ra được chính sách thực tiễn nhất để tạo việc làm, giúp phát triển kinh tế vững vàng “sẽ là người được cử tri tín nhiệm” trao chiếc ch́a khóa mở cửa Ṭa Bạch Ốc.
Ông Neil Newhouse, Cố Vấn Ủy Ban Tranh Cử Mitt Romney, cho rằng 2 vấn đề quan trọng này “chỉ được giải quyết với điều kiện phải thay đổi lănh đạo” để t́nh h́nh quốc gia “không ở mức tệ hơn nữa trong 4 năm tới”. Cố Vấn David Plouffe của ông Obama th́ nói “người dân Hoa Kỳ thấy rơ Tổng Thống (Obama) không chỉ đă giúp quốc gia vượt qua giai đoạn khó khăn nhất mà c̣n xây dựng được nền tảng vững chắc để tiến bước trong 4 năm tới”.
Một số nhà phân tích bầu cử dự đoán cuộc bầu cử sẽ “định h́nh” trong ṿng 45 ngày nữa, tức vào giữa tháng Mười dân chúng Mỹ có thể đoán biết ai là người sẽ lănh đạo quốc gia. Trong trường hợp đến lúc đó 2 bên vẫn c̣n ngang ngửa, báo cáo thất nghiệp phổ biến vào ngày thứ Sáu mùng 2 tháng 11 sẽ giữ vị trí quyết định thắng bại: nếu tỷ lệ thất nghiệp xuống dưới 7%, ghế tổng thống của ông Obama sẽ rất vững vàng, nếu vẫn ở mức 8% hay cao hơn, có khả năng ông Romney sẽ là ông chủ mới của Ṭa Bạch Ốc.
2- Tranh luận: có 3 cuộc tranh luận giữa ông Obama và ông Romney (bắt đầu vào ngày mùng 3 tháng Mười ở Denver để bàn căi về chính sách đối nội, ngày 16 tháng Mười để trả lời các câu hỏi do cử tri đặt ra, và kết thúc vào ngày 22 tháng Mười tại Baca Raton, Florida với cuộc tranh luận về chính sách đối ngoại).
Cả 2 ứng viên đă bắt đầu sửa soạn cho những cuộc tranh luận sẽ góp phần định đoạt lá phiếu cử tri sẽ dành -hay không dành- cho họ. Hồi 1996, ứng viên Ronald Reagan thành công nhờ thắng cuộc tranh luận với Tổng Thống Jimmy Carter; năm 2000 ông Al Gore của đảng Dân Chủ gặp trở ngại v́ không trả lời sát những câu hỏi do cử tri đặt ra khi tranh luận với ứng viên George W. Bush của đảng Cộng Ḥa.
Dự đoán: trong cương vị của nhà lănh đạo đương nhiệm cộng với những bản phúc tŕnh được nghe hàng ngày về t́nh h́nh quốc tế, ông Obama sẽ có lợi thế ở cuộc tranh luận về chính sách đối ngoại, nhưng phải chống đỡ khá vất vả về chính sách đối nội và trước câu hỏi “nước Mỹ có khá hơn trong 4 năm ông Obama nằm quyền hay không” mà ứng viên Romney sẽ nhấn mạnh để lấy phiếu của cử tri. Ngoài t́nh trạng thất nghiệp, ông Romney sẽ đánh mạnh vào những vấn đề khác, như mức phát triển kinh tế giảm, 4 năm liền mỗi năm ngân sách thâm thủng 4,000 tỷ dollars, đạo luật cải tổ bảo hiểm y tế gây chia rẽ quốc gia và tăng thêm thâm thủng ngân sách v.v…
Một số chiến lược gia Dân Chủ như bà Celinda Lake tin rằng muốn chống đỡ mức tấn công của ông Romney, ông Obama phải “đưa ra những chính sách rơ ràng hơn trong 4 năm tới để cử tri thấy an tâm khi ông ngổi ở Ṭa Bạch Ốc thêm 4 năm nữa, quên hẳn suy nghĩ phải thay đổi lănh đạo mà phía ông Romney đang hô hào”.
Các quan sát viên bầu cử cũng dự đoán ông Obama có lợi thế v́ tài hùng biện, và “phải nhớ ông ta phản ứng rất nhanh” như Thượng Nghị Sĩ John McCain đă nói sau khi thất bại ở cuộc tranh luận với ông Obama khi dự cuộc đua tiến về Ṭa Bạch Ốc hồi 2008.
Hai ứng viên phó tổng thống -Josphe Biden và Paul Ryan cũng gặp nhau trong cuộc tranh luận được tổ chức tại Daneville, Kentucky hôm 11 tháng Mười-. Cả 2 ông đều nổi tiếng có tài ăn nói v́ từng qua rất nhiều cuộc tranh luận ở nghị trường, ông Biden lại có thêm kinh nghiệm sau những cuộc tranh luận ở các cuộc bầu cử ṿng sơ bộ của đảng Dân Chủ.
3- Những tiểu bang quyết định ghế tổng thống 2012: cuộc bầu cử chưa diễn ra nhưng kết quả ở nhiều tiểu bang đă được định sẵn, chẳng hạn như California sẽ thuộc về đảng Dân Chủ, tiểu bang Texas nằm trong tay đảng Cộng Ḥa. Ngay 2 tiểu bang nằm ngoài lục địa Hoa Kỳ cũng đă có kết quả: Hawaii sẽ bỏ phiếu cho ông Obama, tiểu bang Alaska ủng hộ ông Romney.
Tất cả các cuộc thăm ḍ cử tri đều nói có từ 10 đến 12 tiểu bang vẫn chưa nghiêng về phía bên nào và đó là những nơi cả 2 ông sẽ dồn th́ giờ và bỏ những khoản tiền khổng lồ để vận động, chẳng hạn như 70 triệu dollars quảng cáo tranh cử cho Ohio và Florida, 50 triệu dollars khác được dành riêng cho Virginia. Nên nhớ: Florida quyết định kết quả cuộc bầu cử năm 2000, Ohio là nơi tất cả các ứng viên Cộng Hoa đều thắng trên đường về Ṭa Bạch Ốc, Virginia là tiểu bang 44 năm liền ủng hộ đảng Cộng Ḥa, cho tới năm 2008 mới nghiêng về phía Dân Chủ.
Theo tính toán của phía Dân Chủ, ông Romney không có nhiều hy vọng v́ phải thắng cả 3 tiểu bang nêu trên cộng với Indiana, North Carolina và New Hampshire. Bên Cộng Ḥa có cách tính khác: ông Paul Ryan sẽ đem lại chiến thắng ở Wisconsin, các tiểu bang gồm Iowa, Colorado và New Hampshire cũng đang nghiêng về phía ông Romney. Mọi định đoạt chính trị cho cả 2 bên vẫn nằm ở Florida, Virginia và Ohio.
[MEGA]© Đàn Chim Việt[/MEGA]