Ngừng tim đột ngột có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân như chảy máu, sốc, mất cân bằng điện giải, bất thường cấu trúc tim, viêm cơ tim…
Ngừng tim đột ngột là t́nh trạng mất chức năng tim bất ngờ, khiến một người đột ngột ngă quỵ, bất tỉnh và ngừng thở. Trong trường hợp này, tim ngừng đập, máu ngừng chảy lên năo và các cơ quan quan trọng khác. 90% trường hợp ngừng tim xảy ra bên ngoài bệnh viện đều gây tử vong.
Điều trị ngừng tim đột ngột khá khó, nhưng dựa vào nguyên nhân từ đó thực hiện các biện pháp kiểm soát có thể giúp người bệnh tăng cơ hội sống. Ngừng tim có thể do hầu hết mọi loại bệnh tim gây ra. Nguyên nhân gây ngừng tim ở người lớn và trẻ nhỏ thường khác nhau.
Tỷ lệ tử vong do ngừng tim ngoài bệnh viện là 90%. Ảnh: Freepik
Ở người lớn
Rối loạn nhịp tim: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của ngừng tim. Loạn nhịp tim là một vấn đề trong hệ thống liên lạc điện của tim, khiến tim đập không đều.
Các loại rối loạn nhịp tim có thể dẫn đến ngừng tim bao gồm: rung tâm thất, nhịp nhanh thất, nhịp tim chậm, vô tâm thu...
Chảy máu và sốc: Sốc là một t́nh trạng y tế phức tạp với nhiều nguyên nhân, có liên quan đến huyết áp thấp. Nếu huyết áp tụt quá thấp, mạch sẽ đập chậm và không đủ máu chạy lên năo để duy tŕ sự sống.
Mất cân bằng điện giải: Chất điện giải như canxi, natri, kali... quan trọng để các phản ứng hóa học diễn ra trong cơ thể hoạt động chính xác. Canxi và kali phải cân bằng, nằm ở hai bên của màng tế bào, sẵn sàng đổi chỗ cho nhau, giúp các cơ co lại hoặc các dây thần kinh truyền các xung động. Nếu không có đủ các chất điện giải này, các tế bào cơ tim sẽ không thể di chuyển, điều đó có nghĩa là tim sẽ không bơm được máu.
Ở trẻ em
Loạn nhịp tim: Dù mức độ không thường xuyên như người lớn nhưng loạn nhịp tim cũng là nguyên nhân phổ biến gây ngừng tim ở trẻ em và thanh thiếu niên. Loạn nhịp tim ở trẻ chủ yếu do tim có vấn đề về cấu trúc, được phát hiện qua thăm khám, kiểm tra là chính.
Cấu trúc bất thường: Bất thường về cấu trúc tim có thể dẫn đến ngừng tim ở trẻ em. Những bất thường về cấu trúc có thể kể đến như dị tật tim bẩm sinh, bệnh tim bẩm sinh, bệnh cơ tim ph́ đại...
Viêm cơ tim: Viêm cơ tim là t́nh trạng viêm ảnh hưởng đến khả năng co bóp b́nh thường của cơ tim, dẫn đến ngừng tim. Viêm cơ tim thường do nhiễm trùng, chẳng hạn như nhiễm virus hoặc nhiễm vi khuẩn. Nguyên nhân cũng có thể là do các bệnh miễn dịch, viêm hoặc các nguyên nhân khác chẳng hạn như độc tố, phản ứng dị ứng.
Điều kiện di truyền: Một số t́nh trạng di truyền, đặc biệt là những t́nh trạng không được chẩn đoán như hội chứng QT kéo dài gây loạn hệ thống điện của tim, hội chứng Wolff-Parkinson-White gây ra một đường dẫn điện bổ sung có thể khiến tim bơm máu quá nhanh, hội chứng Marfan là một rối loạn mô liên kết có thể dẫn đến rách mạch máu động mạch chủ của tim... đều thể dẫn đến ngừng tim.
Tác động ngoại lực: Trong một số trường hợp, tác động ngoại lực như một cú đánh vào ngực trẻ em cũng có thể dẫn đến ngừng tim đột ngột. Trường hợp này gọi là hội chứng commotio cordis.