Nhiều người tự nhận là fan trung thành của Tây Du Kư nhưng chưa chắc đă nắm được t́nh tiết đặc biệt này. Nó được cho là một trong những lư do khiến Phật Tổ Như Lai không dám đổi tên của Tôn Ngộ Không.
Khi mới sinh ra đời, Tôn Ngộ Không chỉ là một con khỉ đá không danh xưng. Sau này hắn một ḿnh học vơ thuật rồi lái thuyền vượt biển đến Linh Đài Phương Thốn t́m thầy học phép thuật. Tại đây, hắn thuyết phục được Bồ Đề Tổ Sư nhờ sự chân thành. Bồ Đề Tổ Sư đă đặt cho con khỉ đá cái tên Tôn Ngộ Không.
Ảnh minh họa.
Trong đó, Tôn có nghĩa là khỉ, Ngộ Không có nghĩa là giác ngộ được tính không. Bồ Đề Sư Tổ xếp Tôn Ngộ Không vào loại “Ngộ” thuộc hệ phái tu đạo của ḿnh, hi vọng đồ đệ này có thể khống chế sự bướng bỉnh, buông bỏ dục vọng.
Sau này, Tôn Ngộ Không phạm lỗi bị Như Lai trấn áp giam dưới Ngũ Hành Sơn. Đến tận khi hắn hối cải quy đạo theo Phật, cùng Đường Tăng thỉnh kinh, cái tên Tôn Ngộ Không vẫn không đổi. Trong khi đó nh́n sang Trư Bát Giới, Sa Tăng đều được phong cho danh hiệu mới lần lượt là Ngộ Năng, Ngộ Tĩnh. Vậy lư do v́ sao Phật Tổ Như Lai không đổi tên cho Tôn Ngộ Không?
Trong nguyên tác, khi gặp lại Tôn Ngộ Không, Quan Thế Âm Bồ Tát có ngỏ ư đặt tên thánh cho hắn, nhưng Ngộ Không từ chối: “Khỏi mất công đặt nữa, tôi tên là Ngộ Không”. Nghe xong, Quan Âm đáp: “Khi trước ta có độ hai người tu, cũng lót chữ Ngộ. Nay ngươi cũng lót chữ Ngộ nữa, trùng phái với nhau, tốt lắm, tốt lắm”.
Nhưng có một cách giải thích khác được nhiều người đồng t́nh hơn. Đó chính là Bồ Đề Tổ Sư vốn có mối quan hệ thân thiết với Phật Tổ Như Lai, khiến cho Phật Tổ Như Lai cũng không dám thay đổi cái tên ông đặt cho Tôn Ngộ Không.
Bồ Đề Tổ Sư là ai? Có tài liệu cho rằng ông là Thái Thượng Lăo Quân của Tam Thanh, cũng có người tin ông là Phật Như Lai ở Linh Sơn hóa thân. Nhưng nguyên tác Ngô Thừa Ân tiết lộ Bồ Đề Tổ Sư vốn là Đại Trí Văn Tù Sư Lợi Bồ Tát.
Ngài từng nói khi giảng đạo rằng giáo phái của ḿnh có 12 chữ: Quảng, Đại, Trí, Huệ, Chân, Như, Tính, Hải, Dĩnh, Ngộ, Viên, và Giác. Đời thứ sáu có chữ “Như” ở đây được cho là Như Lai, c̣n Tôn Ngộ Không là đời thứ mười với chữ “Ngộ”.
Giả thuyết này trùng hợp với vị thế của Đại Trí Văn Thù Sư Lợi Bồ Tát trong Phật giáo. Ngài không chỉ là ngũ trưởng lăo năm phương trên trời mà c̣n là một cổ Phật. Trong quá khứ, nài là thầy của 7 vị Phật, trong đó có Thích Ca Mâu Ni Phật (c̣n gọi là Phật Như Lai).