Iran, Liên hợp quốc tiến sát thỏa thuận lịch sử

Chưa bao giờ Iran và Liên hợp quốc lại tìm được tiếng nói chung cũng như đồng thuận về giải pháp quyết chương trình hạt nhân gây tranh cãi của Tehran như tại cuộc đàm phán đang diễn ra ở Baghdad, Iraq.

Yukia Amano, người đứng đầu cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) đêm qua cho biết, cuộc đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân Iran tiến rất gần thỏa thuận để giải quyết bế tắc.
Ông hy vọng, thỏa thuận sẽ được ký sớm, cho phép các thanh sát viên có nhiều quyền hạn hơn trong việc tiếp cận các chuyên gia, tài liệu và thanh sát những cơ sở bị nghi ngờ.

Nhà máy điện hạt nhân Bushehr của Iran, cách Tehran 1.200 km về phía nam.

Theo đó, Iran được phép tiếp tục theo đuổi chương trình hạt nhân của mình nếu chấp thuận ngừng hoàn toàn các chương trình làm giàu uranium, một bước quan trong trong việc chế tạo bom hạt nhân.
Telegraph nhận định, các cường quốc phương Tây sẵn sàng "xuống thang" trong việc yêu cầu Iran ngừng hoàn toàn các chương trình hạt nhân nếu như Tehran cam kết ngừng làm giàu uranium ở cấp độ 20%.
Đề nghị này sẽ là yếu tố then chốt nhằm đưa các bên tới gần với một thỏa thuận chung mà các cường quốc hạt nhân và Iran đang thảo luận ở thủ đô Iraq.
Điều đó cũng đồng nghĩa với việc Iran chấp thuận mở cửa các cơ sở quân sự bí mật cho các Thanh sát viên Liên hợp quốc tới làm việc.
Đổi lại, các biện pháp trừng phạt nhằm vào Iran sẽ được nới lỏng, một số thậm chí còn bị gỡ bỏ để cho thấy thiện ý hòa bình.
Tehran đang phải chịu sự cô lập mạnh mẽ từ quốc tế sau khi bị nghi ngờ có tham vọng sở hữu vũ khí hạt nhân. Trong khi đó, nhà nước Do thái Israel lo ngại sẽ trở thành mục tiêu tấn công của nhà nước Hồi giáo nên liên tiếp đe dọa tấn công phủ đầu nhằm vào các cơ sở hạt nhân Iran.
Trước khi đàm phán 6 bên diễn ra ở Iraq, các quan chức quốc tế luôn cảnh báo, đây là cơ hội cuối cùng để giải quyết hòa bình vấn đề hạt nhân Iran. Đại diện của nhóm “P5 + 1” bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức sẽ gặp đại diện của Iran tại Saseed Jalili, Baghdad, Iraq để bàn thảo về các biện pháp nhằm giải quyết vấn đề hạt nhân Tehran.


Hồng Duy
Zing