Mất ngủ kéo dài làm tăng nguy cơ trầm cảm, sa sút trí tuệ

[PinaColada]

Số người mất ngủ kéo dài ngày càng gia tăng khi áp lực cuộc sống, công việc, kinh tế ngày càng gia tăng nhưng chỉ khoảng 15% được điều trị.
Kiệt sức vì mất ngủ
Bác sĩ Phạm Công Huân, Viện Sức khoẻ tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai chia sẻ, gần đây, bác sĩ đã điều trị cho 1 bệnh nhân bị rối loạn giấc ngủ, mất ngủ kéo dài.

Bệnh nhân là chị P.T.B (40 tuổi, Hà Nội) nhập viện sau thời gian dài mệt mỏi, khó ngủ. Chị B từng có cuộc sống ổn định, gia đình hạnh phúc, sức khỏe tốt. Nhưng khi áp lực công việc tăng cao, con cái bước vào kỳ thi chuyển cấp, chị bắt đầu khó ngủ.

Ban đầu chỉ là ngủ muộn, sau đó là mất ngủ triền miên, trằn trọc hàng giờ, thức dậy giữa đêm và không thể ngủ lại. Dù ban ngày có thời gian nghỉ, chị cũng không thể chợp mắt.

Mất ngủ khiến cơ thể chị mệt mỏi, tinh thần cáu gắt, khả năng làm việc sa sút, dùng thuốc ngủ thì uể oải, mệt mỏi cả ngày.


Số người mất ngủ kéo dài ngày càng gia tăng khi áp lực cuộc sống, công việc, kinh tế ngày càng gia tăng nhưng chỉ khoảng 15% được điều trị. Ảnh minh họa
Tuy nhiên, chị vẫn chịu đựng trong thời gian dài, chỉ đến khi kiệt sức, chị mới đến Viện Sức khỏe tâm thần khám.

Các bác sĩ chẩn đoán chị bị mất ngủ không thực tổn, cần điều trị kết hợp giữa thuốc, thư giãn, luyện tập và trị liệu tâm lý. Sau hai tuần điều trị, chị đã có thể ngủ 5-6 tiếng mỗi đêm và cảm thấy dễ chịu hơn.

Một bệnh nhân khác là nam tài xế 49 tuổi, từng lái xe tải đường dài. Sau khi chuyển sang công việc lái xe 4 chỗ, anh cảm thấy không phù hợp. Anh rơi vào căng thẳng kéo dài, dẫn đến mất ngủ và giảm khả năng tập trung khi lái xe. Lo lắng, anh đi khám, được điều trị tâm lý và kê đơn thuốc điều trị ngoại trú.

Mất ngủ làm gia tăng nguy cơ trầm cảm, sa sút trí tuệ
Theo bác sĩ Đoàn Thị Huệ, Viện Sức khỏe tâm thần, 70-80% đến viện khám đều than phiền về giấc ngủ. Tình trạng bệnh nhân đến viện khám vì rối loạn giấc ngủ ngày càng gia tăng, đặc biệt sau đại dịch Covid -19 làm gia tăng số người lo âu, trầm cảm, cộng với áp lực kinh tế, cuộc sống ngày càng gia tăng.

Tuy nhiên, chỉ 15-18% số người mất ngủ, rối loạn giấc ngủ đi khám và được điều trị. Phần lớn mọi người vẫn bỏ qua sự mất ngủ của mình, nhẫn nại chịu đựng trong thời gian dài.

Điều này có thể dẫn đến sự sa sút về sức khỏe, từ mệt mỏi về thể xác đến trầm cảm, lo âu về tinh thần. Chất lượng cuộc sống cũng như năng suất lao động đều bị ảnh hưởng vì bệnh mất ngủ, thậm chí gây ra tai nạn giao thông, tai nạn lao động đáng tiếc.

Bác sĩ Huệ cho biết, người mất ngủ thường phải đối mặt với uể oải, mệt mỏi, trí nhớ giảm sút, khả năng tập trung kém. Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, thiếu ngủ kéo dài làm giảm trí nhớ, chậm phản xạ, tăng nguy cơ mắc Alzheimer, Parkinson, tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim, nguy cơ cao đột quỵ, miễn dịch suy giảm, chuyển hóa rối loạn.

"Mối liên hệ giữa mất ngủ và trầm cảm, lo âu là rất rõ ràng. Theo thống kê, 80–90% bệnh nhân trầm cảm bị mất ngủ; đồng thời, mất ngủ làm tăng nguy cơ mắc trầm cảm gấp gần 4 lần.

Mất ngủ cũng là yếu tố tiên lượng cơn hưng cảm ở người rối loạn lưỡng cực và tăng nguy cơ tự sát ở bệnh nhân tâm thần nặng. Do đó, khi có các triệu chứng mất ngủ, rối loạn giấc ngủ, người dân nên đi khám sớm để được điều trị, đừng để xảy ra hậu quả nghiêm trọng", bác sĩ Huệ chia sẻ.

Theo thạc sĩ tâm lý Bùi Văn Toàn, Viện Sức khỏe Tâm thần, để phòng chống mất ngủ, rối loạn giấc ngủ, mọi người cần giữ lối sống lành mạnh, ăn uống đúng giờ, ngủ đúng giờ.

Trước khi ngủ không nên ăn quá no, tránh dùng các chất kích thích, đồ uống có caffeine sau 3 giờ chiều, giảm ánh sáng điện tử trước khi ngủ…, luyện tập thể thao nhẹ nhàng và điều trị tâm lý nếu có rối loạn đi kèm.

Trong một số trường hợp nặng, cần áp dụng các phương pháp hóa dược và điều biến thần kinh.

VietBF@ sưu tập