Theo như trong lúc vui đùa, một đứa trẻ t́nh cờ thấy một thanh kiếm gỉ màu xanh nằm trong bụi cỏ vô t́nh dẫn đến một bí mật được giấu kín nhiều năm. Tưởng rằng đó là một thanh sắt có thể bán lấy tiền, nhóm trẻ mang về bán cho một người thu mua phế liệu.
Vào thập niên 1980, theo tờ Sohu, một nhóm trẻ em ở tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc, rủ nhau lên một ngọn núi trong làng để chơi trốn t́m. Trong lúc vui đùa, một đứa trẻ t́nh cờ thấy một thanh kiếm gỉ màu xanh nằm trong bụi cỏ. Tưởng rằng đó là một thanh sắt có thể bán lấy tiền, nhóm trẻ mang về bán cho một người thu mua phế liệu.
Tuy nhiên, người thu mua phế liệu lúc đó không nhận ra giá trị thật sự của thanh kiếm và chỉ để nó lẫn lộn trong nhà kho. Măi đến năm 1985, khi các chuyên gia của Viện Khảo cổ Hà Bắc tiến hành khảo sát di tích văn hóa, họ mới phát hiện ra thanh kiếm đặc biệt này.
Do nằm ở trung tâm của nền văn minh Trung Quốc cổ đại, tỉnh Hà Bắc là nơi tập trung nhiều di tích và lăng mộ quan trọng. Nhóm khảo cổ thường xuyên t́m kiếm những báu vật quốc gia c̣n sót lại. Khi thấy thanh kiếm, các chuyên gia nhanh chóng nhận ra đây không phải một món đồ b́nh thường. Sau khi kiểm tra kỹ lưỡng, họ xác định thanh kiếm được chế tác từ đồng chứ không phải sắt như suy đoán ban đầu. Mặc dù đă bị oxy hóa, thanh kiếm vẫn giữ nguyên những đường nét tinh xảo.
Nhận định rằng khu vực này có thể chứa đựng nhiều di vật quư giá khác, các chuyên gia đă truy t́m nguồn gốc của thanh kiếm thông qua người thu mua phế liệu và thông tin từ nhóm trẻ. Họ nhanh chóng đến ngọn núi được đề cập và phối hợp với chính quyền phong tỏa khu vực để tiến hành khai quật.
Quá tŕnh khai quật kéo dài hơn 3 tháng, trong đó cả ngọn núi bị “lật tung”. Kết quả là các nhà khảo cổ đă phát hiện 48 ngôi mộ cổ có niên đại hàng ngh́n năm cùng một số lượng lớn cổ vật bằng đồng.
Qua đối chiếu với tài liệu lịch sử, các chuyên gia xác định ngọn núi này thuộc về văn hóa thượng tầng Hạ Gia Điếm, xuất hiện vào khoảng năm 800 TCN, tức cách đây khoảng 2.700 năm. Văn hóa này có mối liên hệ chặt chẽ với nước Yên, một chư hầu phía bắc của nhà Chu trong thời kỳ Tây Chu, Xuân Thu và Chiến Quốc. Theo các chuyên gia, một loạt xung đột có thể đă xảy ra, góp phần dẫn đến sự suy tàn của văn hóa Hạ Gia Điếm.
Mặc dù nhiều cổ vật bằng đồng đă bị hư hại theo thời gian, nhưng số lượng di tích c̣n lại vẫn mang lại những giá trị nghiên cứu to lớn. Những phát hiện này đă giúp các nhà khảo cổ hiểu rơ hơn về văn hóa đồ đồng cũng như lịch sử Trung Quốc trong thời kỳ Xuân Thu và Chiến Quốc, đồng thời mở ra những hướng đi mới trong nghiên cứu lịch sử nước này.