Dường như sóng gió vẫn chưa yên tại Gaza trước thời điểm chỉ c̣n 2 ngày nữa là thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực như dự kiến của các bên liên quan.
Cảnh khói lửa ở Gaza khi Israel tấn công Hamas. Ảnh: Getty.
Lệnh ngừng bắn ở dải Gaza dự kiến sẽ có hiệu lực vào chủ nhật (ngày 19/1). Ngay sau khi tin tức được lan ra, không chỉ các nước Arab mà thế giới như “vỡ ̣a” trong cảm xúc vui mừng với quyết định có khả năng chấm dứt 15 tháng đau khổ cho người dân Gaza. Tuy nhiên, “sóng gió” vẫn chưa ngừng thử thách vùng đất này. Israel đă tŕ hoăn việc tổ chức cuộc họp nội các dự kiến diễn ra trong hôm nay (17/01) để phê chuẩn lệnh ngừng bắn, đồng thời, đổ lỗi cho Hamas về sự chậm trễ này. Hăng tin Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho biết, tranh chấp c̣n lại cuối cùng là về danh tính của một số tù nhân mà Hamas muốn phóng thích.
24h sau khi lệnh ngừng bắn được công bố, máy bay chiến đấu của Israel vẫn tấn công Gaza gây ra cái chết của 77 người. Động thái mới nhất là việc Bộ trưởng An ninh Quốc gia theo đường lối cứng rắn của Israel Itamar Ben-Gvir hôm qua cho biết ông sẽ từ chức khỏi chính phủ của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nếu chính phủ này phê chuẩn thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza. Thậm chí, quan chức này c̣n thúc giục Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich tham gia cùng ông trong nỗ lực cuối cùng nhằm ngăn chặn thỏa thuận ngừng bắn, mà theo mô tả của ông là “sự đầu hàng nguy hiểm trước Hamas”.
“Ngay cả vào thời điểm này, tôi vẫn kêu gọi Thủ tướng Netanyahu hăy tỉnh táo lại, tránh thỏa thuận khủng khiếp này. Nếu ông ấy không làm điều này và khi chính phủ và nội các đưa ra quyết định, như đă nêu, đảng Quyền lực Do Thái do tôi lănh đạo, sẽ không thể là một phần của chính phủ”.
Những động thái trong 24 giờ qua khiến lănh đạo một số nước trong khu vực bày tỏ lo ngại về sự mong manh của thỏa thuận. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cho biết ông lo ngại về việc Israel tiếp tục các cuộc tấn công vào Gaza mặc dù đă đạt được thỏa thuận ngừng bắn một ngày trước đó. Nhà lănh đạo này cũng bày tỏ mong muốn Liên hợp quốc và các tổ chức nhân đạo cần nhanh chóng chuyển hàng nhân đạo đến khu vực này: “Tôi hy vọng rằng thỏa thuận này sẽ có lợi cho tất cả người Palestine, đặc biệt là người dân Gaza đă kiên cường chống lại sự áp bức của Israel trong 467 ngày qua. Chúng tôi muốn cảm ơn các quốc gia đă giúp đạt được thỏa thuận, đặc biệt là Qatar và Ai Cập. Bây giờ, nhiệm vụ rất quan trọng đang chờ chúng ta, chẳng hạn như xóa bỏ sự tàn phá lớn do Israel gây ra ở Gaza và cung cấp viện trợ nhân đạo cho khu vực mà không bị gián đoạn”.
Bất chấp những “sóng gió” đe dọa thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza, ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken khẳng định sẽ thu hẹp khoảng cách, thắt chặt nguy cơ lỏng lẻo của thỏa thuận ngừng bắn để tiến tới việc thực thi theo đúng kế hoạch vào chủ nhật tuần này: “Về lệnh ngừng bắn, tôi tự tin và tôi hoàn toàn mong đợi rằng việc thực hiện sẽ bắt đầu theo như dự kiến vào chủ nhật. Không có ǵ ngạc nhiên khi trong một quá tŕnh, trong một cuộc đàm phán vốn đầy thách thức và căng thẳng như thế này có thể gặp phải một kết thúc lỏng lẻo. Chúng tôi đang giải quyết những kết thúc lỏng lẻo đó bằng việc tiếp tục trao đổi với các bên. Và tôi rất tự tin rằng điều này đang tiến triển và chúng ta sẽ thấy sự khởi đầu của việc thực hiện thỏa thuận vào ngày chủ nhật”.
Ngoài ra, một vấn đề nữa chưa nhận được sự thống nhất giữa các bên chính là việc ai sẽ tiếp quản Gaza sau thỏa thuận ngừng bắn. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người từng tuyên bố sẽ tiêu diệt Hamas để đáp trả các cuộc tấn công hôm 7/10/2023 vẫn tiếp tục bác bỏ mọi viễn cảnh Hamas quay trở lại nắm quyền tại đây…
Các kịch bản cho việc quản lư Gaza, bao gồm chế độ quân sự hoặc giám sát nước ngoài đối với việc phân phối viện trợ nhân đạo, vẫn c̣n gây chia rẽ sâu sắc trong nội các Israel. Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ sắp măn nhiệm Anthony Blinken khẳng định, điều cần thiết là phải đạt được "một nền ḥa b́nh lâu dài" ở Gaza.
VietBF@ Sưu tập