Về bản nghèo sắp chìm nghỉm trong lòng hồ thủy điện

Ở đây bà con ta chẳng có chi để ăn, mùa giáp hạt đói lắm, ngô trên rẫy cũng ít hơn năm trước, lúa cũng không còn nữa... Giờ bà con bám rừng, bám suối nhưng suối thì cá cũng khó bắt, rừng hết của ăn rồi”, một người dân bản Xốp Cháo tâm sự.

Điểm trường tiểu học chìm sâu trong nước, chỉ còn mái tôn. Đám trẻ đứng ngồi trên những bộ bàn ghế ít ỏi sơ tán được để... câu cá

Lạc giữa lòng hồ

Sau mấy ngày “chu du” miền sơn cước, tôi tự cho mình cái đặc quyền ngủ muộn một chút. Trời miền núi dù mùa hè nửa đêm về sáng cũng se se lạnh, có lẽ đó là tác dụng điều hòa khí hậu của số diện tích rừng còn sót lại trong những cuộc “hành quyết” của lâm tặc. Đang khoan khoái tận hưởng luồng không khí mát lành của núi rừng thì chuông điện thoại reo vang. Ông Chủ tịch UBND huyện Tương Dương phía đầu dây bên kia giọng gấp gáp: "Chú ơi, nước thủy điện Bản Vẽ dâng cao, nhấn chìm điểm trường Tiểu học Xốp Cháo rồi".

Mênh mông đường vào Xốp Cháo

Ba anh em chúng tôi lập tức lên đường vào thủy điện Bản Vẽ. Vừa đặt chân đến bến thủy điện, chúng tôi hỏi thuê thuyền vào bản Xốp Cháo. “Phải đi bằng thuyền mới vào được nơi đó. Xốp Cháo nằm sâu trong lòng hồ thủy điện Bản Vẽ đấy, mấy tuần nay nước lên nhấn chìm bản rồi”, một người dân bản vừa vượt lòng hồ thủy điện Bản Vẽ cho tôi biết. Để vào được bản Xốp Cháo, xã Lượng Minh, huyện Tương Dương, Nghệ An, cách duy nhất là thuê thuyền của người dân nơi đây chạy từ lòng hồ thủy điện Bản Vẽ, vượt dòng Nậm Nơn rồi đi bộ xuyên núi.

Thỏa thuận 600.000 đồng để vào Xốp cháo, ông chủ thuyền còn nói thêm: “Đấy là nhà báo vào với bà con ta lấy thế thôi, chứ mùa này nước lên, đi nguy hiểm lắm, Nếu không phải nhà báo ta lấy 800.000 ngàn đấy nha”. Con thuyền xé nước lao băng băng, để lại sau lưng những vạt cây đã chìm nghỉm trong nước lòng hồ, chỉ còn lại ngọn.

“Biết nước dâng sẽ ngập hết gỗ nên làm thủy điện người ta cũng tận thu hết gỗ rồi đó chú, chứ hồi chưa làm cái thủy điện này, gỗ ở đây bạt ngàn, những cây to đến mấy người ôm. Đấy chú thấy mấy cái cành cây nhô lên ở kia không. Hồi xưa đó là cây gỗ lim cao nhất rừng đấy, chúng tôi đi rừng chỉ cần nhìn cái cây đó để nhắm hướng thôi”, ông chủ thuyền nói như độc thoại. Cách đây mấy năm khi ông còn đi rừng lấy củi kiếm cái ăn, dòng sông chúng tôi đang đi chỉ là một dòng khe nhỏ. Giờ người ta ngăn đập làm thủy điện, rừng càng bị thu hẹp, nước dâng mênh mông, ông chuyển sang làm nghề lái thuyền đưa khách từ thị trấn vào sâu trong lòng hồ. Những chuyến đi phải tính tiền triệu để bù lại những hiểm nguy có thể gặp dọc đường.

Đang chạy như bay bỗng thấy thuyền từ từ dừng lại, bốn bề chỉ thấy rừng và nước. Ông chủ thuyền than: “Hình như lạc đường rồi các chú ạ, nước dâng cao quá chẳng nhớ nổi đường mô với đường mô nữa rồi”. Hồi tháng 7, cao trình mới chỉ ở 160m mà nay dâng lên đến gần 200m.

Giữa lòng hồ thủy điện Bản Vẽ mênh mông nước, không một bóng người, xung quanh núi rừng thâm cung... Và chuyện lái đò không nhớ nổi đường vào dù là người địa phương đã không biết bao nhiêu bận đưa khách vào Xốp Cháo khiến chúng tôi không khỏi hoang mang. Phải mất hơn 1 giờ dò dẫm trong cái mùi thum thủm đặc quánh của hàng nghìn, hàng vạn xác động thực vật chìm ngâm trong nước lâu ngày, chúng tôi mới thở phào nhẹ nhõm khi ông lái à lên một tiếng: Đây rồi!

Xốp Cháo sẽ chìm trong biển nước

Đập vào mắt chúng tôi là hình ảnh toàn bộ khuôn viên điểm trường Tiểu học Xốp Cháo đã chìm ngỉm trong biển nước. Phía xa là những ngôi nhà bà con dân bản đang ráo riết tháo dỡ đưa lên đồi cao. “Phải tháo dỡ thôi chú ơi. Nước lòng hồ này dâng lên nhanh quá, ít hôm nữa bản ta đây sẽ chìm trong nước thôi. Cứ đà này, nước sẽ dâng tiếp, cơ hồ một nửa bản sẽ bị xóa sổ luôn đấy”, chị Cụt Thị My cho biết. Người đàn bà này đang ghé một vai cùng với mấy thanh niên trong bản nâng cái cột nhà to tướng lên đồi.

Xốp Cháo có hơn 30 hộ với khoảng 200 nhân khẩu, 100% là đồng bào Khơ mú - một tộc người thiểu số ở miền Tây Nghệ An. Người Khơ mú vẫn sống tách biệt hoang sơ, chỉ biết sống dựa vào rừng, vào suối. 100% số hộ thuộc diện nghèo.

Với tình hình nước dâng này, những ngôi nhà này cũng có thể chìm nghỉm trong nay mai.

Xốp Cháo biệt lập giữa lòng hồ thủy điện Bản Vẽ. Không chợ, không đường đi, không điện, không phương tiện liên lạc, không trạm xá... Như cách nói của ông lái đò thì đây là bản “Toàn không”.

Vừa rồi có chuyện vui là Ban giám hiệu Trường tiểu học Lượng Minh đã quyết định xây một điểm trường tiểu học ở đây để giải quyết vấn nạn mù chữ, bỏ học của trẻ em bản. Nói xây cho oai chứ thực chất trường được ghép từ những cây gỗ do phụ huynh lên rừng đẵn về, lợp mấy tấm tôn. Mùa mưa ngồi trong lớp học, thầy cứ phải hét lên để át tiếng lộp bộp của cơn mưa rừng vào tấm tôn. Mùa hè, cái nóng kinh người giữa điều kiện không điện, không quạt, cả thầy và trò vật lộn với từng con chữ.

Dân bản đang hối hả dỡ nhà chạy nước

Vậy nhưng cái “văn minh” duy nhất nơi núi rừng đã bị nước lòng hồ nhấn chìm trong tuần vừa qua. Giờ còn lại là nước mênh mông ôm lọt ngôi trường, chỉ còn thấy mái tôn xộc xệch nhô lên trong biển nước. Hay tin trường ngập, công an, dân quân xã đã được điều về để cứu trường nhưng sức người có hạn, chỉ cứu được mấy bộ bàn ghế. Toàn bộ dụng cụ, sách vở chuẩn bị cho năm học mới chẳng thể cứu nổi, gần hai chục con người đứng nhìn trân trân vào mái của ngôi trường rồi khóc.

Và học sinh nơi đây, trước thềm năm học mới sẽ không trường, không lớp và dĩ nhiên thầy cô có nhiều khả năng không được giảng dạy. Trưởng bản Lô Trung Thông đứng nhìn trong xa xăm của con nước lên, mặt buồn rười rượi bảo: “Cả bản ta đợt này phải chuyển đi nơi khác thôi nếu không nó sẽ bị chìm như ngôi trường này. Giờ hết đường đi rồi, trường học đã chìm. Ta đang huy động những gia đình nào có nhà ở phía dưới phải tháo dỡ và di dời ngay, chứ không thể để chìm như trường học. Hôm trước bà con ta đi rẫy hết, trở về thì nước đã nhấn chìm hết rồi. Bà con ta mong lắm lãnh đạo các cấp phải làm gì đó để cho bản ta có trường, có lớp cho các cháu đi học chớ”.

Cũng theo ông Thông, hiện bà con dân bản Xốp Cháo đang đói lắm. Nhiều gia đình chỉ còn một ít gạo rẫy không đủ ăn cho mùa giáp hạt, hạt ngô cũng cạn kiệt vì mất mùa. Xuống suối bắt cá, lên rừng kiếm ăn cũng không được bao nhiêu.

Trao đổi với PV Dân trí sáng nay, ông Nguyễn Hồ Cảnh - Chủ tịch UBND huyện Tương Dương - cho biết: “Sau khi nhận được thông tin bản Xốp Cháo ngập, chúng tôi đã huy động anh em vào để tiến hành di dời các hộ dân lên khỏi cao trình 200,5m nước. Việc này phía thủy điện 2 cho rằng do nhà tư vấn làm sai kỹ thuật, cắm mốc sai... Hiện chúng tôi đang cho kiểm tra lại tất cả các bản để tiến hành di dân trong thời gian sớm nhất”.

Chị Cụt Thị My cũng đang chuẩn bị di dời.


Xốp Cháo vốn đã đói nghèo giờ đang đứng trước nguy cơ bị xóa sổ.

( theo dantri )

Tập đoàn tham nhũng tư bản đỏ Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang, Nguyễn Minh Triết, etc... đâu sao không làm từ thiện ở những nơi như thế này? Những thằng ăn trên ngồi trốc, nô lệ của nhân dân, vì dân vì nước đâu?