Aspartame: Chất tạo ngọt nhân tạo có thể gây ra bệnh ung thư đang có trong hàng ngàn sản phẩm

[trungthuc]

Chất tạo ngọt nhân tạo gây ra nhiều tranh cãi và được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới đã được bộ phận nghiên cứu ung thư của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dán nhãn "có thể gây ra ung thư cho con người", sau nhiều thập niên sau khi giới khoa học lần đầu tiên gióng lên hồi chuông cảnh cáo về đặc tính gây ra ung thư của chất hóa học thay thế đường này.

Aspartame có khả năng gây ra ung thư đang có trong hơn 6,000 sản phẩm
Cơ quan An toàn Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) ban hành quy định đầu tiên về aspartame vào năm 1974. Cơ quan này đã cho phép sử dụng aspartame làm chất làm ngọt trong thực phẩm, chất thay thế đường để tạo ngọt cho thức uống nóng, trong ngũ cốc (cereal) ăn sáng lạnh, làm chất làm ngọt, tăng hương vị cho kẹo cao su và làm chất nền khô cho trà cà phê hòa tan, bánh pudding, mứt, các sản phẩm từ sữa và topping. Việc sử dụng aspartame đã được mở rộng theo thời gian và hiện nay chất này đang được sử dụng trong hơn 6,000 sản phẩm khác nhau trong thực phẩm ăn uống hàng ngày.

Dưới đây là một số thực phẩm phổ biến có chứa aspartame:

- Nước ngọt có ga không đường dành cho người ăn kiêng, bao gồm Diet Coke
- Kẹo cao su không đường, như Trident, Extra và Orbit
- Thức uống hỗn hợp, bao gồm Crystal Light
- Gia vị giảm đường và không đường
- Thạch không đường
- Nước ép trái cây ít đường
- Bạc hà và trà đá
- Sữa chua, bao gồm Dannon Activia và Weight Watchers hương vị vani và kẹo bơ cứng
Cereals, bao gồm General Mills Cheerios, Kellogg’s Special K và Post Honey Bunches of Oats.

Theo FDA, aspartame, hay L-aspartyl-L-phenylalanine methyl ester, là một loại bột màu trắng, không mùi, có nguồn gốc từ hai acid amin: phenylalanine và acid aspartic. Trong quá trình tiêu hóa, có khoảng 50% aspartame theo trọng lượng phân hủy trở thành phenylalanine, 40% phân hủy thành acid aspartic và 10% phân hủy thành metanol có khả năng gây độc trong ruột non, nơi nó chuyển đổi thành formaldehyde.

Aspartame có ít calorie và ngọt gấp 200 lần so với đường, khiến cho có một số người tin rằng, mọi người sẽ tiêu thụ ít đường hơn, ít gặp phải các tình trạng có liên quan đến lượng đường cao và tiêu thụ ít calo hơn bằng cách thay thế đường bằng aspartame này.

Về tổng quát, một lon cola thông thường 355 ml chứa khoảng 10 muỗng cà phê đường và 156 calorie, trong khi một lon cola cho người ăn kiêng 355 ml được làm ngọt bằng 180 mg aspartame không chứa đường và chỉ có 7 calorie. Một gói aspartame 1g chứa 4 calorie nhưng tương đương với độ ngọt của 2 muỗng cà phê hoặc 8 g đường, có 32 calorie.

FDA chấp thuận Aspartame dựa trên bằng chứng khoa học do ngành kỹ nghệ thực phẫm tài trợ
Giới khoa học trong FDA và các chuyên gia nghiên cứu khoa học độc lập đã đưa ra mối lo ngại về những hậu quả sức khỏe có thể xảy ra của aspartame và những điểm yếu trong khoa học được ngành kỹ nghệ thực phẫm tài trợ do công ty sản xuất gốc, G.D. Searle đệ trình lên FDA.

Khả năng gây ung thư của aspartame lần đầu tiên được FDA chú ý vào năm 1974 sau khi cơ quan này chấp thuận cho phép sử dụng rộng rãi. Sau khi kết luận về một số nghiên cứu của Searle là đáng nghi ngờ, vào năm 1975 FDA đã quyết định cần phải có nhiều cuộc nghiên cứu hơn để xác định xem liệu chất aspartame có gây ra khối u não hay không và cho thu hồi sự chấp thuận về aspartame.

Ủy ban chuyên gia hỗn hợp của FAO/WHO về các phụ gia thực phẩm, bao gồm một người tham gia từ FDA, ban đầu đã thiết lập ra liều lượng tiêu thụ hàng ngày có thể chấp nhận được (ADI) vào năm 1981 đối với aspartame ở mức 40 mg/kg trọng lượng cơ thể.

Khi FDA chấp thuận cho việc sử dụng aspartame trong đồ uống có gas như nước ngọt có gas dành cho người ăn kiêng vào năm 1983, đã thiết lập ADI là 50 mg/kg trọng lượng cơ thể. Điều này có nghĩa là một người nặng 68 kg có thể tiêu thụ khoảng 3,400 mg aspartame mỗi ngày một cách an toàn, tương đương với 17 lon cola ăn kiêng (diet coke) 355ml.

Trong một bản phân tích về các nghiên cứu được sử dụng để thúc đẩy sự an toàn của chất aspartame, Erik Paul Millstone, giáo sư danh dự về chính sách khoa học và là một trong những học giả độc lập hàng đầu của Vương quốc Anh về chính sách an toàn thực phẩm, đã phát hiện ra rằng 90% các cuộc nghiên cứu về mức an toàn của đường hoá học được tài trợ bởi các tập đoàn hóa chất lớn sản xuất và bán aspartame.

Giáo sư Millstone cho biết trong cuộc phỏng vấn năm 2023 với BBC Panorama rằng, "Có một khuôn mẫu ở đó gợi ý rằng ngành ckỹ nghệ thực phẫm này thiết kế và tiến hành các cuộc nghiên cứu cung cấp bằng chứng chắc chắn. Tôi coi đó là biểu hiện của một thành kiến rất sâu sắc và rất nguy hiểm".

Nhiều cuộc nghiên cứu liên kết chất Aspartame với bệnh ung thư
Mặc dù FDA tiếp tục nhận được nhiều ý kiến phản đối về việc liên tục mở rộng sử dụng aspartame nhưng họ đã xác định rằng không có "số liệu khoa học hoặc thông tin nào khác khiến cho cơ quan này thay đổi kết luận về sự an toàn của aspartame".

Các chuyên gia khoa học trong một cuộc nghiên cứu hồi năm 1996 được công bố trên Tập san Bệnh học thần kinh & Thần kinh thực nghiệm đã liên kết việc sử dụng chất aspartame với sự gia tăng mạnh về tỷ lệ mắc và mức độ ác tính của khối u não, kêu gọi cần nên đánh giá lại khả năng gây ra ung thư của aspartame.

Ba cuộc nghiên cứu về tuổi thọ do Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Cesare Maltoni của Viện Ramazzini (RI) ở Ý thực hiện đã cung cấp bằng chứng nhất quán về khả năng gây ung thư ở loài gặm nhấm khi tiếp xúc với chất aspartame.

Một cuộc nghiên cứu hồi năm 2012 đăng trên Tập san Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, đã báo cáo về mối liên hệ tích cực giữa liều lượng aspartame hấp thụ từ nước ngọt có gas dành cho người ăn kiêng và việc tăng nguy cơ bị một số bệnh ung thư, bao gồm ung thư hạch không Hodgkin và đa u tủy ở nam giới cũng như bệnh bạch cầu ở nam giới và nữ giới.

Một nghiên cứu hồi năm 2020 của RI đã liên kết bệnh ung thư ở chuột nhắt và chuột cống với aspartame. Tuy nhiên, FDA cho biết, "không thể rút ra kết luận hợp lệ nào từ phân tích đang diễn ra của RI và cáo buộc Viện này sử dụng các mẫu được cho là đã bị can thiệp trước đó".

Một phân tích lại mới nhất tron số liệu của RI vào năm 2021 đã xác nhận rằng aspartame là chất gây ung thư cho loài gặm nhấm. Kết quả cho thấy 92% các tổn thương quan sát được ở động vật khi tiếp xúc với aspartame là ác tính, cung cấp sự xác thực mạnh mẽ cho các kết luận ban đầu.

Một nghiên cứu quan sát vào tháng 03/2022 được thực hiện ở Pháp trên 100,000 người trưởng thành cho thấy chất làm ngọt nhân tạo, đặc biệt là aspartame và acesulfame-K, có liên quan đến việc gia tăng nguy cơ về ung thư.

Bằng chứng cũng liên kết aspartame với các vấn đề sức khỏe khác, bao gồm tăng cân, tăng cảm giác thèm ăn, các bệnh liên quan đến béo phì, mất trí nhớ, đột quỵ và rối loạn hệ thần kinh. Vào tháng 05/2023, WHO khuyến cáo mọi người không nên tiêu thụ chất tạo ngọt không đường để giảm cân, bao gồm cả aspartame. Khuyến cáo này dựa trên một đánh giá có hệ thống về bằng chứng khoa học hiện tại có liên quan đến việc tiêu thụ chất làm ngọt không đường với việc tăng nguy cơ bị bệnh tiểu đường loại 2, bệnh tim mạch và tử vong do mọi nguyên nhân.

*** Tham khảo thêm ở đây:
- https://draxe.com/nutrition/aspartame/