Đoàn nghị sĩ Ukraine đến Mỹ tuần qua để vận động Washington cho phép sử dụng vũ khí viện trợ như pháo HIMARS tập kích vào lănh thổ Nga.
Phái đoàn nghị sĩ Ukraine tuần qua có mặt tại Washington với kế hoạch thuyết phục các quan chức và thành viên Hạ viện Mỹ đảo ngược lệnh cấm sử dụng vũ khí được Lầu Năm Góc viện trợ để tập kích mục tiêu trong lănh thổ Nga, theo tiết lộ của Hill vào ngày 19/5.
Giới chức Ukraine cho rằng đợt tiến công của Nga tại Kharkov hiện nay đáng lẽ đă không thành công nếu họ có thể dùng các loại vũ khí tầm xa được Mỹ viện trợ để tập kích phủ đầu lực lượng Nga tập kết ở tỉnh Belgorod.
David Arahamiya, lănh đạo ủy ban quan hệ với Mỹ tại quốc hội Ukraine, gọi lệnh cấm sử dụng vũ khí Mỹ để tập kích vào lănh thổ Nga là "điên rồ". Ông nói giới lănh đạo quân đội Ukraine "đang không thể hiểu nổi lập trường này và đang thúc giục các chính trị gia thuyết phục Nhà Trắng thay đổi quan điểm".
Oleksandra Ustinova, thành viên quốc hội Ukraine trong phái đoàn đến Mỹ, cảnh báo Kharkov đang đứng trước nguy cơ trở thành Mariupol thứ hai nếu Washington không thay đổi điều kiện viện trợ vũ khí.
"Chúng tôi không được phép bắn vào vũ khí Nga đang tập kết ở biên giới ngay lúc này. Ukraine có nguy cơ sẽ đánh mất thêm nhiều thành phố lớn và lănh thổ. Người Nga biết rơ chúng tôi đang chịu hạn chế trong hành động", bà nói.

Pháo phản lực HIMARS cung cấp từ Mỹ được quân đội Ukraine triển khai chiến đấu hồi đầu tháng 7/2023. Ảnh: Reuters
Dù không công khai thừa nhận, Ukraine thời gian qua đă tổ chức nhiều vụ tập kích vào cơ sở lọc dầu và hạ tầng giao thông trên lănh thổ Nga, nhưng chủ yếu sử dụng vũ khí do họ tự chế tạo, không phải các loại tên lửa, rocket tầm xa được Mỹ chuyển giao.
Tuy nhiên, giới chức quân đội Ukraine cho rằng chiến thuật đánh vào hậu phương Nga đáng lẽ c̣n hiệu quả hơn nữa nếu họ được phép sử dụng vũ khí uy lực như pháo phản lực HIMARS và tên lửa tầm xa ATACMS.
Maksym Skrypchenko, giám đốc Trung tâm Đối thoại Xuyên Đại Tây Dương của Ukraine, cho hay quân đội Nga đă di chuyển các sở chỉ huy vào trong lănh thổ, nằm ngoài tầm bắn của pháo HIMARS.
"Đối phương được đảm bảo an toàn tuyệt đối. Bất kỳ khi nào t́nh h́nh trở nên khó khăn, họ có thể dễ dàng rút về lănh thổ, tái tổ chức lực lượng và mở đợt tiến công mới. Ukraine không thể truy kích bằng những vũ khí hiệu quả cao như ATACMS", Skrypchenko nói.
Theo chuyên gia tại Kiev, quân đội Ukraine sẽ có cơ hội cải thiện t́nh h́nh nếu được phép sử dụng các loại vũ khí như tên lửa pḥng không vác vai Stinger trong lănh thổ Nga, đe dọa oanh tạc cơ Nga trong các nhiệm vụ tập kích thành phố và cứ điểm pḥng thủ Ukraine tại biên giới.
"Nếu có thêm tiêm kích F-16, chiến thuật này có cơ hội thay đổi cục diện, ngăn Nga mở rộng kiểm soát ở nhiều khu vực", ông b́nh luận.
Washington đến nay vẫn kiên quyết yêu cầu Kiev không sử dụng vũ khí Mỹ viện trợ để tập kích vào lănh thổ Nga. Trong chuyến thăm Kiev tuần qua, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken tái khẳng định lập trường Ukraine cần tập trung vào mục tiêu giành lại kiểm soát lănh thổ thay v́ mở rộng quy mô xung đột.
Một số nghị sĩ đảng Cộng ḥa như Rick Scott và Mike Rounds, đều là thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, lập luận Ukraine nên được phép tùy ư sử dụng vũ khí viện trợ để giành chiến thắng, miễn là không nhắm vào mục tiêu dân sự.
Trong khi đó, nghị sĩ Mark Kelly, thành viên Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, nhấn mạnh lập trường của Washington là "ngăn xung đột lan rộng bên ngoài lănh thổ Ukraine", kêu gọi Kiev "t́m phương án cải thiện t́nh h́nh" mà không dùng đến vũ khí của Mỹ.
Nghị sĩ Tammy Duckworth cho rằng Mỹ nên giữ nguyên điều kiện hạn chế cho đến khi Ukraine tŕnh bày cụ thể họ mong muốn sử dụng những vũ khí nào và áp dụng phương án nào trong mục tiêu tập kích vào lănh thổ Nga.