Một nghiên cứu của Đại học Nagoya tại Nhật Bản và được công bố trên tạp chí Public Health Nutrition đă đưa ra bằng chứng cho thấy, các loại cá nhỏ có tác dụng bất ngờ trong việc giảm nguy cơ tử vong sớm, giúp chúng ta sống lâu hơn.
Nghiên cá này khiến nhiều người thích ăn các loại cá lớn hơn là các loại cá nhỏ sẽ hết ngại việc loại bỏ xương ở cá nhỏ để ăn chúng thường xuyên hơn.
Lư do ăn cá nhỏ lại giúp chúng ta sống lâu hơn
PGS Chinatsu Kasahara, người dẫn đầu nghiên cứu trên, chia sẻ các loại cá có kích thước nhỏ là món ăn rất phổ biến tại Nhật Bản. Bản thân nữ chuyên gia cũng ăn các loại cá này từ khi c̣n nhỏ. Cho tới hiện tại, cô cũng cho các con của ḿnh ăn loại cá này.
PGS Chinatsu Kasahara nói: "Có rất ít nghiên cứu t́m hiểu về lợi ích của việc ăn những loại cá nhỏ với sức khỏe con người. Chính v́ thế, kết quả nghiên cứu của chúng tôi đă làm nổi bật được tầm quan trọng của loại thực phẩm giàu dinh dưỡng này trong chế độ ăn của con người".
Cá ṃi là một trong những loại cá nhỏ rất phổ biến, chế biến nhiều món ngon và có giá phải chăng tại Việt Nam.
Ăn cá nhỏ là cách bổ sung dinh dưỡng cực tốt. Chuyên gia dinh dưỡng người Mỹ Sharon Palmer cho biết, cá nhỏ cực giàu dinh dưỡng. Đầu, xương và nhiều bộ phận khác của các loại cá này chứa nhiều canxi, vitamin D và vitamin A.
Roxana Ehsani, một chuyên gia về dinh dưỡng khác nói thêm, các loại cá nhỏ như cá ṃi và cá cơm cũng là "nguồn cung cấp dồi dào axit béo omega-3 và protein".
Các vi chất dinh dưỡng có trong cá nhỏ đă được chứng minh có tác dụng tăng cường sức khỏe hệ xương khớp, hệ miễn dịch, tim mạch, hệ cơ, làn da và quá tŕnh trao đổi chất. Các chất này cũng giúp giảm t́nh trạng viêm trong cơ thể. Viêm nhiễm kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường, bệnh tim và hen suyễn.
Đặc biệt, theo chuyên gia Palmer, các loại cá nhỏ cũng chứa ít các độc tố môi trường, ví dụ như thủy ngân, hơn so với các loại cá to.
Nên mua cá nhỏ loại nào?
Theo tờ Times Now News, các loại cá nhỏ tốt nhất cho sức khỏe đó là cá cơm, cá ṃi, cá thu ảo (hay c̣n gọi là cá thu nhỏ), cá trích, cá bống trắng.
Cá cơm tuy có kích thước nhỏ nhưng lại có giá trị dinh dưỡng rất cao. Cá cơm tươi chứa nhiều khoáng chất và vitamin A, B6, B12, C, D, E, sắt, magie, natri, kali, kẽm, niacin, folate, thiamin, riboflavin,… tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, cá cơm c̣n là nguồn cung cấp axit béo omega 3 có lợi cho hệ tim mạch và năo bộ. Theo cơ sở dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), 100g cá cơm chứa các thành phần dinh dưỡng sau: 131 calo, 20.35g protein, 4.84g chất béo, 0 chất xơ, 0 đường, 147 canxi, 60mg cholesterol, 1.28g axit béo băo hoà, 1.18g axit béo không băo hoà đơn, 1.64g axit béo không băo hoà,...
Loài cá ṃi có thể giúp cơ thể người pḥng và chống được bệnh ung thư hiệu quả. Bên cạnh đó, cá c̣n chứa nhiều canxi, photpho - đều là những dưỡng chất cần thiết để tăng cường sức khỏe và độ dẻo dai cho xương khớp. Cá ṃi có hàm lượng vitamin D dồi dào kết hợp cùng các dưỡng chất cần thiết khác, sẽ hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể một cách tốt nhất. Ngoài ra, nhờ lượng chất đạm nhiều, ít chất béo, cùng acid omega 3 đóng vai tṛ trung ḥa lượng mỡ có trong cơ thể, sẽ giúp người ăn đạt được lợi ích là đẹp da, no lâu… V́ vậy, loại cá này cũng đặc biệt thích hợp góp mặt trong khẩu phần ăn cho những ai bị béo ph́, tiểu đường hay đang muốn giảm cân. Để ăn cá ṃi đảm bảo giá trị dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe th́ các bạn cần lưu ư: Cá ṃi cũng chứa nhiều calo. V́ thế, nếu bạn đang trong quá tŕnh theo dơi lượng calo của ḿnh, cần thận trọng. Những đối tượng bị bệnh gout hoặc bệnh về thận không nên ăn loại cá này. Bởi trong cá có chứa chất tạo ra acid uric. Sự tích tụ acid uric sẽ gây ra vấn đề liên quan đến thận, gout cho bệnh nhân.Cá ṃi đóng hộp có rất nhiều muối. Do đó, nếu bạn đang cố gắng giảm lượng muối trong khẩu phần ăn, hăy kiểm tra nhăn trước khi ăn và mua.
Cá thu ảo là loài cá biển có nhiều ở vùng biển gần bờ như Phước Hải – Vũng Tàu, Lagi – B́nh Thuận, Nha Trang…. Cá có thân lép, dài từ khoảng 20 – 30 cm đối với loại nhỏ, 40 – 45cm đối với loại lớn, có màu xám trắng và đen, trên thân có những đường vạch ngang, có vây và đuôi rất nhỏ. Thịt cá này rất ít xương và có thịt màu hồng, lúc nấu chính thịt chuyển sang màu trắng, thịt cá thơm và béo, giàu chất dinh dưỡng và các vitamin khoáng chất có lợi khác cho cơ thể.
Cá bống giàu protein, ít chất béo, có các sinh tố B2, D, E, PP và chất khoáng Ca, P, Fe, S, Fe, P, Ca. Theo Đông y, cá bống vị ngọt mặn, tính b́nh, vào tỳ vị, can thận. Tác dụng kiện tỳ ích khí, hoà vị, bổ can thận, cường kiện cân cốt, hành huyết mạch, tiêu tích trệ, lợi thuỷ, an thai. Dùng cho người cơ thể suy kiệt, yếu mỏi tay chân, ho suyễn, tiêu hoá kém. Hằng ngày dùng 100 - 300g bằng cách kho, nấu, hầm, chiên rán.
Trong trường hợp không mua được cá nhỏ tươi, bạn có thể chọn cá khô, cá đông lạnh hoặc cá đóng hộp tại các siêu thị và chợ thực phẩm uy tín.
Nghiên cứu của PGS Chinatsu Kasahara cùng các cộng sự có sự tham gia của 80.802 người dân Nhật Bản trong độ tuổi từ 35-69. Trong số này, có 34.555 người là nam giới và 46.247 người là nữ giới. Những nhà nghiên cứu đă sử dụng bảng câu hỏi về tần suất tiêu thụ thực phẩm để phân tích chế độ ăn của những người tham gia. Đặc biệt, họ tập trung t́m hiểu những cá nhân đó có tiêu thụ các loại cá nhỏ như cá capelin Đại Tây Dương, cá ṃi khô, cá trích, cá ṣng nhỏ, cá hương nhỏ hay không.
Nghiên cứu kéo dài trong 9 năm. Trong thời gian này, có 2.482 người tham gia tử vong, trong đó có 1.495 người tử vong do ung thư.
Sau khi điều chỉnh các yếu tố như tuổi tác, chỉ số khối cơ thể (BMI), mức tiêu thụ rượu bia và tần suất hút thuốc lá, các nhà nghiên cứu phát hiện việc tiêu thụ cá nhỏ thường xuyên có thể giảm đáng kể tỷ lệ tử vong liên quan tới ung thư hoặc bất kỳ nguyên nhân nào khác ở phụ nữ.
Theo đó, những phụ nữ ăn cá nhỏ từ 1-3 lần/tháng hoặc từ 1-2 lần/tuần hoặc 3 lần trở lên/tuần có nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân thấp hơn lần lượt là 32%, 28%, 31% so với những người không thường xuyên ăn cá nhỏ. Nguy cơ ung thư của những nhóm này cũng thấp hơn lần lượt là 28%, 29% và 36%.
Dữ liệu cho thấy nam giới cũng có được những lợi ích này khi tiêu thụ cá nhỏ. Tuy nhiên, mức giảm nguy cơ tử vong thấp hơn nhiều so với nữ giới. Lư giải vấn đề này, các nhà nghiên cứu cho rằng có thể do số lượng nam giới tham gia nghiên cứu thấp hơn so với số nữ giới. Đồng thời, một số yếu tố khác như loại ung thư hoặc khẩu phần cá đă không được xem tới trong nghiên cứu.
VietBF@ sưu tập