Lý do nghệ sĩ Thiên Kim có 5 người con nhưng ở Khu dưỡng lão 23 năm

[Hanna]

Các con, các cháu tề tựu gần như đông đủ tiễn đưa nghệ sĩ Thiên Kim về nơi an nghỉ. Tang lễ diễn ra tại Khu dưỡng lão nghệ sĩ (quận 8, TP.HCM).
Ông Đoàn Quốc Tuấn - con trai thứ của nghệ sĩ Thiên Kim chia sẻ với VietNamNet, những ngày cuối đời bà mất hoàn toàn nhận thức, không nhận ra con cái. Một số khoảnh khắc hiếm hoi, bà nói vài từ gì đó không rõ, các con không nghe được.

Gần nửa tháng nay, nghệ sĩ không ăn cơm được, chỉ ăn cháo hoặc uống sữa.

Các con tìm cách bồi bổ cho mẹ bằng sữa dinh dưỡng, đông trùng hạ thảo... nhưng cơ thể bà không hấp thu được nữa. Một phần, bệnh Zona thần kinh biến chứng nghiêm trọng, ăn sâu vào cơ thể khiến sức khỏe bà lao dốc."Suốt thời gian dài, mẹ tôi nhắm nghiền mắt. Vài ngày trước khi mất, mẹ bất ngờ mở mắt nhưng không nhận ra xung quanh mình có gì", ông Tuấn kể.

Thời còn minh mẫn, nghệ sĩ Thiên Kim từng nói di nguyện của mình là được yên nghỉ ở Chùa nghệ sĩ. Với bà, người nghệ sĩ vinh dự khi được chết trên sân khấu, hoàn thành nghĩa vụ phụng sự nghề.

Năm ngoái, khi nằm ở bệnh viện Quận 8, TP.HCM, bà thường xuyên bảo con dâu - vợ ông Tuấn - làm món này, món kia cho mình ăn. Có những món không thực sự tốt cho sức khỏe, nhưng thấy bà thích, con dâu cũng chiều ý mẹ. Ông Tuấn kể, mẹ được Hội Sân khấu TP.HCM, nhà hảo tâm và người dân sống quanh Khu dưỡng lão nghệ sĩ góp tiền lo thuốc thang nên mọi thứ không quá bi đát.

Nghệ sĩ Thiên Kim có 5 người con. Con cả (sinh năm 1952) mang họ bố, 4 người còn lại - 2 gái 2 trai đều mang họ mẹ.

Con cháu của nghệ sĩ Thiên Kim đều chuẩn bị tâm lý cho sự ra đi của bà. Ông Tuấn nói: "Cá nhân tôi nghĩ nếu mẹ còn sức cống hiến cho nghề, vui vẻ, khỏe mạnh, chắc mẹ cũng muốn sống thêm. Nhưng nếu mẹ chịu đau đớn vì tuổi già, bệnh tật thì sự ra đi lại là ơn phước".

Về việc thờ cúng nghệ sĩ Thiên Kim, ông Tuấn nói 5 anh chị em không có từ đường hay phân công một người cụ thể lo hương hỏa. Vì vậy, mỗi nhà sẽ tự lo liệu việc thờ cúng mẹ.Trả lời câu hỏi: Sau thời gian cùng nhau chăm mẹ bệnh, 5 anh chị em hàn gắn thế nào so với trước đây?, ông Tuấn nói: "Tôi nghĩ mọi thứ nên sòng phẳng như giao tiếp đời thường thôi. Nếu hợp nhau sẽ gặp nhiều hơn, không hợp nhau thì hạn chế giao tiếp".

Về câu chuyện nghệ sĩ Thiên Kim có 5 người con nhưng sống nương nhờ Khu dưỡng lão nghệ sĩ suốt 23 năm, theo ông Tuấn, "mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh".

'Mỗi gia đình đều có những hoàn cảnh, vấn đề riêng. Có người sinh con ra để ông bà nuôi, có khi để con tự lớn. Chúng tôi lớn lên bằng nhiều loại sữa khác nhau rồi mạnh ai nấy sống, cứ thế tự bươn chải giữa cuộc đời. Năm người con chẳng ai khá giả.

Hồi nhỏ, tôi cũng thấy bứt rứt trong lòng, tự hỏi vì sao mình không có được những gì mà đứa trẻ khác có. Nhưng càng lớn, suy nghĩ trong tôi càng khác. Khi chúng tôi lớn, mẹ đã già nhưng vẫn yêu nghề, muốn theo đuổi nghề và có ý nguyện vào Khu dưỡng lão nghệ sĩ sống thì các con tôn trọng", ông Tuấn cho hay.

Khi được hỏi "Ông và các anh chị em nhớ nhất lời dạy nào của mẹ?", ông Tuấn bật khóc, không thể chia sẻ thêm.

Câu chuyện đi thăm Tướng Đỗ Kế Giai tại một nhà dưỡng lão ở Garland, Texas, đã ám ảnh tôi suốt một đêm khó ngủ.
Đó là một buổi chiều Chủ Nhật vào cuối Tháng Mười Hai Dương Lịch, trời đã bắt đầu se lạnh, bãi đậu xe trống vắng bóng xe, gần như không có một người khách thăm viếng. Nhưng ông bà cụ già, ngồi trên xe lăn, dồn ra phòng khách, trên lối đi vào, với đôi mắt đờ đẫn không nhìn ai, hay gục mặt nhìn xuống thân mình, trong thói quen chờ đợi, hy vọng có một người thân của mình hiện ra trên ngưỡng cửa với một nụ cười, bó hoa hay món quà trên tay.
Tôi biết ở thế giới Tây phương có nhiều đứa con không dám đi du lịch xa, vì sợ con mèo, con chó hay bầy cá ở nhà không ai cho chúng ăn hay săn sóc, nhưng cha mẹ già thì đã có những nhà dưỡng lão. Thậm chí trong tình vợ chồng, người vợ còn mạnh khỏe, siêng đi lễ hay lên chùa, nhưng chồng thì cô đơn, trên chiếc xe lăn trong một nhà dưỡng lão già quạnh hiu nào đó.
Chúng ta có bao nhiêu lý do để bào chữa, biện minh cho việc bỏ bê cha mẹ già trong một cơ quan y tế, được cho ăn mỗi bữa, áo quần có người giặt, vài ba ngày được đẩy xe vào phòng tắm, trần truồng và được cô y tá hay một nam nhân viên dội nước, xát xà phòng, vo đầu. Những việc săn sóc này dù có mang chút tình người đi nữa thì cũng là những công việc hằng ngày bắt buộc, thương ghét hay xúc động chỉ là những cảm tính vô ích.
Có những đứa con nại cớ bù đầu với công việc ở sở, và việc con cái bếp núc ở nhà nên không có thời gian dành cho cha mẹ già, đành phải đưa cha mẹ vào nhà dưỡng lão. Gần đây người ta lên tiếng hoan nghênh những người phụ nữ hy sinh lợi tức để ở nhà toàn thời gian chăm nom, săn sóc con cái, nhưng nào có ai nghe chuyện có những đứa con bỏ việc làm vì còn cha mẹ cần sự giúp đỡ lúc về già! Người ta thường kêu than không có thời giờ, “đầu tắt, mặt tối” nhưng còn có thời gian mua sắm trong các cửa hàng thời trang, mất một hai tiếng đồng hồ trong gym mỗi ngày, năm giờ cho một chương trình ca nhạc ở sòng bài, không tính thời giờ đi về. Đó là chưa kể thời gian “bắt buộc” phải ngồi trước máy điện toán, vào Facebook, hay trao đổi tin nhắn với bạn bè.
Người ta có thể mỗi năm tổ chức những chuyến du lịch bắt buộc, ra ngoài để mở tầm mắt trước thế giới, nhưng “nhắm mắt” làm ngơ về một lần sắp xếp thời gian đi thăm cha mẹ già.
Ngày xưa một người mẹ nuôi được năm mười đứa con, ngày nay cả năm mười đứa con không nuôi nổi được một mẹ, phải chăng vì vậy mà phải đẩy mẹ vào nhà dưỡng lão, để cho những người xa lạ trông coi. Ở đây có khi mẹ thiếu ăn, cơ thể mất nước, dơ bẩn trong mớ phân và nước tiểu, bị đối xử tàn tệ, cũng chẳng hề ai biết đến. Ngày xưa “bên ướt mẹ nằm, bên ráo con lăn,” không có bậc cha mẹ nào có thể ngoảnh mặt trước cảnh con đói khát hay bị lăng nhục bởi một người khác.
Con biết giờ đây, “một ông già bằng ba đứa trẻ” cha “lẩm cẩm” bước đi, và mẹ phải nương lưng nhờ gậy chống.
Xưa kia khi các con còn thơ ấu, thân xác chưa trưởng thành và tâm hồn con yếu đuối, điều một điều hai vẫn là mẹ. Một đứa trẻ có thể biết lạnh, biết nóng, biết đói, biết khát, biết đau, nên khóc la, nhưng chóng quên, khóc đó rồi cười đó. Trái lại, một ông già còn biết buồn, biết tủi thân, biết xót xa mà chỉ biết gậm nhấm mang lấy nỗi buồn của riêng của mình, nên tuổi già cũng cần chăm sóc, gần gũi, ân cần như là một đứa trẻ, có khi còn hơn thế nữa!
Thói quen của người đời, người ta thường hỏi nhau có được mấy con, mấy ai quan tâm xem song thân còn hay mất! Đối với cha mẹ, con là tất cả, nhưng đối với con, cha mẹ là một thứ quá khứ cần xếp lại.
Ngày xưa, niềm vui của cha mẹ là nghe tiếng đứa con chập chững bi bô, hay toét miệng cười, ngày nay cha mẹ về già, các con ở xa, chỉ mong nghe tiếng điện thoại reo vui vào những ngày lễ, Tết, và đầu điện thoại bên kia có tiếng nói: “Mẹ ơi!” hay “Mẹ đó hả?”Trong cái tổ ấm cúng ngày xưa, và là cái tổ trống hoác ngày nay, khi các con đã đi xa, những cái phòng của các con vẫn để trống, biết đâu có ngày con về thăm bố mẹ. Con búp bê bằng nhựa, con gấu nhồi bông vẫn còn trên chiếc dương cầm phủ bụi của con gái, tủ sách, nhiều giải thưởng và những lá cờ kỷ niệm của trường đại học vẫn còn gắn trên bức tường trong phòng đứa con trai. Và ngôi vườn kia, đã đầy lớp lá vàng vào Thu hay phủ tuyết mùa Đông, cái ghế xích đu ngoài vườn ngày trước con thích ngồi, vẫn rung khẽ cùng cơn gió nhẹ.
Nhiều lúc cha mẹ muốn bán ngôi nhà cũ đầy ắp kỷ niệm, nhiều phòng, để đi tìm một cái condo, nhưng cứ nghĩ khi con về, và còn những đứa cháu nữa, sẽ ở đâu?
Cha mẹ Việt Nam tự an ủi, ru mình bằng bốn tiếng “nước mắt chảy xuôi” là mọi chuyện đều cho qua, nhận thức đời sống một phần cũng cho là duyên, là phước. Phải chi cha mẹ như cha mẹ nơi quê người, không hề lưu luyến, bịn rịn, ngay từ lúc đứa con đã trưởng thành rời mái ấm ra đi.
Nhưng có lẽ mọi điều không phải như vậy, dù bên trời Tây hay bên phương Đông.
Chúng tôi vừa được xem một đoạn phim rất ngắn kể chuyện một người già cô đơn ở phương Tây.
Những ngày lễ lớn năm nay, cô con gái tin cho biết là cô không về thăm cha được vì bận việc. Ông cụ lủi thủi một mình, cô đơn trong căn nhà nhỏ với những bữa cơm lặng lẽ hàng ngày. Nhưng rồi, cô con gái nhận được tin cha mình qua đời đột ngột, cô thu xếp cùng chồng trở về nhà.
Trên bậc cửa, cô thấy người cha thân yêu của cô hiện ra với tấm lưng còng và mái tóc bạc phơ. Cô bật khóc. Phải chăng vì nghe tin cha chết, cô mới trở về, trong khi còn sống, người cha cần có con, thì không có cô bên cạnh.
Nhưng cũng còn may. Cách đây mười mấy năm ở Paris, vào mùa Hè, có một trận nóng kinh khủng giết hàng trăm cụ già trong nhà dưỡng lão. Nhà nước thông báo cho những đứa con trở về lo chôn cất. Nhưng chúng, nhiều đứa đành xin lỗi, vì đang kẹt trong chuyến du lịch dài ngày ở xa!