Cuộc xung đột khốc liệt giữa Nga và Ukraine đang đứng trước triển vọng to lớn sớm chấm dứt sau những diễn biến mới nhất và bất ngờ tại Mỹ và Đức - hai quốc gia viện trợ chủ chốt cho chính quyền Kiev.
Hungary nhắc EU về triển vọng xung đột Ukraine sớm chấm dứt
Thủ tướng Hungary Orban đă thông báo cho các nhà lănh đạo Liên minh châu Âu (EU) bằng thư riêng rằng ứng viên tổng thống Mỹ Trump sẽ nhanh chóng thúc đẩy chấm dứt xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine.
Sao những cuộc thảo luận riêng tư với ông Trump, Thủ tướng Orban cho hay, ông Trump sẽ nhanh chóng yêu cầu đàm phán ḥa b́nh giữa Nga và Ukraine nếu ông chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024 này. Không những vậy, ông Orban cho biết, cựu Tổng thống Trump đă xây dựng được những kế hoạch có cơ sở vững chắc để đạt được mục tiêu đó.
Tuyên bố này của ông Orban rất có sức nặng trong bối cảnh cơ hội đắc cử của ông Trump đă tăng lên cao sau 2 sự kiện gần đây - cuộc tranh luận trực tiếp giữa ông Trump và đối thủ Biden (đương kim Tổng thống Mỹ) và vụ mưu sát bất thành nhằm vào ông Trump (khi sát thủ bắn sượt qua tai của ông Trump lúc ông diễn thuyết tranh cử).
Thủ tướng Hungary nói với giới lănh đạo EU rằng triển vọng ông Trump đắc cử và thúc đẩy ḥa đàm đồng nghĩa với việc EU cần mở lại kênh liên lạc ngoại giao trực tiếp với Nga cũng như khởi động đàm phán “cấp cao” với Trung Quốc để t́m ra giải pháp ḥa b́nh cho cuộc xung đột ở Ukraine.
Bức thư của Thủ tướng Orban gửi cho Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và các nhà lănh đạo khác của EU có đoạn: “Dự kiến trước bầu cử Mỹ sẽ không có sáng kiến ḥa b́nh nào từ phía ông Trump. Tuy nhiên, tôi có thể tuyên bố chắc chắn rằng ngay sau khi ông Trump đắc cử, ông ấy sẽ không đợi chờ đến khi nhậm chức mà sẽ đóng vai tṛ trung gian ḥa giải cho ḥa b́nh ngay lập tức. Ông ấy có các kế hoạch chi tiết, với cơ sở vững chắc cho điều đó”.
“Phương Tây nên thức thời”
Thủ tướng Hungary gợi ư rằng trong hoàn cảnh nói trên, EU nên dự tính trước sự thay đổi trong chính sách của nước Mỹ, phải lựa chọn giữa chủ động thúc đẩy tức thời đàm phán Nga - Ukraine và chịu trách nhiệm cung cấp thêm tiền cho hoạt động pḥng thủ của Ukraine.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel đă viết thư đáp lại ông Orban, trong đó ông Michel khẳng định ông Orban “không có vai tṛ” trong việc đại diện EU ra quốc tế và cũng không được trao thẩm quyền như vậy.
Trong lá thư gửi tới Financial Times, ông Michel lặp lại quan điểm Nga phải rút quân khỏi Ukraine và tôn trọng toàn vẹn lănh thổ của nước này. Theo ông, đây là cách trực tiếp nhất để đạt được ḥa b́nh tại Ukraine.
Thế nhưng t́nh h́nh nước Mỹ vẫn đang bất lợi cho các tính toán của giới lănh đạo EU. Nghị sĩ JD Vance - phó tướng của ông Trump, đă đăng một bài b́nh luận cũng trên tờ Financial Times, trong đó ông kêu gọi châu Âu hăy gánh lấy trách nhiệm lớn hơn trong việc hỗ trợ cho Ukraine.
Trước đó, hai cố vấn của ông Trump là Keith Kellogg và Fred Fleitz đă tŕnh lên ông Trump kế hoạch chấm dứt xung đột Ukraine, trong đó viện trợ quân sự cho Ukraine được gắn với yêu cầu Kiev chấp nhận ḥa đàm với Moscow.
Nga để ngỏ đàm phán, Đức bất ngờ cắt giảm một nửa viện trợ cho Ukraine
Chiến sự giữa Nga và Ukraine cơ bản giằng co trong thời gian qua. Tuy nhiên, chiến dịch phản công của Ukraine vào cuối năm 2023 đă thất bại nặng nề, c̣n Nga đă giành thêm một số lănh thổ (dù với tốc độ chậm) kể từ khi họ tổ chức tiến công vào tháng 5/2024 này.
Nh́n tổng thể hiện nay, Ukraine vẫn khó ḷng lấy lại bán đảo Crimea trong tương lai gần, c̣n Nga vẫn phải dốc sức để chiếm nốt những vùng chưa kiểm soát được trong 4 tỉnh mà họ tuyên bố sáp nhập vào nửa sau của năm 2022. Nga sở hữu lợi thế về quân số và về vũ khí - đạn dược nhưng vẫn chưa tạo được bước đột phá quyết định trên chiến trường. Chính v́ vậy, Nga vẫn có lư do để sẵn ḷng bước vào đàm phán.
Trong lúc Mỹ đứng trước khả năng lớn sẽ quay ngoắt chính sách của họ đối với Ukraine sau cuộc bầu cử vào tháng 11 tới th́ nước Đức đă chủ động điều chỉnh viện trợ quân sự của ḿnh cho Ukraine theo chính hướng đó.
Dù ngày bầu cử Mỹ c̣n cách hiện tại khoảng 4 tháng nữa, Đức đă có kế hoạch giảm một nửa viện trợ quân sự cho Ukraine trong năm 2025 tới.
Theo dự thảo ngân sách 2025 của Đức, viện trợ của nước này cho Ukraine sẽ cắt giảm từ mức khoảng 8 tỷ euro trong năm 2014 xuống c̣n 4 tỷ euro (khoảng 4,35 tỷ USD) trong năm 2025.
Đây là một thay đổi lớn v́ Đức vừa qua là nhà viện trợ vũ khí lớn nhất châu Âu cho Ukraine.
Phát biểu sau khi nội các Đức mới đây phê chuẩn dự thảo ngân sách trên, Bộ trưởng Tài chính Đức Christian Lindner nói rằng Ukraine sẽ phải dựa nhiều hơn vào quỹ từ các “nguồn châu Âu” khác cũng như từ lợi nhuận thu được từ tài sản Nga bị phương Tây đóng băng.
VietBF@ sưu tập
|