Sau cuộc điện đàm ngày 2/4 giữa ông Tập và ông Biden, chuyến thăm Trung Quốc của Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ là bà Janet Yellen đă được công bố sau đó.
Trên thực tế, cuộc gặp giữa ông Tập và ông Biden có thể là sự trải đường cho chuyến thăm của bà Yellen.
Theo lịch tŕnh được công bố bởi Bộ Tài chính Hoa Kỳ, bà Yellen sẽ thăm Trung Quốc từ ngày 4 đến ngày 9 tháng 4. Bà trước tiên sẽ đến Quảng Châu để gặp một nhóm chuyên gia kinh tế, đại biểu của giới doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Trung Quốc, Phó Thủ tướng Trung Quốc là ông Hà Lập Phong.
Sau đó, vào ngày 5/4, bà sẽ bay đến Bắc Kinh để gặp Thủ tướng Trung Quốc Lư Cường, Thị trưởng thành phố Bắc Kinh là ông Ân Dũng, Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc là ông Lam Phật An, cựu Phó Thủ tướng Lưu Hạc, và Giám đốc Ngân hàng Trung ương Phan Công Thắng…
Chuyến thăm Trung Quốc lần này của bà Yellen có hai điểm kỳ lạ.
Thứ nhất là vào ngày 2/4, trong lịch tŕnh được công bố bởi Bộ Tài chính Hoa Kỳ, đă không đề cập đến cuộc gặp giữa bà Yellen và ông Lư Cường vào ngày 7/4. Sau đó, vào ngày 3/4, lịch tŕnh đă được chỉnh sửa để bổ sung cuộc gặp với ông Lư Cường.
Trong chuyến thăm Trung Quốc của bà Yellen vào tháng 7 năm ngoái, bà đă gặp ông Lư Cường trước, sau đó mới gặp ông Hà Lập Phong. C̣n lịch tŕnh lần này th́ ngược lại, bà gặp ông Hà Lập Phong trước rồi gặp ông Lư Cường sau. Ngoài ra, lần này bà Yellen đến Quảng Châu trước, sau đó mới đi đến Bắc Kinh. Việc sắp xếp lịch tŕnh này là có ẩn ư, sẽ phân tích ở sau.
Trước khi bà Yellen đến thăm Trung Quốc, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đă phát đi một tuyên bố ‘lập uy’ nhấn mạnh rằng, việc sản xuất quá dư thừa của Trung Quốc mang đến hậu quả cho kinh tế toàn cầu. Điều này nghĩa là vấn đề sản xuất dư thừa của Trung Quốc đă trở thành vấn đề vô cùng đáng lo đối với toàn cầu. Bởi v́ khi sản lượng dư thừa, nếu muốn bán được, phải hạ giá, hạ giá chính là phải bán tháo, bán tháo sẽ gây ảnh hưởng đến ngành công nghiệp của các quốc gia khác. Vậy phải làm sao?
Trước khi đến Trung Quốc, bà Yellen nói rằng, Hoa Kỳ không loại trừ việc áp thuế hoặc thiết lập các rào cản thương mại khác nhằm bảo vệ các ngành công nghiệp như năng lượng mặt trời, ô tô điện khỏi sự tác động của hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc.
Vào ngày 5/4, trong hoạt động gặp gỡ một số đại biểu của giới doanh nghiệp Hoa Kỳ ở Trung Quốc, bà Yellen đă nói rằng: 'Sản xuất dư thừa là một mối lo chung của rất nhiều quốc gia. Không chỉ là các quốc gia phát triển, mà c̣n có những quốc gia đang phát triển. Việc áp thuế hay xây dựng hàng rào thuế quan không phải là chính sách chống lại Trung Quốc. Trên thực tế, nếu Trung Quốc không điều chỉnh chính sách, th́ kinh tế toàn cầu sẽ dễ dàng rơi vào hỗn loạn'. Tức là việc bán tháo những sản phẩm giá rẻ sẽ tạo thành sự xung kích cho kinh tế thế giới.
Bà Yellen nói thêm: 'Đây là sự nỗ lực của chúng tôi để giảm thiểu rủi ro hỗn loạn kinh tế'.
Đối với việc xây dựng hàng rào thuế quan nhập khẩu của Trung Quốc đối với doanh nghiệp nước ngoài, bà Yellen tin rằng, nó không chỉ làm tổn hại lợi ích của các công ty Hoa Kỳ, mà c̣n gây ảnh hướng đến bản thân Trung Quốc.
Phía Hoa Kỳ cho rằng, việc kết thúc những hành động ở trên cũng là đang cải thiện môi trường kinh doanh ở Trung Quốc. Nói cách khác, việc cải thiện môi trường không chỉ là v́ Hoa Kỳ, mà cũng là v́ Trung Quốc. Khi hoàn cảnh kinh doanh trở nên tốt, người ta mới dám đến đầu tư.
Trong chuyến thăm Trung Quốc lần này, bà Yellen đặt vấn đề sản xuất dư thừa, bán tháo hàng rẻ của Trung Quốc làm vị trí quan trọng nhất để thảo luận. Điều này giải thích lư do v́ sao đầu tiên bà đến Quảng Châu, thay v́ Bắc Kinh.
Bởi v́ thành phố Quảng Châu thuộc tỉnh Quảng Đông là trung tâm công nghiệp chế tạo và xuất khẩu của Trung Quốc, là nơi đặt trụ sở của Huawei và BYD. Chúng ta biết rằng BYD là hăng sản xuất xe điện của Trung Quốc, c̣n Huawei là hăng sản xuất điện thoại di động và thiết bị viễn thông của Trung Quốc.
Huawei và BYD được trợ giá mănh liệt nhằm thống trị thị trường viễn thông và xe điện toàn cầu. Hai công ty này là cấp tiến nhất, tức là về phương diện bán tháo th́ dă man nhất.
Phía Hoa Kỳ nói rằng, sẽ áp dụng các biện pháp đáp trả. V́ vậy, trong thời gian bà Yellen thăm Trung Quốc, Bộ Tư pháp Hoa Kỳ đột ngột thông báo rằng, vào năm 2026 sẽ thẩm tra lại vụ án h́nh sự của Huawei.
Vào năm 2018, Huawei đă bị cáo buộc về tội lừa đảo các ngân hàng. Khi đó Huawei thông qua một công ty tại Hồng Kông do Huawei hoàn toàn kiểm soát để xuất khẩu thiết bị viễn thông sang Iran. Nhưng vào thời điểm đó, Iran đang bị trừng phạt, v́ vậy nếu Huawei có giao dịch kinh doanh với Iran th́ sẽ bị ngân hàng giữ lại tiền. Lúc đó, Huawei đă đánh lừa Ngân hàng HSBC, khiến họ không biết về các giao dịch kinh doanh với Iran. Mà điều này đă vi phạm luật kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, và các ngân hàng đă bị Mỹ trừng phạt. HSBC nói rằng, vụ việc không liên quan đến họ và họ đă bị Huawei lừa.
Sau đó Mỹ bắt đầu điều tra sự việc này và buộc tội Huawei về hành vi lừa dối ngân hàng. Vào ngày 13/2/2020, Mỹ tiếp tục mở rộng các cáo buộc đối với Huawei, bao gồm âm mưu ăn cắp bí mật thương mại. Trong thời gian bà Yellen thăm Trung Quốc, Mỹ đă tuyên bố sẽ tiến hành điều tra h́nh sự đối với Huawei.
Ban đầu, có thể có một thỏa thuận giữa Huawei và Mỹ, tức là thỏa thuận ngoài ṭa, nhưng lần này Mỹ nói rằng, họ sẽ không thỏa thuận nữa mà sẽ khởi kiện. V́ vậy, điều này có thể coi là hành động cụ thể của Mỹ gia tăng áp lực lên Trung Quốc trong thời gian bà Yellen thăm Trung Quốc.
Trên thực tế, ông Tập Cận B́nh đă đưa ra khái niệm ‘tân chất sinh sản lực’ (新質生產力: năng lực sản xuất mới). 'Năng lực sản xuất mới' là ǵ? Khái niệm này có nghĩa là: Khoa học kỹ thuật cộng với năng lượng xanh, tức là vừa phát triển khoa học kỹ thuật vừa bảo vệ môi trường, sau đó t́m kiếm sự độc lập, tự chủ về khoa học kỹ thuật.
Hiện nay, những cuộc thảo luận nội bộ của các quốc gia ngoài Trung Quốc đang trở nên gay gắt, giống như cuộc tranh luận về ‘Made in China 2025’. Tức là cộng đồng quốc tế đang rất cảnh giác với khái niệm ‘năng lực sản xuất mới’ của ông Tập.
V́ vậy, các những ngôn luận trong chuyến thăm Trung Quốc lần này của bà Yellen có thể được coi là một phản ứng nghiêm túc của phương tây đối với Tập Cận B́nh, tức là ‘No. Ông không được làm như vậy’.
Trong bài viết của tờ The Economist gần đây đă chỉ ra rằng, việc Trung Quốc loại trừ các biện pháp kích thích quy mô lớn và đặt cược vào ‘năng lực sản xuất mới’ là một sai lầm cơ bản. Bởi v́ Trung Quốc đă phớt lờ đi nhu cầu tiêu dùng trong nước mà chỉ mong muốn quốc gia dẫn đầu ngành công nghiệp chế tạo tiên tiến. Nhưng điều này sẽ khiến người dân thất vọng và kích nộ các quốc gia khác trên thế giới.
Dịch sang ngôn ngữ b́nh dân đó là: Ban đầu Trung Quốc nên thúc đẩy tiêu dùng bằng cách phân phát tiền cho người dân, cung cấp phiếu mua hàng, hoặc là tăng cường các chế độ phúc lợi để người dân dám tiêu tiền, làm như vậy mới là cách tốt nhất. Nhưng chính phủ Trung Quốc lại không thực hiện điều này. Thay vào đó, họ đặt cược vào ‘năng lực sản xuất mới’ và thúc đẩy xuất khẩu của Trung Quốc thông qua việc bán tháo hàng giảm giá. Nhưng loại bán tháo này sẽ làm tổn hại các quốc gia khác. V́ vậy, tờ The Economist nói rằng, đây chính là lư do tại sao việc Trung Quốc thúc đẩy ‘năng lực sản xuất mới’ sẽ khiến các quốc gia khác trên thế giới tức giận.
Chủ tịch Hiệp hội Sản xuất Mỹ là ông Scott Paul đă nói trong một báo cáo rằng, nếu ô tô giá rẻ của Trung Quốc có thể tự do nhập khẩu vào thị trường Mỹ mà không gặp bất kỳ hạn chế nào, điều này có thể dẫn đến sự mất vị thế hoàn toàn của ngành công nghiệp ô tô Mỹ. V́ vậy, trong chuyến thăm lần này của bà Yellen đến Trung Quốc, Mỹ coi vấn đề sản xuất dư thừa và hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc là quan trọng nhất. Trong vài ngày tới, bà Yellen có thể sẽ liên tục nhấn mạnh một thông điệp duy nhất: ‘Các ông không được bán tháo, chúng tôi sẽ áp thuế’.
Lần này bà Yellen đến Trung Quốc, ban đầu trên danh sách thậm chí không có cuộc gặp với Thủ tướng Lư Cường, điều này cũng khiến nhiều người bất ngờ. Có khả năng là từ đầu ông Tập Cận B́nh đă không cho ông Lư Cường gặp bà Yellen. Đây không phải là vấn đề của nguyên tắc ‘đối đẳng’ (đồng đẳng, cùng cấp), kiểu như nói rằng ‘bà Yellen là Bộ trưởng, c̣n ông Lư Cường là Thủ tướng, cho nên nên không cùng cấp, v́ thế không gặp’.
Nhưng trên thực tế, việc gặp hay không gặp hoàn toàn phụ thuộc vào nhu cầu công việc. Lần trước, khi bà Yellen đến Trung Quốc vào tháng 7/2023, ông Lư Cường cũng đă gặp bà. Thậm chí khi Thống đốc California là ông Gavin Newsom đến Trung Quốc, Chủ tịch Trung Quốc là ông Tập Cận B́nh cũng gặp, đây là cuộc gặp giữa Chủ tịch nước và Tỉnh trưởng. Vốn dĩ cuộc gặp đó không đồng đẳng, nhưng ông Tập Cận B́nh đă gặp ông Newsom là v́ ông Tập sắp đến San Franciso để tham dự hội nghị APEC. Newsom cũng đáp lại, cho nên đă đuổi hết những người nghiện ma túy và vô gia cư trên đường phố, và làm sạch sẽ các con đường để chào đón ông Tập. V́ vậy, việc gặp hay không gặp là do nhu cầu công việc.
Nếu nh́n nhận vấn đề theo cách này, trong bối cảnh kinh tế Trung - Mỹ đang đối mặt với rủi ro và những xung đột lớn, th́ việc ông Lư Cường gặp bà Yellen là rất cần thiết, ít nhất là để thể hiện một sự thành ư.
Lư Cường có thể cũng muốn gặp, nhưng từ đầu có thể do ông Tập Cận B́nh không phê duyệt. Tập Cận B́nh không cho phép ông Lư Cường gặp bà Yellen, nhưng lại cho phép ông Lưu Hạc gặp bà Yellen, đây là điểm rất kỳ lạ.
Bởi v́ ông Lưu Hạc đă măn nhiệm chức Phó thủ tướng vào tháng 3 năm trước, sau đó vào tháng 4 năm trước, ông cũng đă từ chức Chủ nhiệm Văn pḥng Kinh tế Trung ương. V́ vậy, ông Lưu Hạc thực sự không có bất kỳ vị trí công việc nào nữa, công việc của ông đă được Hà Lập Phong và Đinh Tiết Tường tiếp nhận lại.
Vậy th́ tại sao lại để ông Lưu Hạc gặp bà Yellen? Thực ra tôi cảm thấy điều này có ư là: Ông Tập Cận B́nh đang hạ thấp Lư Cường, 'dù Lưu Hạc bây giờ không c̣n tại nhiệm th́ Tập Cận B́nh tôi vẫn tin tưởng Lưu Hạc mà không tin tưởng Lư Cường’.
Tờ South China Morning Post đă có một bài vào tháng 6 năm ngoái nói rằng, sau khi Lưu Hạc từ chức tất cả các vị trí, ông vẫn tham dự các cuộc họp nội bộ của Chính phủ Trung ương liên quan đến các vấn đề kinh tế. Ông Lưu hạc cũng được yêu cầu cung cấp ư kiến về chính sách kinh tế trong nước Trung Quốc, và đưa ra cách giải quyết các vấn đề thương mại và kinh tế khi làm việc với Mỹ. Ví dụ như là cần hợp tác với Mỹ trong những lĩnh vực nào, những lĩnh vực nào cần phải đối phó, v.v. Kinh nghiệm của Lưu Hạc đều rất có giá trị.
Trên thực tế, từ việc sắp xếp như vậy, chúng ta chỉ có thể nói rằng, quản lư nội bộ của Trung Quốc hiện nay đang rất hỗn loạn. Lưu Hạc có thực quyền nhưng không có danh hàm, tức là hữu thực vô danh, c̣n Lư Cường th́ có danh hàm nhưng không có thực quyền, tức là hữu danh vô thực.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
