Người quản lý 400 tỷ USD cho Joe Biden

[vuitoichat]

Theo như nguồn “hỏa lực” tài chính dồi dào của Shah đến từ Văn phòng Chương trình Cho vay (Loan Programs Office-LPO) của Bộ Năng lượng, mũi xung kích trong chiến lược “xanh, sạch, đẹp” của chính quyền Biden được thiết kế nhằm đẩy lùi vấn nạn biến đổi khí hậu, khiến ông Jigar Shah đang ôm trong tay số tiền khổng lồ $400 tỷ quỹ chính phủ Hoa Kỳ.

Ông Jigar Shah (ảnh: Department of Energy)

Với cương vị giám đốc Văn phòng Chương trình Cho vay (Loan Programs Office-LPO) của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ, Jigar Shah đang ôm trong tay số tiền khổng lồ $400 tỷ quỹ chính phủ để rót vào các doanh nghiệp đáp ứng lời kêu gọi về năng lượng xanh và ông phải làm điều này dưới con mắt soi mói của các nhà lập pháp, các quan chức thận trọng và Toà Bạch Ốc, vốn có khác biệt ít nhiều với ông về một số đích đến của quỹ. Tổn thất công quỹ rất dễ xảy ra và ông sẽ bị Quốc hội thổi còi nếu sơ suất.

Wall Street Journal cho biết, dòng tiền mặt mà Shah muốn đưa ra khỏi két sắt là mục tiêu thèm khát của hơn 150 công ty đang tìm kiếm khoản vay tổng cộng $127.7 tỷ. Các công ty khởi nghiệp (mà dự án chưa thuyết phục) và những gã khổng lồ như General Motors và PG&E (công ty tiện ích điện ở California bị đổ lỗi cho các vụ cháy rừng chết người) đều muốn tiếp cận nguồn tiền này.

Việc chuyển nhiều tiền cho các công ty khởi nghiệp về khí hậu trong thời gian ngắn gần như là điều không thể vì nguy cơ mất tiền là rất cao. Sau thời gian “rón rén” ban đầu, Shah đã bắt đầu viết những tấm séc lớn hơn, gồm cam kết kỷ lục $9.2 tỷ cho một liên doanh sản xuất pin của hãng Ford ở Tennessee và Kentucky.

Nguồn “hỏa lực” tài chính dồi dào của Shah đến từ Văn phòng Chương trình Cho vay (Loan Programs Office-LPO) của Bộ Năng lượng, mũi xung kích trong chiến lược “xanh, sạch, đẹp” của chính quyền Biden được thiết kế nhằm đẩy lùi vấn nạn biến đổi khí hậu. Hầu như không hoạt động trong gần một thập niên, LPO được thiết kế để tài trợ cho các doanh nghiệp quan trọng trong quá trình chuyển đổi năng lượng của nước Mỹ, đặc biệt những công ty khởi nghiệp không thể vay từ những người cho vay truyền thống như ngân hàng (thường là do công nghệ của họ chưa đủ thuyết phục để được vay hoặc bởi các điều khoản cho vay quá khó).

LPO là cứu tinh, đặc biệt đối với các công ty khởi nghiệp. Sau khi “hồi sinh” mạnh mẽ dưới thời Biden, LPO đã đưa ra một số danh mục những dự án có thể được tài trợ. Jehangir Vevaina thuộc Brookfield Asset Management, công ty quản lý khoản tiền vay $15 tỷ của các công ty chuyển đổi năng lượng tư nhân, cho biết: “Chúng tôi muốn làm việc cùng LPO. Đây là một trong những quỹ lớn nhất thuộc loại này với lãi vay thấp hơn so với các ngân hàng thương mại”.

Đầu năm 2021, Shah đã kêu gọi hàng trăm giám đốc điều hành (CEO) các công ty năng lượng sạch đề xuất số tiền muốn vay mà văn phòng của ông có thể cung cấp. Ông cũng mời các doanh nghiệp lớn vay các khoản tiền lớn. Khi một số không muốn nộp đơn vì ngại quá trình phê duyệt phức tạp và những rủi ro khi nhận khoản vay của chính phủ, Shah phải hối thúc họ nhiều hơn. Vào Tháng Chín, ông thúc ép công ty khởi nghiệp tái chế pin Li-Cycle Holdings làm đơn xin vay hàng trăm triệu đôla từ chính phủ liên bang để xây dựng một nhà máy. Ajay Kochhar, giám đốc điều hành Li-Cycle Holdings do dự vì sợ công ty không trả nợ đủ nhanh. “Hãy đến Pittsburgh (nơi một hội nghị về năng lượng sạch sắp bắt đầu) gặp tôi” – Shah nói với Kochhar. Tại một quán cà phê ngay sau đó ông trấn an: “Các nhà máy tái chế có thể dễ dàng tạo ra đủ doanh thu để trả nợ”. Năm tháng sau, cả hai người công bố khoản vay liên bang trị giá $375 triệu.

“LPO được xem là ngân hàng năng lượng sạch lớn nhất của nước Mỹ – Peter Davidson, lãnh đạo văn phòng từ 2013 đến 2015 nói – Với nguồn tài trợ từ liên bang bùng nổ, các cửa xả lũ đã thực sự mở”.

Chương trình cho vay chuyển đổi năng lượng của Đạo luật Giảm lạm phát là một trong những khoản chi tiêu kích thích công nghiệp lớn nhất kể từ Thỏa thuận mới (New Deal) thời thập niên 1930. Vào đầu Tháng Sáu, văn phòng của Shah đã cam kết đầu tư $850 triệu vào nhà sản xuất pin khởi nghiệp Kore Power. Khoản vay này sẽ tài trợ cho nhà máy sản xuất pin khổng lồ KOREplex nằm ở sa mạc cách Phoenix 35 dặm về phía Tây.

Ngay sau đó, LPO công bố khoản cho vay kỷ lục khủng với liên doanh pin Ford. Thỏa thuận trị giá $9.2 tỷ lớn hơn $5.9 tỷ mà Ford đã vay từ LPO vào năm 2009, khi công ty đang vật lộn với cuộc khủng hoảng tài chính. Thỏa thuận cho vay đầu tiên của Shah sau khi tiếp quản vào năm 2021 là cho Monolith, công ty sản xuất hydro từ khí tự nhiên, vay $1 tỷ. Công nghệ của công ty sẽ thu gom carbon tạo ra và biến nó thành vật liệu dùng cho các sản phẩm hàng ngày như lốp xe. Hydro sạch là giải pháp thay thế cho xăng dầu.

LPO hầu như không hoạt động từ nhiệm kỳ thứ hai của Barak Obama. Phần lớn các khoản vay của LPO trong thập niên qua được dành cho dự án xây dựng Nhà máy phát điện Vogtle và một dự án điện hạt nhân ở Georgia. Trước khi Shah nhận chức giám đốc LPO, nhiều người nói việc nhận chức trách khó khăn này là “một ý tưởng ngu ngốc” trừ khi ông có thể làm cho LPO hiệu quả hơn. Trong một cuộc gọi với các quan chức Bộ Năng lượng, Shah đưa ra các yêu cầu của mình, gồm cả việc giúp cho các công ty trong chuỗi cung ứng sản xuất xe hơi điện dễ vay hơn. Bộ đồng ý tất cả các đề xuất của ông.

Nhận nhiệm vụ mới, Shah lập tức tăng gấp ba số nhân viên LPO lên 250 người, tuyển dụng các chuyên viên về nợ từ các ngân hàng và tìm gặp các chuyên gia năng lượng như Bill Magness, cựu CEO Electric Reliability Council, nhà điều hành lưới điện của tiểu bang Texas. Tháng Tư, 2023, Shah bắt đầu mở rộng mô hình cho vay lắp đặt tấm pin năng lượng mặt trời trên mái nhà mà ông đã phát triển cho công ty đầu tiên của mình bằng cách tăng khả năng tiếp cận các khoản vay cho những người có điểm tín dụng dưới trung bình.

Mọi thứ đang được triển khai rất tốt. Tuy nhiên, nhiệm kỳ giám đốc LPO của Shah và chính sách cho vay tích cực của ông có thể không còn nếu đảng Cộng hòa giành lại Toà Bạch Ốc vào năm tới.