Sau khoảng hơn một thập niên đến Mỹ theo đợt di tản đầu tiên năm 1975. Nhiều người Việt, v́ không rành luật pháp Hoa Kỳ đă gặp rất nhiều trở ngại trong vấn đề thừa kế tài sản?
Rất nhiều trường hợp ra ṭa rồi v́ không được giải quyết thỏa đáng theo yêu cầu của từng người trong vụ kiện, đă đưa đến hận thù nhau, người thắng cuộc th́ vui vẻ, nhưng người thua th́ đau đớn, phẫn uất, v́ đôi khi chỉ v́ sơ sót mà mất hết quyền lợi đáng nhẽ được hưởng.
Bài viết này sẽ giúp giải thích những điểm chung cho các trường hợp đơn giản, v́ có khá nhiều trường hợp gay go, phiền phức, phải nhờ đến một luật sư chuyên môn về Living Trust mới có thể giải quyết được:
Living Trust là một hồ sơ pháp lư, được lập ra để chỉ định sự phân phối tài sản của một người sau khi mất đi. Living Trust sẽ giúp tránh được mọi tranh căi pháp lư khá rắc rối và tốn rất nhiều tiền. Đôi khi có những vụ kiện đ̣i phân chia tài sản mà căi qua, căi lại đến khi thỏa măn các bên th́ tiền c̣n lại đă mất đi một phần lớn cho các luật sư.
Living Trust sẽ chỉ định một người gọi là “Trustee” (thường là Luật sư thiết lập Living Trust hay một người khác được chỉ định). Người “Trustee” này sẽ thi hành việc phân chia tài sản cho người thừa hưởng được gọi là “Beneficiary” (nếu nhiều người thừa hưởng th́ gọi là “Beneficiaries”), được ấn định bởi người lập ra Living Trust, được gọi là “Trust Settlor” hay “Grantor.”
Ngay sau khi người “Trust Settlor” hay “Grantor” chết đi hoặc mất năng lực “incapacitated,” “Trustee” sẽ thông báo cho mọi “Beneficiaries” biết để nhận tài sản. Có hai loại Living Trust: Revocable và Irrevocable.
1) Living Revocable Trust: Người Grantor có thể chỉ định chính người ấy là “Trustee” để kiểm soát tài sản ngay khi c̣n sống. Điều này có nghĩa là người Grantor vẫn phải chịu thuế, nếu tài sản để lại vượt quá điều kiện được miễn trừ, như vậy người thụ hưởng sẽ phải chịu thuế này. Điều dễ dàng cho người làm loại này là có thể thay đổi từng phần hay đổi toàn phần Living Trust này.
2) Living Irrevocable Trust: Với thể loại này, người tạo ra Trust không c̣n quyền thay đổi nữa. Người “Trustee” ngay lập tức trở thành người chủ của Trust này. Một khi mà làm loại này, tên người thụ hưởng (beneficiaries) lập tức được minh định và người làm ra Trust sẽ khó mà thay đổi.
Tài sản chỉ định trong Trust: Có nhiều loại tài sản: Tiền hưu trí 401K, IRA, bảo hiểm nhân thọ, Bank Account (Saving and Checking), vàng, tiền mặt, tranh ảnh sưu tầm, và dĩ nhiên là nhà cửa, xe hơi…
Điều lưu ư: không phải luật sư nào cũng có thể làm Living Trust, chỉ có một số Luật Sư có chuyên môn về Living Trust mà thôi. Cho nên, khi muốn làm Living Trust nên hỏi kỹ Luật Sư xem có thực Luật Sư ấy chuyên về Living Trust không, nếu Luật sư ấy ậm à gật đầu “có thể” th́ nên đi chỗ khác.
Điểm khác biệt giữa Di chúc hay “Will” là Will chỉ có thể áp dụng sau khi người làm di chúc chết, c̣n Living Trust có tác dụng ngay khi c̣n sống. Muốn thi hành “Will,” phải ra ṭa Probate, trong khi Living Trust th́ không cần. Việc cất giữ “Will” cũng phải cẩn thận, kẻo trộm cắp, c̣n Living Trust đă để ở văn pḥng Luật sư th́ không cần ngại mất mát. Làm “Will” phải ra Notary, Living Trust th́ không cần, v́ chính Luật sư làm Notary luôn. Thiết lập “Will” cũng phải rành luật lệ, v́ đôi khi ư của người chết không hợp lư, gây ra kiện tụng. Một điều không được để trong “Will” là lệ phí an táng, v́ khi thi hành “Will” mất nhiều thời gian, trong khi cần gấp tiền trang trải cho đám tang. Không được để trong “Will” những tài sản chung với người khác, trong khi với Living Trust th́ rộng răi hơn, Luật sư sẽ tách bạch từng mục ra một cách hợp pháp.
V́ thế mà hiện tại, nhiều người Việt đă làm “Living Trust” để tránh tranh tụng, tốn tiền và tốn thời gian.