Gan được ví là cơ quan nắm giữ sinh mệnh của con người vì nó thực hiện hơn 500 chức năng khác nhau trong cơ thể.
Một số chức năng tiêu biểu của gan có thể kể tới đó là giải độc, sản xuất mật để hỗ trợ tiêu hóa, lưu trữ chất dinh dưỡng và điều hòa quá trình trao đổi chất. Sở hữu một lá gan khỏe mạnh là điều cần thiết cho sức khỏe tổng thể cũng như tuổi thọ. Tuy nhiên, gan là cơ quan không có dây thần kinh cảm giác đau nhưng lại rất dễ bị tổn thương bởi các yếu tố bên ngoài như rượu bia, vi khuẩn, virus, độc tố từ thực phẩm,... Chính vì thế, làm thế nào để biết được lá gan có đang khỏe mạnh hay không là điều rất cần thiết.
Theo các chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu và Bệnh viện AJ (Ấn Độ), những người sở hữu lá gan khỏe mạnh sẽ có 7 đặc điểm sau:
7 đặc điểm của người có lá gan khỏe
Ăn ngon và tiêu hóa tốt
Những người có lá gan khỏe mạnh thường ăn ngon miệng và tiêu hóa tốt (Ảnh: AJ Hospital and Research Centre)
Gan sản xuất mật để tiêu hóa chất béo và hấp thu các vitamin tan trong chất béo. Khi gan khỏe mạnh, quá trình sản xuất mật sẽ diễn ra suôn sẻ và đảm bảo chức năng tiêu hóa này. Do đó, nếu bạn luôn ăn ngon miệng và có hệ tiêu hóa hoạt động tốt, điều đó phần nào cho thấy sức khỏe lá gan đang ổn định.
Làn da khỏe, mịn màng
Gan chịu trách nhiệm lọc và đào thải chất độc ra khỏi cơ thể, bao gồm cả những chất có thể gây ra các vấn đề về da như mụn trứng cá, vẩy nến và eczema. Khi chức năng gan bình thường, làn da thường mịn màng, khỏe khoắn. Nếu bạn gặp bất kỳ vấn đề nào về da, hãy đi khám sớm nhất vì đó có thể là dấu hiệu cho thấy chức năng gan đang bị ảnh hưởng.
Đi vệ sinh bình thường
Gan chịu trách nhiệm xử lý và loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể. Nếu nước tiểu sẫm màu như màu cam đậm, màu hổ phách có thể là dấu hiệu của bệnh gan. Nguyên nhân là do gan không xử lý được hết bilirubin, khiến bilirubin tích tụ trong máu và đi vào nước tiểu. Tuy nhiên, nước tiểu màu vàng hoặc cam đậm có thể là triệu chứng của mất nước. Một số loại thực phẩm hoặc thuốc cũng có thể khiến nước tiểu có màu đậm hơn. Màu bình thường của nước tiểu là màu vàng nhạt.
Những người bị bệnh gan cũng có thể có phân màu nhạt hoặc màu đất sét do gan không sản xuất đủ mật hoặc do dòng chảy của mật bị tắc nghẽn và không thoát ra khỏi gan.
Luôn tràn đầy năng lượng
Gan có nhiệm vụ dự trữ glycogen (một dạng glucose, nguồn năng lượng chính của cơ thể). Khi chức năng gan ổn định, bạn sẽ luôn cảm thấy có nhiều năng lượng, tràn đầy sức sống.
Men gan ở mức bình thường
Xét nghiệm chức năng gan có thể đo nồng độ men gan trong máu. Khi men gan cao có thể là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương hoặc mắc bệnh lý như viêm gan virus. Một số loại thuốc cũng có thể gây tăng men gan. Nếu men gan ở mức bình thường thì đó là dấu hiệu cho thấy gan đang ở trạng thái khỏe mạnh.
Không bị tăng cân đột ngột
Gan đóng một vai trò quan trọng trong quá trình trao đổi chất. Một lá gan khỏe mạnh sẽ giúp cơ thể duy trì cân nặng ở mức hợp lý. Còn khi chức năng gan bị ảnh hưởng, bạn có thể bị tăng cân đột ngột.
Một số bệnh lý về gan có thể gây tăng cân đột ngột đó là xơ gan, gan nhiễm mỡ.
Có mỡ máu ở mức bình thường
Gan sản xuất ra cholesterol - một thành phần của mỡ máu. Một lá gan khỏe mạnh sẽ giúp duy trì cholesterol trong phạm vi cho phép. Tuy nhiên, khi lượng cholesterol trong máu tăng cao, hãy cẩn trọng với các bệnh về gan.
Nhìn chung, việc biết được các dấu hiệu cho thấy gan khỏe mạnh có thể giúp bạn chăm sóc cơ thể và ngăn ngừa các bệnh về gan. Nếu có các dấu hiệu bất thường, nghi ngờ chức năng gan đang bị tổn thương, hãy tới các cơ sở y tế để được thăm khám, đánh giá.
Làm gì để gan khỏe mạnh?
Theo Johns Hopkins Medicine - một hệ thống y tế hàng đầu tại Mỹ, để có một lá gan khỏe mạnh, mỗi chúng ta nên:
Hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn
Việc tiêu thụ đồ uống có cồn một cách thường xuyên có thể khiến gan bị xơ hóa và tổn thương.
Thận trọng với thuốc trừ sâu và hóa chất độc hại
Thuốc trừ sâu và các hóa chất độc hại có thể làm tổn thương lá gan. Hãy đọc nhãn cảnh báo trên tất cả các hóa chất mà bạn sử dụng. Đối với thực phẩm, hãy mua ở nơi uy tín và rửa sạch trước khi dùng.
Phòng ngừa viêm gan virus
Để phòng ngừa viêm gan virus, mọi người nên tiêm phòng vaccine viêm gan A-B-C, thực hiện các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục, vệ sinh tay thường xuyên.
Sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ
Việc sử dụng thuốc không đúng chỉ định có thể dẫn tới tổn thương gan. Do đó, hãy làm theo chỉ dẫn của bác sĩ mỗi khi dùng thuốc và cả thực phẩm chức năng.
Tập thể dục và ăn uống khoa học
Tập thể dục và ăn uống khoa học có thể giúp ngăn ngừa bệnh gan nhiễm mỡ và béo phì.
VietBF@ Sưu tập