Viêm gan A là bệnh lây là đường ăn uống, đôi khi không gây ra triệu chứng nên khó phát hiện, có thể tự khỏi mà không cần điều trị.
Giáo sư Pamela F. Gallin Yablo, Bệnh viện New York-Presbyterian (Mỹ) cho biết, tương tự như các dạng viêm gan khác, viêm gan A chủ yếu ảnh hưởng đến gan, gây ra t́nh trạng viêm nhiễm. Trong khi đó, gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất trong quá tŕnh tiêu hóa, giải độc.
Các biện pháp vệ sinh nguồn nước và tiêm vaccine có thể giúp pḥng tránh nhiễm virus viêm gan A. Song, vẫn có những đợt bùng phát căn bệnh này, gần đây nhất là tại Mỹ. Dưới đây là một số lưu ư giúp pḥng tránh hoặc phát hiện bệnh và điều trị phù hợp.
Viêm gan A không phải bệnh lây qua đường t́nh dục
Nhiều người thường nghĩ viêm gan A là bệnh lây truyền qua đường t́nh dục nhưng không phải vậy. Đây là bệnh nhiễm trùng do virus lây lan qua tiếp xúc phân - miệng. Giáo sư Steven Flamm, Giám đốc Y tế chương tŕnh ghép gan tại Bệnh viện Northwestern Memorial (Mỹ) cho biết, uống nước ô nhiễm, ăn thức ăn do người mắc bệnh chế biến là nguyên nhân gây bệnh phổ biến.
Tiến sĩ Yablon chia sẻ thêm, v́ viêm gan A lây lan nhiều nhất qua phân nên nó có thể lây khi quan hệ t́nh dục qua đường hậu môn với người bệnh. Đây là lư do những người quan hệ t́nh dục đồng giới có nguy cơ mắc viêm gan A cao hơn.
Theo Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường, Tiêu hóa và Thận của Mỹ, không thể nhiễm virus viêm gan A khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, ngồi cạnh hoặc ôm người nhiễm bệnh nếu bạn đă tiêm vaccine. Nếu bạn đến các quốc gia có điều kiện vệ sinh c̣n hạn chế sẽ có nhiều nguy cơ nhiễm loại virus này. Trường hợp đi du lịch, bạn nên tiêm vaccine để dự pḥng. Vaccine viêm gan A có tỷ lệ pḥng ngừa bệnh cao. Theo Trung tâm Pḥng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh (CDC) Mỹ, ước tính người tiêm vaccine có thể pḥng tránh virus trong 20 năm.
Viêm gan A đôi khi không gây ra triệu chứng
Không phải tất cả người nhiễm loại virus này đều có triệu chứng, dẫn đến không phát hiện bệnh. Do thời gian ủ bệnh dài 15-50 ngày nên các triệu chứng thường không xuất hiện ở người lớn cho đến khi nhiễm virus trong vài tuần.
Tiến sĩ Flamm khuyên, nếu bạn có các triệu chứng phổ biến như mệt mỏi, đột ngột buồn nôn, nôn mửa, đau bụng ở phía trên bên phải, đi tiêu có màu đất sét, nước tiểu sẫm màu và vàng da, vàng mắt... th́ nên thăm khám sớm. Sốt nhẹ, ngứa dữ dội và đau khớp cũng có thể là các triệu chứng khi nhiễm virus viêm gan A. Bệnh viêm gan A thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu người bệnh phát hiện ra những triệu chứng này th́ cần được chẩn đoán để loại trừ các t́nh trạng nghiêm trọng hơn như viêm gan C.
Nhân viên chăm sóc trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn
Nhiều trẻ em dưới 6 tuổi thường không có triệu chứng khi nhiễm viêm gan A. Điều này có nghĩa là trẻ nhỏ có thể mắc bệnh và lây lan cho nhân viên chăm sóc chúng nếu họ không tiêm chủng. Người chăm sóc trẻ nhỏ cũng tiếp xúc với phân thường xuyên hơn. Nếu việc thay tă trẻ em là công việc hàng ngày của bạn th́ nên tiêm pḥng và rửa tay kỹ lưỡng thường xuyên, nhất là sau khi thay tă và trước khi chuẩn bị thức ăn hoặc thức uống.
Viêm gan A có thể tự khỏi
Theo CDC Mỹ, viêm gan A được chẩn đoán bằng xét nghiệm máu dương tính với immunoglobulin M - kháng thể chống lại virus viêm gan A. Không có phương pháp điều trị viêm gan A giúp bệnh khỏi nhanh hơn. Cơ thể người bệnh có thể tự loại bỏ virus trong ṿng hai tháng và trong hầu hết trường hợp, gan được chữa lành trong ṿng 6 tháng. Những điều bác sĩ có thể làm là điều trị các triệu chứng. Nếu gan bị nhiễm trùng th́ người bệnh nên tránh rượu, v́ thức uống có cồn này khiến gan khó giải độc khi đang mắc bệnh.
Không giống như các loại viêm gan siêu vi khác, viêm gan A không gây tổn thương gan lâu dài. Một người nhiễm virus viêm gan A có thể chỉ mắc bệnh này một lần trong đời.