Kỳ tích ca ghép 2 phổi đầu tiên ở BV Phổi Trung ương: 24h sau ghép, bệnh nhân đã ngồi dậy tự xúc ăn

[Cupcake01]

Cô sinh viên 21 tuổi đến từ vùng quê nghèo của tỉnh Bắc Kạn đã hồi sinh sự sống sau ca ghép phổi đúng đêm Giao thừa. Trước đó, cô đã trải qua thời gian dài thở oxy tại nhà, mọi sinh hoạt phải nhờ người khác, tưởng chừng như hết hy vọng, nhưng niềm vui bất ngờ đến với cô và cả gia đình...

Theo đó, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với các chuyên gia về tim mạch Bệnh viện E, GS. TS. Lê Ngọc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược - Đại học Quốc gia Hà Nội thực hiện thành công ca ghép phổi vào đúng ngày 30 Tết Nguyên Đán Giáp Thìn, 2024.

Nữ bệnh nhân trẻ, 21 tuổi đã được ghép hai lá phổi từ người cho là nam thanh niên 26 tuổi bị chết não do tai nạn giao thông. Việc lấy tạng được thực hiện tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, sau đó tạng phổi được bảo quản nghiêm ngặt và chuyển về Bệnh viện Phổi Trung ương ghép ngay trong ngày.

Nữ bệnh nhân 21 tuổi, quê tỉnh Bắc Kạn, đang là sinh viên của một trường đại học. Cô phải bỏ học giữa chừng vì không may mắc bệnh phổi giai đoạn cuối, người bệnh phải thở oxy dài hạn tại nhà, luôn cần người hỗ trợ cho các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.

Theo các bác sĩ, cô gái này mắc bệnh lý u cơ trơn bạch huyết ở phổi (LAM) hay còn gọi là bệnh phổi đục lỗ, là một bệnh hiếm gặp và thường xảy ra ở phụ nữ trẻ. Bệnh lý này tạo các kén khí trong phổi, lan tỏa và làm mất chức năng phổi. Tình trạng người bệnh rất nặng, khả năng tử vong trong vòng vài tháng tới nếu không được ghép phổi. Người bệnh đã được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ năm 2020, và chờ ghép phổi từ vài tháng nay vì 2 lá phổi tổn thương nghiêm trọng, tình trạng suy hô hấp nặng, tiên lượng tử vong cao.


Kích hoạt khẩn cấp, tìm người được nhận phổi ngay trong đêm 29 Tết

Vào 13h ngày 8/2/2024 (29 Tết), sau khi nhận được thông tin có phổi hiến từ Bệnh viện Trung ương quân đội 108, Bệnh viện Phổi Trung ương đã kích hoạt khẩn cấp Chương trình ghép phổi và tổ chức hội chẩn lựa chọn người bệnh được nhận tạng ngay trong đêm.

Bệnh viện Phổi Trung ương đã huy động khoảng 80 nhân lực trực tiếp tham gia. Nhiều nhân lực khác sẵn sàng điều động, làm việc trực tuyến. Bên cạnh đó, còn có sự phối hợp và hỗ trợ từ Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện 108, Bệnh viện E, Bệnh viện Hữu nghị, Bệnh viện Tim Hà Nội,...

Sau khi hội chẩn với GS. Jasleen Giám đốc trung tâm ghép phổi UCSF (là Trung tâm y học uy tín lớn nhất miền Tây, Mỹ), GS. TS. Lê Ngọc Thành (Chủ tịch hội Phẫu thuật Tim mạch lồng ngực Việt Nam), TS. Nguyễn Công Hựu (Giám đốc Bệnh viện E) đã quyết định khởi động ca ghép phổi này.

TS.BSCC. Đinh Văn Lượng cùng các thầy thuốc và chuyên gia Bệnh viện Phổi Trung ương phối hợp với GS. TS. Lê Ngọc Thành và các thầy thuốc và chuyên gia từ Bệnh viện E thực hiện thành công ca ghép phổi.

Ca phẫu thuật được tiến hành vào ngày 09/02/2024 (30 Tết), kéo dài 12 giờ (từ 10 giờ tới 22 giờ) do TS.BSCC. Đinh Văn Lượng cùng các thầy thuốc và chuyên gia Bệnh viện Phổi Trung ương phối hợp với GS. TS. Lê Ngọc Thành và các thầy thuốc và chuyên gia từ Bệnh viện E. Ca ghép đã thành công tốt đẹp ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của UCSF.

Trên thế giới, ghép phổi hầu hết chỉ được thực hiện ở các nước phát triển do đây là kỹ thuật ghép tạng rất khó và chi phí lớn nhưng tại Bệnh viện Phổi Trung ương ca ghép này được thực hiện thành công. Đây là dấu mốc lớn ghi nhận tiến bộ vượt bậc của các thầy thuốc Bệnh viện Phổi Trung ương và sự phối hợp hiệp đồng của đội ngũ các y bác sĩ từ nhiều bệnh viện.

Ghép phổi là một kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật ghép tạng, đòi hỏi sự phối hợp nghiêm ngặt của tất cả các bộ phận, các bác sĩ, chuyên gia phải đánh giá tình trạng phổi của người cho, người nhận rất chặt chẽ, quy trình lấy phổi và ghép phổi phức tạp đòi hỏi kỹ thuật cao từ khâu bảo quản, vận chuyển, kiểm soát nhiễm khuẩn, gây mê hồi sức, tim mạch, phẫu thuật lồng ngực, dược, huyết học, miễn dịch, phục hồi chức năng, dinh dưỡng... Bên cạnh đó, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng là yếu tố quyết định sự sống của người bệnh.

Ca phẫu thuật đã được thực hiện chặt chẽ, bài bản theo quy trình tiêu chuẩn quốc tế từ Trung tâm ghép phổi UCSF -là 1 trong 9 trung tâm ghép phổi lớn và có uy tín nhất tại Hoa Kỳ.

12 giờ sau mổ, người bệnh đã tỉnh, tự thở những hơi thở đầu tiên bằng hai lá phổi mới trong giọt nước mắt hạnh phúc của cả người bệnh và kíp thực hiện ghép phổi. Ngay trong ngày đầu tiên sau ghép phổi, người bệnh đã phục hồi tốt, các chỉ số hô hấp ổn định.

Trước đó, Bệnh viện Phổi Trung ương đã phối hợp với nhiều Bệnh viện khác thực hiện thành công kỹ thuật ghép phổi, trong đó có ca bệnh ghép 2 lá phổi cho người đàn ông 56 tuổi ở Thanh Hóa được đánh giá là thành công toàn diện nhất tại Việt Nam với thời gian sống lâu nhất.

Bệnh nhân đang dần hồi phục sau ca phép phổi.

Thành công của ca ghép phổi này đã góp phần quan trọng vào thành tựu kỹ thuật ghép tạng của Việt Nam; Chương trình ghép phổi sẽ giúp cứu được hàng nghìn người bệnh mà chỉ thay phổi mới cứu chữa được. Hiện nay, các quy trình kỹ thuật chẩn đoán, điều trị nội khoa và phẫu thuật phổi của Việt Nam được hy vọng sẽ tương đương các quốc gia phát triển.

Sự thành công của ca ghép phổi tiếp theo này cho thấy Việt Nam đã tiếp cận và làm chủ được những kỹ thuật đỉnh cao trong lĩnh vực ghép tạng. Đây là thành tựu tiêu biểu của ngành Y tế Việt Nam, mang lại những giá trị to lớn cho sức khỏe người bệnh và nhân dân.

VietBF@ Sưu tập