Theo như các quan chức trong chính quyền Tổng thống sắp măn nhiệm Joe Biden thừa nhận về Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đóng vai tṛ quyết định giúp Israel và Hamas kư thỏa thuận ngừng bắn như “vượt mặt” ông Joe Biden trước thời điểm chuyển giao quyền lực.
Những người trong cuộc, các quan chức Israel và Mỹ đều khẳng định lễ nhậm chức sắp tới của ông Trump, kết hợp với những nỗ lực của đặc phái viên Steve Witkoff, cuối cùng đă giải quyết một vấn đề mà chính quyền Tổng thống Biden đă nỗ lực trong suốt nhiều tháng. Đó là việc Isreal và Hamas chính thức kư thỏa thuận ngừng bắn, trao trả toàn bộ con tin.
Ông Witkoff là đặc phái viên về Trung Đông của ông Trump. Một nguồn tin am hiểu vấn đề ở Mỹ cho biết, ông Witkoff đă có cuộc trao đổi quyết định vào tuần trước với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Cuộc trao đổi diễn ra “một cách thẳng thắn, trực tiếp và hoàn toàn không có những lời hứa hẹn sáo rỗng”.
Đặc phái viên về Trung Đông của ông Trump, Steve Witkoff đă có cuộc trao đổi thẳng thắn với Thủ tướng Israel vào tuần trước. Ảnh: Reuters.
Một quan chức trong chính quyền ông Biden thừa nhận: “Ông Witkoff đă thành công trong việc buộc Israel đồng ư ngừng bắn. Chính cuộc tṛ chuyện tuần trước đă tạo nên bước ngoặt”.
Nội dung thỏa thuận ngừng bắn mà Israel và Hamas kư ngày 15/1 được cho là rất giống với các điều khoản mà chính quyền ông Biden thúc đẩy kể từ tháng 5/2024.
Nhưng sự khác biệt là ông Trump giúp các các bên ấn định thời gian kư thỏa thuận, chứ không chỉ hứa hẹn. “Ông Trump đă gây sức ép với cả Israel và Hamas”, một quan chức Mỹ giấu tên nói.
Người Palestine ăn mừng thỏa thuận ngừng bắn. Ảnh: Reuters.
"Trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, vấn đề là chúng ta cần đạt được một cam kết cụ thể về mặt thời gian. Hồi tháng 8/2024, chúng tôi đă cố gắng làm điều tương tự nhưng không thành công. Việc ông Trump sắp nắm quyền đă tạo ra mốc thời gian để các bên chính thức kư thỏa thuận”, quan chức này nói thêm.
Một quan chức khác cũng thừa nhận “ông Witkoff đóng vai tṛ rất quan trọng khi phối hợp toàn diện với đặc phái viên Brett McGurk của ông Biden để Israel và Hamas ngừng bắn”. “Họ đă phối hợp cùng nhau, đôi khi là phân chia vai tṛ”, quan chức này tiết lộ.
Alex Mintz, giáo sư Đại học Reichman ở Israel nói về việc ông Netanyahu đă bị ông Trump thuyết phục. “Thực tế là Hamas hầu như không thay đổi các yêu sách ngừng bắn. Sự khác biệt nằm ở việc ông Trump đă thúc đẩy ông Nentayahu đồng ư thỏa thuận mà Israel đă từ chối trong nhiều tháng. Sự nhượng bộ của Israel là rất quan trọng”.