Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vừa đưa ra phán quyết cho phép chính quyền Donald Trump tái bắt đầu trục xuất một cách mau chóng di dân qua quốc gia thứ ba, tức là không phải quê hương gốc của họ, ít nhất là trong lúc này.
Quyết định này của ṭa xóa bỏ yêu cầu phải cho những người này có quyền thách thức việc trục xuất họ.
Với số phiếu 6-3, sáu vị thẩm phán của ṭa cao nhất Hoa Kỳ không giải thích chi tiết v́ sao họ quyết định như vậy.
Ba vị thẩm phán cấp tiến đều bỏ phiếu chống.
Phán quyết này đưa ra vào lúc các giới chức di trú vừa trục xuất tám người qua South Sudan hôm 21 Tháng Năm, mặc dù sau đó những người này được đưa sang một căn cứ Hải Quân Mỹ ở Djibouti, Châu Phi, sau khi có một chánh án liên bang can thiệp.
Trong tám người này, có một người Việt Nam, ông Phan Thanh Tuấn, không phải là công dân Mỹ và từng bị tù 25 năm ở tiểu bang Washington v́ tội sát nhân và tấn công,
Các giới chức di trú nói rằng họ không thể trục xuất công dân Việt Nam, Miến Điện, và Cuba, những người bị kết tội h́nh sự nặng, về quê hương họ một cách nhanh chóng.
Sự việc xảy ra vào lúc chính quyền Donald Trump hứa sẽ trục xuất hàng triệu di dân sống bất hợp pháp tại Mỹ.
Trong phần phản đối, Thẩm Phán Sonia Sotomayor, đại diện cho ba phiếu chống, viết rằng hành động của Tối Cao Pháp Viện sẽ đẩy “hàng ngàn người vào t́nh trạng có thể bị tra tấn hoặc chết.”
“Chính quyền cho thấy rơ ràng bằng lời nói và hành động rằng họ không bị luật pháp ràng buộc, tự do trục xuất bất cứ ai, bất cứ đâu, không cần thông báo hoặc cho họ cơ hội để tŕnh bày,” nữ thẩm phán viết cùng với Thẩm Phán Elena Kagan và Thẩm Phán Ketanji Brown Jackson.
Các luật sư đại diện cho những người bị trục xuất sang South Sudan nói họ sẽ tiếp tục đưa vấn đề này ra ṭa.
“Sự phân chia trong phán quyết của ṭa sẽ là khủng khiếp,” bà Trina Realmuto, giám đốc điều hành tổ chức National Immigration Litigation Alliance, nói.
Trong khi đó, bà Tricia McLaughlin, phụ tá bộ trưởng Bộ Nội An và là phát ngôn viên của bộ này, viết trên mạng xă hội rằng phán quyết này là một “chiến thắng LỚN cho an toàn và an ninh cho người dân Mỹ.”
Cơ quan này không trả lời phỏng vấn của AP.
Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện như vậy chặn đứng phán quyết của Chánh Án Brian E. Murphy thuộc ṭa liên bang ở Boston, Massachusetts. Hồi Tháng Tư, ông Murphy nói rằng những di dân này phải được quyền thách thức việc họ bị trục xuất sang quốc gia thứ ba bởi v́ điều này nguy hiểm cho họ.
Chánh Án Murphy thấy rằng việc trục xuất những người nêu trên sang South Susan vi phạm phán quyết trước đó của ông, và yêu cầu giới chức di trú phải cho phép họ thách thức việc trục xuất này qua các luật sư của họ. Những người này và nhân viên di trú canh gác họ hiện sống trong những căn nhà làm bằng container trong t́nh trạng rất tồi tệ.
Trong khi đó, chính quyền Mỹ đă đạt được thỏa thuận với một số quốc gia khác, bao gồm Panama và Costa Rica, để nhận những di dân bất hợp pháp bởi v́ có một số quốc gia không cho những người này hồi hương. South Sudan là một quốc gia có nhiều bạo động kể từ khi độc lập năm 2011.
Phán quyết của Chánh Án Murphy không cấm chính quyền trục xuất những di dân này qua nước thứ ba, nhưng nói rằng họ phải thật sự được giải thích và phản biện trước ṭa v́ mạng sống họ có thể bị đe dọa.