Dự luật được đề xuất mở đường cho ông Trump mua lại kênh đào Panama. Hạ nghị sĩ Cộng ḥa Dusty Johnson ngày 09/01 (theo giờ Mỹ) sẽ giới thiệu một dự luật mở đường cho Tổng thống đắc cử Donald Trump mua lại kênh đào Panama.
Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hôm 7/1 đă từ chối loại trừ khả năng có hành động quân sự hoặc kinh tế để theo đuổi việc lấy lại kênh đào Panama, một phần trong chương tŕnh nghị sự mà ông đă thúc đẩy kể từ khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 năm ngoái.
Tháng trước, ông Trump đă gây tranh căi khi tuyên bố rằng Panama tính phí "cắt cổ" đối với tàu Mỹ và đe dọa sẽ yêu cầu "toàn quyền kiểm soát" kênh đào nếu mức phí không được giảm sau khi ông nhậm chức. Ông Trump c̣n cáo buộc rằng Trung Quốc đang kiểm soát kênh đào, dù không có bằng chứng nào ủng hộ tuyên bố này.
Hạ nghị sĩ Cộng ḥa Dusty Johnson. Ảnh: Reuters
Đáp lại, Tổng thống Panama José Rául Mulino đă bác bỏ khả năng trả lại kênh đào Panama, vốn thuộc sở hữu của Mỹ trước khi chuyển giao quyền kiểm soát cho Panama vào năm 1999. Ông Mulino cũng khẳng định rằng mức phí áp dụng cho mọi tàu thuyền đều dựa trên tiêu chuẩn công khai, được thiết lập theo điều kiện thị trường và chi phí vận hành.
Trong diễn biến mới nhất, Hạ nghị sĩ Cộng ḥa Dusty Johnson ngày 09/01 (theo giờ Mỹ) sẽ giới thiệu một dự luận với tên gọi Đạo luật mua lại kênh đào Panama cấp thẩm quyền cho Tổng thống mua lại kênh đào Panama và đặt công tŕnh này dưới sự kiểm soát của Mỹ.
Hạ nghị sĩ Johnson cho rằng Tổng thống đắc cử Trump đă đúng trong việc cân nhắc mua lại kênh đào Panama và sự quan tâm và hiện diện của Trung Quốc xung quanh kênh đào là một nguyên nhân lo ngại. Dự luật cũng sẽ cho phép Tổng thống, với sự phối hợp của Ngoại trưởng Mỹ, khởi xướng và tiến hành các cuộc đàm phán với các đối tác phù hợp của chính phủ Cộng ḥa Panama nhằm mua lại kênh đào Panama.
Dự luật cũng yêu cầu Tổng thống tŕnh lên Quốc hội một bản cáo cáo chi tiết về quá tŕnh đàm phán, các thách thức và kết quả dự kiến trong ṿng 180 ngày sau khi văn bản này được thông qua.
Kênh đào Panama, một trong những kỳ quan kỹ thuật vĩ đại nhất thế kỷ 20, đóng vai tṛ quan trọng trong việc kết nối Đại Tây Dương và Thái B́nh Dương, rút ngắn hàng ngàn km hành tŕnh vận tải biển. Được Mỹ xây dựng từ năm 1904 đến năm 1914, kênh đào không chỉ là biểu tượng của sức mạnh kỹ thuật mà c̣n là công cụ chiến lược và kinh tế toàn cầu.
Tuy nhiên, quyền kiểm soát của Mỹ đối với kênh đào đă gây ra căng thẳng kéo dài với Panama. Những bất đồng lên đến đỉnh điểm vào năm 1964, khi các cuộc bạo loạn chống Mỹ bùng phát trong khu vực kênh đào do Mỹ kiểm soát. Những xung đột này đă dẫn đến việc đàm phán lại quyền quản lư kênh đào. Hiệp ước Torrijos-Carter, được kư kết vào năm 1977 bởi Tổng thống Mỹ Jimmy Carter và nhà lănh đạo Panama Omar Torrijos, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng.
Theo hiệp ước này, Panama chính thức nắm quyền kiểm soát kênh đào vào năm 2000. Đồng thời, hiệp ước cũng thiết lập tính trung lập vĩnh viễn, cho phép mọi quốc gia sử dụng kênh đào mà không bị phân biệt.
VietBF@ sưu tập