Nhiều người luôn tưởng ḿnh ăn uống lành mạnh cho đến khi phát hiện bệnh tật mới ngỡ ngàng rồi hối hận. Ông Lư (Trung Quốc) là một trong số đó.
Ông Lư năm nay 50 tuổi, sống tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Ông có vẻ bề ngoài trẻ hơn so với tuổi, thân h́nh không béo cũng không gầy, rất ít khi đau ốm vặt. Khi được mọi người xung quanh hỏi bí quyết có được điều này, ông đều tự hào nói rằng ḿnh ăn uống đủ chất và thường xuyên tập thể dục nhiều năm.
Thế nhưng hai tuần trước, ông bất ngờ phải nhập viện v́ đau bụng giữa đêm. Theo lời ông kể lại, buổi tối hôm đó ăn xong ông cảm thấy đau bụng âm ỉ nhưng chỉ nghĩ là ăn no quá nên khó tiêu. Đến nửa đêm, cơn đau ngày càng dữ dội kèm nôn mửa, buồn đại tiện nhưng không thể đi được. Chịu không nổi ông mới bất đắc dĩ gọi con trai dậy đưa tới bệnh viện.
Luôn tưởng ḿnh ăn uống đúng giờ và lành mạnh, người đàn ông ngỡ ngàng khi biết mắc ung thư đại trực tràng (Ảnh minh họa)
Ngay cả khi nằm trong pḥng cấp cứu, ông Lư vẫn cho rằng bị ngộ độc thực phẩm hoặc rối loạn tiêu hóa. Đến khi bác sĩ phẫu thuật tiêu hóa Vương Tiêu (Bắc Kinh, Trung Quốc) đưa ra chẩn đoán ung thư đại trực tràng giai đoạn hai, ông ngỡ ngàng rồi ôm mặt khóc. Ông cho rằng ḿnh ăn uống lành mạnh nên ung thư đại trực tràng là điều rất khó hiểu và bất công. Gia đ́nh ông cũng không có tiền sử bệnh này.
Nhưng đó chỉ là suy nghĩ của riêng ông Lư, con trai ông th́ không cho rằng như vậy. Anh ta cho biết bố ḿnh dù bận rộn hay mệt mỏi trong người cũng luôn ăn đủ ba bữa một ngày vào đúng giờ nhưng lại chọn thực phẩm không lành mạnh. Bởi v́ nhà chỉ có hai bố con, anh đi làm từ sáng sớm thường đêm muộn mới về nên ông Lư thường ăn các món thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội, thịt xông khói, thịt hộp… để tiết kiệm thời gian nấu nướng.
Ông Lư đặc biệt rất thích các món chiên rán và thịt đỏ. Ông ăn chúng gần như ba bữa mỗi ngày trong thời gian dài. Trong khi lại ít ăn rau củ và cũng lười uống nước. Khi con trai nhắc nhở, ông phản biện rằng ḿnh có tuổi rồi, chằng sống được bao lâu nên ăn ǵ cảm thấy ngon là được. Chưa kể, người già cần ăn nhiều thịt hơn mới có đủ chất và không mất cơ bắp. Bù lại, ông vẫn chăm tập thể dục và cũng không hề bị thừa cân, ít ốm đau nên anh không cần lo lắng.
Sau khi nghe sự thật về thói quen ăn uống được ông Lư cho là lành mạnh này, bác sĩ Vương cau mày tức giận. Bác sĩ Vương càng tức giận hơn khi ông Lư thú thật rằng ḿnh dạo gần đây ăn nhiều nhưng vẫn sụt cân, hay đau bụng âm ỉ và tiêu chảy dai dẳng, c̣n từng một vài lần thấy máu trong phân. Đây đều là những dấu hiệu thường thấy của ung thư đại trực tràng nhưng ông Lư lại chủ quan, cho rằng ḿnh có tuổi lại lười ăn rau nên tiêu hóa kém.
Tại sao ăn nhiều thịt đỏ, thịt chế biến sẵn, đồ chiên rán gây ung thư đại trực tràng?
Bác sĩ Vương khẳng định, chính những thói quen ăn uống hàng ngày của ông Lư là nguyên nhân khiến ông mắc ung thư đại trực tràng. Mặc dù tiện lợi, hấp dẫn nhưng thịt chế biến sẵn chứa nhiều natri nitrit và natri nitrat. Khi ăn vừa phải không sao nhưng ăn nhiều, thậm chí ăn hàng ngày như ông Lư th́ suy giảm chức năng tiêu hóa, tăng khả năng viêm nhiễm và mắc ung thư ở hệ tiêu hóa là điều khó tránh khỏi.
Các món chiên rán th́ có hàm lượng chất béo băo ḥa cao. Ngoài gây tăng cân, béo ph́ th́ chúng đă được WHO phân loại vào nhóm 2 về khả năng gây ra ung thư, trong đó bao gồm cả ung thư đại trực tràng. Ăn nhiều đồ chiên rán c̣n khiến cơ thể hấp thu nhiều heterocyclic amines - chất gây nhiều bệnh ung thư, trong đó có ung thư đại tràng. Chưa kể, tiêu thụ quá nhiều dầu mỡ trong thời gian dài cũng gây ra rối loạn tiêu hóa, làm suy giảm chức năng tiêu hóa và gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
Món thịt đỏ mà ông Lư cho rằng người già nên ăn nhiều để khỏe mạnh, tránh mất cơ cũng là nguyên nhân gây ung thư đại trực tràng nếu ăn quá nhiều. Nó được WHO xếp vào nhóm 2A - nhóm có khả năng gây ung thư cho con người. Theo WHO, khi tiêu thụ 76g thịt đỏ sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng cao hơn 20% so với việc chỉ ăn khoảng 21g mỗi ngày. Khi ăn khoảng 160g/ngày hoặc quá 5 lần/tuần th́ t́nh trạng bệnh thêm trầm trọng, tăng nguy cơ tái phát gấp 3 lần.
Bởi ăn nhiều thịt đỏ làm axit mật bị tăng, vi khuẩn xấu trong ruột có cơ hội phát triển mạnh. Các vi khuẩn có khả năng chuyển đổi axit mật thành các chất chuyển hóa có thể ảnh hưởng đến quá tŕnh sinh sản của các tế bào biểu mô ruột. Ngoài ra, chất haem - một sắc tố đỏ tự nhiên có trong thịt đỏ cũng có thể làm yếu các tế bào và tạo điều kiện cho vi khuẩn trong cơ thể sinh ra các chất độc hại có khả năng gây ra bệnh ung thư.
Chưa kể, ông Lư c̣n lười ăn rau củ và lười uống nước. Đây cũng là yếu tố quan trọng thúc đẩy h́nh thành ung thư đại trực tràng.
VietBF@ Sưu tập