Tác dụng chữa bệnh từ vỏ quả sầu riêng

[sunshine1104]

Vỏ quả sầu riêng có thể dùng trong những bài thuốc trị đầy bụng, khó tiêu, cảm sốt, viêm gan vàng da và tiêu chảy.

Thạc sĩ, bác sĩ Lê Ngô Minh Như, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM - Cơ sở 3, cho biết vỏ sầu riêng chiếm đến 50% trọng lượng của trái, được xem như phụ phẩm trong nông nghiệp, giá trị kinh tế không cao. Tuy nhiên, ít người biết rằng vỏ quả sầu riêng vừa có thể chế biến món ăn, vừa là vị thuốc nam với nhiều công dụng.

Theo y học cổ truyền, vỏ sầu riêng vị hơi đắng, chát, tính ấm, công dụng tiêu thực, ích khí, làm ấm phổi, cầm mồ hôi, nhuận trường. Vỏ sầu riêng phối hợp một số loại dược liệu khác cũng có thể chữa đầy bụng, khó tiêu, hỗ trợ điều trị chứng cảm sốt, viêm gan vàng da hay điều trị tiêu chảy.

Các nghiên cứu cũng cho thấy rằng vỏ sầu riêng chứa khá nhiều thành phần hóa học khác nhau, chủ yếu bao gồm axit phenolic, phenolic glycoside, flavonoid, coumarin, tritepen, glycoside đơn giản, cellulose, chất béo, pectin...

Trong đó, hợp chất flavonoid, phenolic, glycoside có tác dụng chống oxy hóa. Chiết xuất coumarin propacin tác dụng chống viêm, giảm đau. Còn chiết xuất flavonoid của vỏ sầu riêng có thể ức chế một số loại vi khuẩn như tụ cầu vàng (staphylococcus aureus) và trực khuẩn mủ xanh (pseudomonas aeruginosa). Polysacarit trong vỏ sầu riêng điều hòa tác dụng chuyển hóa lipid. Trong khi đó, hoạt chất flavonoid giúp ức chế sự hấp thu đường, tăng tốc độ lọc của thận, đẩy nhanh tốc độ bài tiết glucose.

Cũng theo bác sĩ Như, vỏ sầu riêng còn có thể dùng chống đông máu. Dịch chiết vỏ sầu riêng ức chế các thụ thể niêm mạc phế quản do chất kích thích hóa học gây ra, từ đó giảm chứng ho.

Khả năng loại bỏ các gốc tự do và giảm mức độ căng thẳng oxy hóa của một số hợp chất có trong vỏ trái cũng giúp bảo vệ gan. Polysacarit trong vỏ sầu riêng tác dụng nhuận trường nhờ tăng tốc độ nhu động ruột, điều tiết nhất định đối với hệ vi khuẩn đường ruột.

Y học cổ truyền ghi nhận một số bài thuốc từ vỏ sầu riêng. Ví dụ, chữa đầy bụng, khó tiêu bằng cách lấy 20% vỏ quả sầu riêng khô sắc với 500 ml nước, uống trong ngày. Bài thuốc điều trị chứng cảm sốt là dùng 30-40 g vỏ quả, lá, rễ sắc với 500-1.000 ml nước, uống trong ngày.

Dùng 12 g vỏ sầu riêng, chi tử 12 g, rễ cỏ tranh 8 g, cam thảo 12 g sắc với 300 ml nước còn 200 ml, chia làm 2-3 lần uống trong ngày, hỗ trợ điều trị chứng viêm gan vàng da.

Vỏ sầu riêng 20 g, vỏ măng cụt 40 g, sắc với 400 ml nước còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày, điều trị tiêu chảy.

Hiện có nhiều nghiên cứu về lợi ích của vỏ sầu riêng nhưng mới chỉ ra hoạt tính dược lý có hiệu quả mà chưa phân tích chuyên sâu về cơ chế tác dụng. Do đó, bác sĩ Như khuyến nghị khi sử dụng vỏ sầu riêng nên theo nguồn tài liệu dược liệu y học cổ truyền có uy tín, tham khảo ý kiến bác sĩ, chuyên gia.

Những người cơ địa nhiệt, âm hư, dễ hình thành đờm thấp, tỳ vị hư nhược, người lớn tuổi hay người dễ bị táo bón, bác sĩ Như khuyến cáo không nên dùng vỏ sầu riêng.

Ngoài ra, lớp vỏ ngoài sầu riêng rất cứng, có nhiều gai nên cần xử lý tốt trước khi chế biến. Ưu tiên sử dụng sầu riêng chín cây hoặc mua tại các cơ sở uy tín để tránh loại ngâm trong hóa chất và không rõ nguồn gốc.