Từng là một trong những quốc gia nghèo nhất vùng Caribe, những mỏ dầu ngoài khơi với trữ lượng hàng chục tỷ thùng đă giúp nước này trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới vào năm 2022.
Quốc gia nhỏ bé với tốc độ tăng trưởng nhanh nhất thế giới
Theo một phân tích, nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới này tiếp tục trên đà tăng hơn 100% vào năm 2028. Lợi nhuận từ sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ sẽ là động lực chính cho sự phát triển.
Guyana là một quốc gia Nam Mỹ với dân số khoảng 800.000 người. Theo dự báo GDP gần đây của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), quốc gia này có thể tăng trưởng khoảng 38% cho đến cuối năm nay. Đây được đánh giá là một tốc độ “cực nhanh”.
Không chỉ IMF đưa ra dự báo đầy lạc quan này.
Ông Andrew Trahan, người đứng đầu bộ phận phân tích khu vực Mỹ Latinh của công ty Fitch Solutions, cho biết đơn vị nghiên cứu BMI của công ty cũng chung quan điểm rằng “Guyana sẽ tăng trưởng bùng nổ trong năm nay”.
Ông kỳ vọng GDP thực của Guyana sẽ tăng khoảng 115% trong 5 năm tới. Mức độ chính xác của dự đoán này sẽ phụ thuộc vào việc sản xuất dầu mỏ bổ sung nhanh đến mức nào.
Tốc độ tăng trưởng GDP của Guyana so với khu vực Mỹ Latinh, Mỹ và toàn thế giới qua các năm và dự báo năm 2023, 2024.
Tập đoàn dầu khí ExxonMobil của Mỹ sẽ khai mở thêm các mỏ ngoài khơi mới ở lô Stabroek của Guyana. Nhờ đó, BMI dự kiến sản lượng dầu ở Guyana sẽ tăng từ khoảng 390.000 thùng/ngày trong năm 2023 lên hơn 1 triệu thùng/ngày vào năm 2027.
Theo ExxonMobil, lô Stabroek của Guyana là một bể chứa dầu rộng 6,6 triệu mẫu Anh ngoài khơi bờ biển Đại Tây Dương. Khu vực này ước tính có thể khai thác đến 11 tỷ thùng dầu.
Ông Trahan cho biết: “Sự tăng trưởng mạnh mẽ của Guyana đă, đang và sẽ tiếp tục được thúc đẩy bởi sản lượng dầu tăng, sau một loạt phát hiện mới gần đây”. Ông cho biết thêm rằng sản lượng dầu tăng cao sẽ thúc đẩy xuất khẩu ṛng của Guyana.
Theo IMF, năm 2022, Guyana ghi nhận mức tăng trưởng GDP cao nhất thế giới là 62,3%.
Bên cạnh việc tăng cường sản xuất dầu khi mỏ thứ ba sắp đi vào hoạt động, tăng trưởng trong lĩnh vực khác của quốc gia này cũng được thúc đẩy nhờ đầu tư vào giao thông vận tải, nhà ở và huy động nguồn nhân lực. Báo cáo của IMF nhấn mạnh rằng các lĩnh vực nông nghiệp, khai thác đá của Guyana cũng đang hoạt động tốt.
Ông Trahan dự báo nước này sẽ tiếp tục là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới vào năm 2023 và duy tŕ vị trí dẫn đầu này trong ít nhất 2 năm tới.
Cảnh báo rủi ro
Tuy nhiên, triển vọng tăng trưởng không phải là không có rủi ro.
Guyana phát triển nhanh chóng từ một trong những quốc gia nghèo nhất vùng Caribe thành một nền kinh tế "có tốc độ tăng trưởng vượt trội". Quỹ đạo tăng trưởng tích cực sẽ tiếp diễn, nhưng điều đó c̣n tuỳ vào sự ổn định chính trị và giá dầu.
Chuyên gia Valerie Marcel tại tổ chức nghiên cứu Chatham House cho biết giá dầu sẽ biến động theo thời gian và cuối cùng sẽ giảm xuống mức thấp. Đó là lư do v́ sao Guyana cần đa dạng hoá nền kinh tế của ḿnh.
Bà Marcel cảnh báo, giống như các quốc gia phụ thuộc vào nguồn lợi từ dầu mỏ, Guyana đang đối mặt với rủi ro, đặc biệt là tham nhũng và căn bệnh Hà Lan. Căn bệnh Hà Lan là một thuật ngữ kinh tế đề cập đến hậu quả tiêu cực phát sinh từ sự phát triển nhanh chóng (ví dụ như t́m thấy nguồn tài nguyên thiên nhiên).
BMI cũng nhận thấy những rủi ro chính trị đáng chú ư. Ông Trahan cho biết Guyana là một quốc gia có những bất đồng giữa người Guyana gốc Ấn và người da đen gốc Phi. Quốc gia này cũng phải đấu tranh với tham nhũng và tội phạm có tổ chức. Ông nhấn mạnh lợi nhuận từ dầu mỏ có thể khiến t́nh trạng này thêm nghiêm trọng.
VietBF@ Sưu tập