Có nhiều nguyên nhân gây vô sinh, biểu hiện qua những dấu hiệu như rối loạn chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới hay rối loạn cương dương ở nam giới.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), vô sinh hiếm muộn là t́nh trạng một cặp vợ chồng quan hệ t́nh dục đều đặn (2-3 lần một tuần) nhưng sau một năm không thể thụ thai. Khoảng thời gian này rút ngắn c̣n 6 tháng nếu người vợ từ 35 tuổi trở lên.
Người có các dấu hiệu dưới đây có thể gặp những vấn đề sức khỏe tiềm ẩn gây khó thụ thai, nên đi khám sức khỏe sinh sản sớm.
Chu kỳ kinh nguyệt không đều
Kinh nguyệt xuất hiện từ 21 đến 35 ngày thường là dấu hiệu cho thấy quá tŕnh rụng trứng đang diễn ra. Phụ nữ không có kinh đều đặn, trứng có thể không rụng vào thời điểm dự kiến mỗi tháng, dẫn đến không thể thụ tinh với tinh trùng để tạo phôi.
Theo phó giáo sư, bác sĩ Jill Attaman, Trường Y Harvard, Mỹ, t́nh trạng này xảy ra v́ nhiều nguyên nhân như hội chứng buồng trứng đa nang, hormone bất thường, suy giảm dự trữ buồng trứng hoặc các yếu tố nội tiết khác.
Rong kinh hoặc vô kinh
Phụ nữ bị trễ kinh cũng khó mang thai do không dự đoán được thời điểm rụng trứng. Nữ giới c̣n có thể gặp các vấn đề như u xơ tử cung hoặc polyp khiến phôi khó làm tổ trong tử cung.
Ngừng sử dụng biện pháp tránh thai có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và cơ thể phải mất một thời gian để điều chỉnh. Tuy nhiên, người bị mất kinh lâu hơn một hoặc hai tháng và không có thai; hoặc rong kinh nghiêm trọng nên đến bác sĩ khám, xác định nguyên nhân.
Nguyên nhân vô sinh xuất phát từ người vợ lẫn người chồng. Ảnh: Freepik
Mất cân bằng nội tiết tố
Mất cân bằng nội tiết tố xảy ra khi có quá nhiều hoặc quá ít một loại hormone cụ thể trong máu. Tùy vào loại hormone và mức độ cao hay thấp có thể ảnh hưởng xấu đến khả năng sinh sản. Các triệu chứng phổ biến của dao động nội tiết tố thường thấy qua những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, nam giới cũng có thể gặp t́nh trạng này.
Theo bác sĩ nội tiết sinh sản Annette Lee, tại Delaware, Mỹ, một số xét nghiệm như phân tích tinh dịch, siêu âm buồng trứng, xét nghiệm mức độ hormone... giúp xác định nguyên nhân vô sinh cơ bản ở khoảng 70% các cặp vợ chồng, số c̣n lại không rơ nguyên nhân.
Đau vùng xương chậu
Đau vùng chậu có thể do các rối loạn như lạc nội mạc tử cung, nhiễm trùng vùng chậu, u xơ và u nang buồng trứng. Lạc nội mạc tử cung ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở nhiều khía cạnh, trong khi nhiễm trùng vùng chậu như lậu hoặc chlamydia có khả năng làm hỏng ống dẫn trứng.
Chlamydia và bệnh lậu không được điều trị có thể dẫn đến bệnh viêm vùng chậu, cuối cùng dẫn đến vô sinh. Theo Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Bệnh tật Mỹ (CDC), cứ 8 người bị viêm vùng chậu th́ có một người vô sinh.
Rối loạn cương dương
Theo tiến sĩ Attaman, khó đạt hoặc duy tŕ sự cương cứng là t́nh trạng phổ biến ảnh hưởng đến khả năng sinh sản nam giới. Rối loạn cương dương có thể là dấu hiệu cho thấy lượng hormone không được sản xuất đủ lượng cần thiết hoặc chỉ ra một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. T́nh trạng này dễ gây căng thẳng ở các cặp vợ chồng đang cố gắng thụ thai.
Rối loạn cương dương được điều trị bằng thuốc hoặc thay đổi chế độ dinh dưỡng và vận động để cải thiện. Tiến sĩ Lee khuyến cáo nam giới bị rối loạn cương dương do lo lắng hoặc căng thẳng liên quan đến thời gian giao hợp có thể đông lạnh tinh trùng dự pḥng để sau này thụ tinh nhân tạo.
Rối loạn xuất tinh
Đây là rối loạn t́nh dục phổ biến ở nam giới trẻ tuổi, dẫn đến lượng tinh dịch thấp hoặc khó xuất tinh. T́nh trạng này cũng ảnh hưởng đến khả năng sinh sản v́ tinh trùng khó tiếp cận được trứng.
Tinh hoàn sưng hoặc đau
Dù ít gặp nhưng triệu chứng đau, sưng tinh hoàn có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiềm ẩn khác như viêm nhiễm, làm giảm số lượng tinh trùng. Bác sĩ phân tích tinh dịch và khám sức khỏe toàn diện cho người bệnh để xác định nguyên nhân và điều trị phù hợp.
VietBF@sưu tập