'Vi khuẩn ăn thịt người' có dễ lây không?

[june04]

"Vi khuẩn ăn thịt người" là cách gọi phổ biến của vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây bệnh Whitmore. Mới đây tại Thanh Hóa ghi nhận 2 ca bệnh Whitmore là trẻ em, trong đó một trẻ bị biến chứng suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn đã tử vong. Trước đó một người phụ nữ 40 tuổi tại Đắk Lắk cũng được xác định nhiễm bệnh. Thời gian tới với điều kiện môi trường ô nhiễm tại một số nơi, có thể sẽ ghi nhận thêm ca mắc Whitmore mới.

Whitmore không phải bệnh phổ biến và khó lây lan thành dịch. Hàng năm từ tháng 9-11, sau các đợt mưa lũ, nước ta vẫn ghi nhận rải rác một số ca khởi phát Whitmore nhưng không nhiều. Vi khuẩn này có mặt trong nguồn nước hoặc đất bị ô nhiễm, gây bệnh cho con người khi tiếp xúc qua vết thương hở trên da hoặc qua đường hô hấp khi hít phải bụi, nước mưa chứa vi khuẩn. Một số ít trường hợp nhiễm bệnh do uống nước hoặc ăn thực phẩm ô nhiễm. Rất hiếm khi Whitmore lây nhiễm từ người sang người.

Bệnh Whitmore nguy hiểm ở chỗ khó phát hiện và điều trị. Tổn thương đa dạng, phụ thuộc vào cơ quan mà vi khuẩn gây bệnh gồm viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết, các ổ áp xe da, mô mềm,... Triệu chứng có thể gặp là sốt, ho, khạc đờm mủ, các khối u da, mô mềm, đau đầu, đau ngực, chán ăn, đau khớp. Tuy nhiên những triệu chứng này rất dễ nhầm sang viêm phổi hoặc lao phổi, gây "nhiễu" khi chẩn đoán.

Từ các triệu chứng ban đầu, bệnh có thể diễn tiến nhanh thành viêm phổi, nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm khuẩn, suy đa tạng, gây tử vong chỉ trong 48h nếu không điều trị kịp thời. Những người có nguy cơ cao chuyển nặng khi mắc Whitmore là người bệnh tiểu đường, bệnh gan, bệnh thận, bệnh Thalassemia, bị suy giảm miễn dịch do ung thư hoặc HIV, bệnh phổi mạn tính.

Hiện là thời điểm dễ khởi phát Whitmore trong năm do ảnh hưởng của giai đoạn sau mưa lũ. Trẻ em, đặc biệt là trẻ ở các vùng nông thôn có nguy cơ cao mắc Whitmore vì thường chơi đùa ở sông hồ, ruộng, vườn... và ít chú ý giữ gìn vệ sinh thân thể. Ngoài ra những người làm nông nghiệp tiếp xúc nhiều với đất, nguồn nước ô nhiễm, người dân ở những vùng đang có ca mắc Whitmore cũng có nguy cơ cao nhiễm bệnh.

Để phòng ngừa Whitmore, người dân cần tránh tiếp xúc với đất, nước đọng khi trên người có vết thương hở; nếu làm nông cần sử dụng đồ bảo hộ như găng tay, ủng cao qua phần bắp chân để ngăn ngừa nhiễm trùng; không tắm gội, bơi ở các ao, hồ, sông bị ô nhiễm hoặc gần nguồn ô nhiễm; thực hiện ăn chín uống sôi, vệ sinh tay sạch sẽ trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và làm ruộng về. Cha mẹ cần giám sát tránh để trẻ chơi tại khu vực có đất, nước ô nhiễm, đặc biệt khi trên người có vết xước; hướng dẫn bé giữ gìn vệ sinh thân thể sau khi tiếp xúc với đất, nước, sau khi đi mưa về.