Tập thể thao rất có lợi cho sức khỏe. Nhưng bộ môn nào đem lại hiệu quả cao nhất về cả thể chất và tinh thần?
Thể dục thể thao giảm bớt gánh nặng tinh thần
Tạp chí Tâm thần học Lancet từng công bố kết quả một nghiên cứu quy mô lớn, dựa trên dữ liệu liên quan tới 1,2 triệu người. Nghiên cứu do nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Oxford chủ trì, hợp tác với đại học Yale Mỹ và được các cơ quan tổ chức lớn như CDC Mỹ cun cấp dữ liệu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, các môn thể thao có tác động t ới tâm lý, sức khỏe con người khác nhau.
Khi lấy mẫu, các nhà nghiên cứu tập trung vào chứng trầm cảm, căng thẳng, các vấn đề cảm xúc và các yếu tố khác thường gặp ở người hiện đại. Dựa theo mức độ nghiêm trọng, các mẫu được hai loại: các vấn đề tự nhận thức được và các rối loạn trầm cảm được chẩn đoán.
Khi phân tích dữ liệu, họ đã điều chỉnh nhiều yếu tố, bao gồm tuổi, giới tính, BMI, chủng tộc, thu nhập kinh tế, tình trạng hôn nhân, trình độ học vấn…
Các nhà nghiên cứu thống kê được tổng cộng có 75 môn thể thao và chia chúng thành 8 loại phổ biến nhất. Đó là các môn thể thao đồng đội, đạp xe, thể dục nhịp điệu hoặc thể dục dụng cụ, chạy bộ, các môn thể thao giải trí, thể thao mùa đông như bơi lội, đi bộ và những một số môn thể thao không thể phân loại khác.
Từ kết quả phân tích cho thấy, những người tập thể dục, dù bất kỳ môn nào thì đều có sức khỏe tinh thần tốt hơn không tập thể dục.
Đối với người bình thường, các môn thể thao đồng đội, đạp xe và thể dục nhịp điệu mang lại hiệu quả cao nhất.
Nhưng đối với nhóm người tinh thần bị căng thẳng, thì 3 môn thể thao hiệu quả nhất lại là các môn thể thao đồng đội, đạp xe và các môn thể thao giải trí (Recreational Sports ) cùng 1 số loại hình khác.
Môn thể thao Recreational Sports – thể thao giải trí bản chất là một môn thể thao đồng đội. Loại hình thể thao này thường gồm các hoạt động bóng rổ, bóng đá cường độ thấp, chỉ để chơi, không yêu cầu ghi bàn thắng. Chính bản thân việc hoạt động nhóm đã giúp ích cho việc điều trị căng thẳng, trầm cảm, vì thế loại hình thể thao này được xếp hạng cao hơn thể dục nhịp điệu.
Nhìn chung, tác giả nghiên cứu cho rằng các môn thể thao đồng đội, đạp xe và thể dục nhịp điệu mang lại nhiều lợi ích nhất sức khỏe tinh thần của người bình thường
Môn thể thao nâng cao thể chất tốt nhất
Năm 2016, Vương quốc Anh đã đưa ra một nghiên cứu với quy mô mẫu là 80.000 người và thời gian theo dõi là 10 năm, chủ yếu để tìm ra mối liên hệ giữa các loại hình thể dục khác nhau và mối liên quan tới tỷ lệ tử vong.
Ba môn thể thao chạy bộ, quần vợt, đạp xe còn là những môn thể thao hàng đầu giúp giảm nguy cơ tử vong do các bệnh tim mạch.
Các môn thể thao dùng vợt, bao gồm quần vợt và cầu long làm giảm mức độ tử vong do mọi nguyên nhân một cách mạnh mẽ nhất, giảm tới 47%. Xếp sau đó lần lượt là bơi và thể dục nhịp điệu.
Nghiên cứu còn chỉ ra rằng, chạy bộ có đóng góp tương đối thấp trong việc giảm tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân. So với những người không tập thể dục thì việc chạy bộ chỉ có thể giảm 13%. Tuy nhiên, với những người đạp xe thì con số này còn thấp hơn, chỉ giảm 10%.
Qua đây, chúng ta rất dễ nhận ra rằng, các môn thể thao dùng vợt và thể dục nhịp điệu là những môn thể thao có lợi nhất cho cả thể chất và tinh thần.
Luyện tập như thế nào tốt nhất cho sức khỏe
Nhiều người nghĩ rằng, tập thể dục càng lâu, càng nhiều thì càng tốt. Tuy nhiên, nghiên cứu của Lancet đã chỉ ra, điều này là hoàn toàn sai lầm.
Về thời lượng, thời gian tốt nhất cho mỗi bài tập nên từ 45-60 phút, dưới 45 phút thì tác dụng sẽ yếu đi, quá 60 phút hiệu quả sẽ không cao hơn, hơn nữa còn có thể bị phản tác dụng.
Theo điều tra, những môn thể thao giải trí mới có hiệu quả nếu tập kéo dài hơn 60 phút. Còn các môn thể thao khác hầu như không thể duy trì hiệu quả tập luyện, thậm chí còn có tác dụng tiêu cực nếu thời gian luyện tập kéo dài quá lâu.
Qua nghiên cứu, người ta thấy được bơi lội có lợi ích rất lớn đối với việc rèn luyện thể chất. Tuy nhiên, tác động giảm thiểu căng thẳng và giải quyết các vấn đề về tinh thần tương đối kém. Ngược lại, đạp xe lại giúp ích rất nhiều cho sức khỏe tinh thần, còn về mặt thể chất thì lợi ích tương đối thấp.
Về tần suất, các chuyên gia sức khỏe khuyên bạn không nhất thiết phải tập hàng ngày, mỗi tuần tập 3-5 lần là tốt nhất, nhưng cần duy trì đều đặn. Tuy nhiên, nếu lựa chọn đi bộ, bạn có thể thực hiện thường xuyên hơn, nhiều nhất là 6 ngày một tuần. WHO cũng đã khuyến nghị thời gian và tần suất tập luyện nên điều chỉnh phù hợp với lượng bài tập.
Tuy nhiên, không phải ai mới đầu tập cũng phải tập theo thời lượng và tần suất như khuyến nghị. Điều quan trọng nhất là thời lượng và tần suất luyện tập phù hợp với sức khỏe của bạn.