Nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế lo ngại việc Mỹ rút khỏi WHO sẽ làm suy yếu các nỗ lực chống dịch bệnh toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp.
Quyết định của Tổng thống Trump phản ánh sự hoài nghi kéo dài của chính quyền ông đối với các tổ chức quốc tế, trong đó có WHO. Quyết định này giống với các hành động đă được thực hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, ngụ ư WHO quản lư yếu kém và Mỹ có thể quản lư ngân quỹ y tế một cách hiệu quả hơn.
Ông Trump đă chỉ trích WHO v́ cách tổ chức này xử lư các cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu, đặc biệt là trong đại dịch COVID-19. Ông cho rằng WHO đă quản lư kém và chịu ảnh hưởng quá lớn từ một số quốc gia thành viên.
Dưới góc độ tài chính, Mỹ là quốc gia đóng góp lớn nhất vào ngân sách của WHO. Chính quyền Trump cho rằng khoản đóng góp này không cân xứng và các quỹ này có thể được sử dụng hiệu quả hơn trong nước hoặc thông qua các sáng kiến y tế song phương.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) ngày 21/1/2025 kư sắc lệnh hành pháp về việc Mỹ sẽ rời khỏi Tổ chức Y tế Thế giới, hiện do Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus (trái) lănh đạo. Mỹ là một trong những nhà tài trợ tài chính lớn nhất của tổ chức này, đóng vai tṛ trung tâm trong phản ứng với đại dịch toàn cầu COVID-19. Ảnh: AP.
Bốn tác động tiêu cực
Quyết định rút Mỹ khỏi WHO gây ra bốn tác động tiêu cực chính, gồm thiếu hụt tài chính, gián đoạn chương tŕnh, khoảng trống lănh đạo trong lĩnh vực y tế toàn cầu, và ảnh hưởng an ninh y tế của Mỹ.
Mỹ đóng góp khoảng 20% tổng ngân sách của WHO và lên tới 50% ngân sách dành cho các trường hợp khẩn cấp y tế. Việc rút khỏi WHO sẽ tạo ra một lỗ hổng tài chính lớn, có thể cản trở khả năng phản ứng trước các t́nh huống khẩn cấp và duy tŕ các chương tŕnh y tế hiện có của tổ chức này.
Việc giảm nguồn tài trợ có thể buộc WHO phải thu hẹp hoặc ngừng các sáng kiến quan trọng như giám sát dịch bệnh, chiến dịch tiêm chủng và ứng phó khẩn cấp, ảnh hưởng xấu đến kết quả y tế toàn cầu.
Mỹ đă đóng vai tṛ quan trọng trong việc định h́nh các chính sách y tế toàn cầu. Việc rút khỏi WHO có thể làm giảm vai tṛ lănh đạo của Mỹ tại các diễn đàn y tế quốc tế, mở đường cho các quốc gia khác với các chương tŕnh nghị sự y tế khác nhau gia tăng ảnh hưởng.
Việc rời bỏ WHO có thể khiến Mỹ mất quyền tiếp cận dữ liệu y tế toàn cầu quan trọng và cảnh báo sớm về các mối đe dọa y tế mới nổi, từ đó làm suy giảm an ninh y tế quốc gia.
VietBF@ Sưu tập