Hội chứng cứng người (Stiff-Person Syndrome), t́nh trạng thần kinh hiếm gặp gây co thắt và cứng cơ, khiến Celine Dion phải hủy tour diễn Courage cho đến năm 2024.
Nguồn tin thân cận với Celine Dion cho biết cho biết dù đă trải qua các liệu pháp vật lư trị liệu hàng ngày, nữ danh ca vẫn cảm thấy đau đớn.
Theo Viện Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ Quốc gia Mỹ (NINDS), hội chứng cứng người hay hội chứng SPS là t́nh trạng co thắt và cứng cơ, khiến người bệnh nhạy cảm với các kích thích như âm thanh, cảm xúc đau khổ.
Theo Cleveland Clinic, SPS thường bắt đầu với triệu chứng cứng cơ ở phần giữa cơ thể, thân và bụng, sau đó chuyển sang cứng và co thắt ở chân cũng như các cơ khác. Những cơn có thắt xảy ra do giật ḿnh, cảm xúc dữ dội hoặc thời tiết lạnh, đủ mạnh để làm người bệnh găy xương hoặc ngă, dẫn đến tổn thương nghiêm trọng, tiến sĩ Emile Sami Moukheiber, Trung tâm Hội chứng Cứng người tại Johns Hopkins Medicine, cho biết.
Trong video đăng tải trên Instagram hồi tháng 12 năm ngoái, Celine Dion chia sẻ hội chứng cứng người ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống.
"Nó gây khó chịu khi tôi đi lại, khiến tôi không thể sử dụng dây thanh quản để hát theo cách quen thuộc", nữ ca sĩ cho biết.
Hội chứng ảnh hưởng nhiều đến cả thể chất và tinh thần, gây ra lo lắng. Theo tiến sĩ Scott Newsome, giám đốc Trung tâm Hội chứng Cứng người, nhiều bệnh nhân không muốn rời khỏi nhà v́ sợ tiếng ồn trên đường phố, chẳng hạn c̣i ô tô có thể gây co thắt, dẫn đến té ngă, tai nạn.
Đây cũng là một căn bệnh rất hiếm gặp. Theo tiến sĩ Moukheiber, tỷ lệ mắc là một trên một triệu người. Các nhà thần kinh học hầu như chỉ gặp một hoặc hai bệnh nhân trong suốt sự nghiệp.
Tiến sĩ Newsome cho biết trường hợp đầu tiên được báo cáo vào những năm 1950. Theo dữ liệu từ đó đến nay, bệnh ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều gấp đôi so với nam giới. T́nh trạng có thể phát triển ở mọi lứa tuổi, nhưng thường bắt đầu ở tuổi 30 hoặc 40.
Celine Dion biểu diễn tại thành phố Quebec, Canada, tháng 9/2019. Ảnh: AFP
Theo NINDS, hội chứng cứng người là hệ quả của bệnh tự miễn, như tiểu đường tuưp 1, viêm tuyến giáp, bạch biến và thiếu máu ác tính. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng người bệnh có phản ứng miễn dịch không ổn định trong năo và tủy sống.
"Những người bị SPS có nồng độ kháng thể glutamic acid decarboxylase (GAD) cao. Đây là kháng thể hoạt động chống lại một loại enzyme liên quan đến quá tŕnh tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh quan trọng trong năo. Có thể chẩn đoán bệnh bằng cách xét nghiệm máu đo mức kháng thể GAD", NINDS viết.
Do các triệu chứng rất hiếm gặp và mơ hồ, người bệnh thường nhầm lẫn, t́m kiếm dịch vụ y tế dành cho chứng đau mạn tính trước khi đến khám bác sĩ thần kinh. NINDS lưu ư rằng t́nh trạng này có thể bị chẩn đoán nhầm là lo âu, đau cơ xơ hóa, đa xơ cứng, bệnh Parkinson, bệnh tâm thần hoặc thậm chí là chứng ám ảnh sợ hăi. Trung b́nh, mất khoảng 7 năm để chẩn đoán chính xác cho một bệnh nhân mắc hội chứng cứng người.
Hiện không có cách chữa trị căn bệnh, nhưng bác sĩ thường kê đơn thuốc để làm dịu các triệu chứng. Thuốc globulin miễn dịch có thể giúp giảm độ nhạy cảm với các yếu tố kích thích thần kinh như ánh sáng hoặc âm thanh, giúp ngăn ngừa té ngă hoặc co thắt.
Thuốc giảm đau, thuốc chống lo âu và giăn cơ là một phần trong liệu tŕnh điều trị. Một số bệnh viện cũng tiêm độc tố botulinum vào cơ thể bệnh nhân để giảm triệu chứng. Các phương pháp hỗ trợ bổ sung là châm cứu, vật lư trị liệu, liệu pháp nhiệt và nước.
Tiến sĩ Moukheiber cho biết nếu không được điều trị, căn bệnh có thể gây suy giảm nghiêm trọng chất lượng sống hàng ngày. Đối với một nghệ sĩ như Celine Dion, âm thanh lớn và ánh sáng từ sân khấu có thể là tác nhân gây co thắt.
Celine Dion từng chia sẻ đă phải vật lộn với cơ thể của ḿnh trong một thời gian dài. Nữ danh ca chăm chỉ tập luyện với bác sĩ trị liệu y học thể thao mỗi ngày để lấy lại sức mạnh và khả năng biểu diễn như trước đây.
"Nhưng tôi phải thừa nhận, đó là một cuộc chiến", Celine Dion nói.
VietBF@sưu tập