"ĐAU" KHÔNG ĐỒNG NGHĨA VỚI "KHỔ": HIỂU ĐƯỢC ĐIỀU NÀY BẠN SẼ MỞ ĐƯỢC NÚT THẮT Ở TRONG LÒNG

[trungthuc]

"Đau" không đồng nghĩa với "khổ" vì trên thực tế có nhiều người dù chịu đau nhưng trong tâm họ không cảm thấy khổ do hiểu rằng, có những nỗi đau là rất cần thiết cho sự trưởng thành.


(Minh họa)

Đau và khổ là hai khái niệm khác nhau hoàn toàn

Cụm từ "đau khổ" đi cùng với nhau khiến cho chúng ta bị lẫn lộn với hai khái niệm đau/khổ giống như nhau, đó là lý do mà nhiều người tin rằng, những người khi tu dưỡng đủ lâu sẽ còn không có cảm giác đau đớn nữa. Nhưng không phải hoàn toàn là như vậy.

Theo sử chép, đức Phật Thích Ca Mâu Ni cũng có lúc bị đau bụng, đau lưng, điều đó chứng tỏ rằng, đức Phật cũng là con người như bao nhiêu con người khác, về mặt thể xác sẽ có cảm giác đau. Tuy nhiên, Phật đau về thể xác chứ không có sự khổ về mặt tinh thần, không có biểu hiện đau về mặt tâm lý.

Thực ra đau và khổ vốn là hai khái niệm khác nhau. Thông thường người ta hay dùng từ "khổ đau" để chỉ ra chung cho nỗi khổ niềm đau qua thân xác vật chất và tinh thần.

Tuy nhiên chúng ta có thể biết rõ, đau nhức là những gì khó chịu nơi thân xác và chỉ ra nỗi đau về mặt thể xác, ví dụ như khi thân thể bị thương tích, bị đọa đày, dày vò hoặc bị vật gì đó đâm phải thì sẽ có những phản ứng thông thường là đau đớn là việc đương nhiên vì chúng ta không phải là cây cỏ, gỗ đá mà là con người với thân xác dễ bị tổn thương.

Trong khi đó, nỗi khổ tâm là sự dai dẳng trong tâm trí, sự bực bội, tức tối và buồn phiền. Khổ cũng có nhiều loại, ví dụ như khổ về sinh nở, khổ vì già, khổ vì bệnh, khổ vì chết.

Thực tế là có những người chịu đau vì một lý tưởng cao đẹp nào đó nên họ không thấy đó là khổ. Thậm chí có những người không sợ đau, họ hi sinh cả mạng sống của mình cho người nào đó, hay cho tổ quốc của mình thì họ cảm thấy tự hào chứ không hề khổ.

Vậy nên, đau không đồng nghĩa với khổ vì khổ xuất phát trong tâm, còn đau thường chỉ vấn đề liên quan đến thể xác.

(Minh họa)

Vả lại, khi nỗi khổ đạt đến mức tột cùng thì sẽ dẫn đến đau ở thân, tức là khi tinh thần bị suy sụp thì thân thể cũng sẽ lâm bệnh theo. Ví dụ khi chúng ta nói, "đau lòng quá", thực tế vì chúng ta quá thương tâm, trong lòng quá buồn đau mới thấy lòng mình quặn lại như bị dao cắt, đau đến không thể chịu được, đấy chính là nỗi đau về tinh thần.

Nỗi đau về mặt thể xác là điều hiển nhiên khi mang tấm thân này, không ai có thể tránh được, nhưng một khi thân xác này chết đi thì nỗi đau đó cũng sẽ tiêu mất theo.

Trong khi đó, khổ mãi mãi không bao giờ mất vì đó là nỗi đau về mặt tinh thần, nếu không chấm dứt được nỗi đau về mặt tinh thần thì thân xác này dù có chết đi cũng không thể chấm dứt khổ và giải thoát được.

Khi nào chúng ta mới khổ?

Hầu hết trong lối suy nghĩ của chúng ta chỉ có người nghèo mới khổ nhưng thực ra ai cũng có nỗi khổ riêng, không cứ gì là người nghèo hay giàu. Ví như người nghèo khổ vì làm lụng cực khổ mà không đủ ăn, không được mua đồ mình ưa thích, vợ chồng tranh cãi về việc chi tiêu...

Nhưng nỗi khổ của người giàu cũng không hề ít, vì họ sẽ vẫn muốn giàu thêm, sợ mất đi sự giàu có hiện tại, sợ bị lợi dụng, sợ trộm cắp, sợ bị phá sản, sợ người khác thương mình vì tiền chứ không phải vì tình...

Nhìn chung, trong mỗi chúng ta, với tâm lý tham lam, luyến tiếc, chấp nhặt đã là một nỗi khổ. Thấy bản thân mình lụi tàn theo năm tháng, bệnh tật dồn tới không thể từ chối nhưng tâm lý lại muốn trốn tránh chối từ thì sẽ càng đau khổ hơn.

Mọi sự trên đời này đều là nguyên nhân của cái khổ, có thể vì sinh nở, già, bệnh, chết, cầu xin mà không được toại nguyện, khổ của yêu thương chia lìa cách biệt, khổ của thù oán gặp gỡ, tụ hội và các tâm lý khổ kèm theo như lo âu, sợ sệt, đố kỵ, ghen ghét, căm hận, hoài nghi...
Trường hợp này thì niềm hi vọng kia chính là niềm an ủi và còn một tia hi vọng vào tương lai thì sẽ không còn khổ nữa, nên khổ không phải là một cảm giác cố định, bất biến mà nó sẽ thay đổi tùy theo hoàn cảnh bên ngoài.

Khổ lụy vì tình, chuyện thường thấy trong đời sống!

Khổ hay không cũng chỉ là do góc nhìn, cùng là người giúp việc, một người thì yêu thích công việc và làm hăng say vì xem như đang dọn cho nhà cửa sạch sẽ lại còn có thêm tiền. Còn một người thì thấy nó nặng nề, không thích nên làm việc uể oải và trong trạng thái buồn chán.

Vậy hạnh phúc hay khổ đau là do tâm mà có, vì thế cùng một sự việc nói khổ hay sướng thì cũng do tâm khởi lên mà thôi. Cho nên, chuyện giải thoát không đâu xa, ở chính ngay nơi tâm mà bình tâm, ở ngay nơi lòng mà an vị, ở ngay nơi tánh mà an nhiên, ở ngay nơi pháp mà bình đẳng, ở ngay nơi đạo mà xuất thế đạo.

Nhưng trước tiên phải hiểu rằng, dù cho chúng ta bị đau hay khổ thì điều đó đều được xem là "vết thương" mang cả hình ảnh vừa là thực vừa là ẩn dụ. Khi đó, chúng ta nên lui về dưỡng thương giống như những con thú trong rừng bị thương, chúng trở về hang để tĩnh dưỡng.
Trong nhiều ngày sau đó, chúng không còn nghĩ đến chuyện đi săn mồi, đi kiếm thức ăn hay chuyện gì khác. Chúng chỉ cần nằm yên nghỉ, và những vết thương của chúng ắt sẽ có điều kiện tốt để tự chữa lành.

Thế nhưng, chúng ta, và nhiều người khác vừa bị tổn thương trong tình cảm như bị phản bội, ly hôn... là điên cuồng lao theo những mối tình chóng vánh khác để trả thù. Nhưng việc đúng ra họ cần nên làm ở lúc đó là dành thời gian để trở về chăm sóc thân tâm, để nhận diện và ôm ấp những cảm xúc, suy nghĩ về đúng sai,...

Muốn hết khổ thì chúng ta chỉ có thể tìm cách để cho tâm được an nhiên, khi đó, chúng ta có thể đem tâm mình hòa với tâm của mọi chúng sanh, thấu hiểu cho người khác.

Ngoài ra, dù cho sự vật hay việc gì có gian nan, có vất vả hay khổ đau phiền muộn thì hãy dùng cái tâm buông xả, cái tâm vị tha, cái tâm chánh trực mà đối diện để vượt qua. Hãy xem mọi thứ như là mộng ảo, tất cả rồi sẽ qua đi khi bạn tỉnh giấc.

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta có thể giúp đỡ những người ở chung quanh một cách vô tư, không mong cầu, vị kỷ. Đó là khi chúng ta hiểu rằng, cuộc đời vô thường, khi chết đi chúng ta cũng chẳng thể mang theo bất cứ điều gì, vì thế thay vì chạy theo mục tiêu tiền bạc, hãy cứ sống ra sao cho thật tốt là đủ!!