Thụy Điển báo hiệu có thể phải theo Phần Lan trên con đường gia nhập NATO

Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson báo hiệu quốc gia Bắc Âu đang chuẩn bị cho khả năng gia nhập NATO sau nước láng giềng Phần Lan, sau những bình luận từ người đứng đầu liên minh quốc phòng rằng việc gia nhập chung “không phải là vấn đề chính”.

Nỗ lực gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương của Thụy Điển và Phần Lan đã bị chặn lại do Thổ Nhĩ Kỳ từ chối phê chuẩn hồ sơ thành viên của họ, trong khi sự chấp thuận của Hungary cũng đang chờ xử lý. Nhận xét của Kristersson hôm thứ Ba là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy khả năng có các con đường riêng biệt để trở thành thành viên hiện đang được Stockholm chấp nhận, ngay cả khi thủ tướng cho biết đất nước của ông “không có kế hoạch nào khác”.

Kristersson nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Ba rằng một mục riêng biệt sẽ là “không may”. “Đó sẽ không phải là một thất bại mà là kết quả của việc Thổ Nhĩ Kỳ đưa ra các quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ.”

Bình luận của ông theo sau tuyên bố của Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg trước đó vào thứ Ba rằng “câu hỏi chính không phải là liệu Phần Lan và Thụy Điển có được phê chuẩn cùng nhau hay không” mà là “cả hai đều được phê chuẩn với tư cách là thành viên đầy đủ càng sớm càng tốt”. Ông Stoltenberg hôm thứ Ba nhắc lại quá trình mở rộng, đã được phê chuẩn bởi 28 trong số 30 thành viên, là nhanh nhất trong lịch sử hiện đại của NATO.

Thổ Nhĩ Kỳ sắp đưa ra quyết định phê duyệt việc Phần Lan gia nhập NATO chậm nhất là vào tháng tới, những người quen thuộc với vấn đề này cho biết hồi đầu tháng. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã phủ quyết đề nghị của Thụy Điển về việc nước này bị cáo buộc ủng hộ các chiến binh người Kurd, mặc dù không rõ liệu ông có thay đổi quyết định hay không và khi nào.

Sau động thái của Erdogan, Phần Lan đã mở ra cơ hội có khả năng tách đơn đăng ký của mình khỏi Thụy Điển, mặc dù Helsinki đã khẳng định một mục nhập chung vẫn là ưu tiên. Mặc dù hai quốc gia đã nộp đơn cùng nhau vào tháng 5, nhưng các hồ sơ dự thầu của họ là riêng biệt về mặt kỹ thuật khi mỗi nước nộp đơn xin gia nhập của riêng mình và các quy tắc của NATO không công nhận tư cách thành viên chung.

Trong những tuần gần đây, trọng tâm đã chuyển sang hoàn thành việc mở rộng bởi hội nghị thượng đỉnh của NATO ở Vilnius vào giữa tháng 7 sau cuộc bầu cử ở Thổ Nhĩ Kỳ - được coi là một bước ngoặt trong quá trình này. Dòng thời gian đó cũng sẽ cho phép luật chống khủng bố mới, chặt chẽ hơn của Thụy Điển có hiệu lực.

Phát biểu tại Stockholm hôm thứ Ba, Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock kêu gọi Ankara và Budapest hành động nhanh chóng về vấn đề này.

Bà nói: “Chúng tôi kỳ vọng rằng tất cả các thành viên NATO, bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary, hiện đang thực hiện việc gia nhập của Thụy Điển và Phần Lan và không đưa ra bất kỳ sự chậm trễ nào nữa trong việc phê chuẩn”.

Hoa Kỳ cũng đã ủng hộ các quốc gia Bắc Âu, với việc chính quyền Biden liên tục kêu gọi nhanh chóng phê chuẩn. Một nhóm Thượng nghị sĩ lưỡng đảng hồi đầu tháng này đã nói với Tổng thống Joe Biden rằng Quốc hội không nên xem xét việc bán máy bay chiến đấu F-16 cho Thổ Nhĩ Kỳ cho đến khi nước này phê chuẩn các giao thức chấp nhận Thụy Điển và Phần Lan là thành viên của NATO.