Các chuyên gia cho biết phương pháp hóp bụng để có eo thon có thể gây mất cân bằng cơ bắp, được gọi là hội chứng đồng hồ cát.
Trong nhiều thập kỷ, tiêu chuẩn đẹp h́nh thể nhấn mạnh tầm quan trọng của một cơ bụng phẳng, săn chắc. Khi tập luyện và ăn uống không hiệu quả, nhiều người t́m đến các phương pháp cực đoan hơn để có ṿng eo đẹp cấp tốc, như hóp bụng trong thời gian càng lâu càng tốt.
Thực tế, đây là quá tŕnh co thắt liên tục các cơ bụng để kéo hẹp dạ dày. Nó làm thay đổi mô h́nh chuyển động của cơ bụng, dẫn đến sự mất cân bằng cơ, c̣n được gọi là "hội chứng đồng hồ cát".
Khác với tiêu chuẩn thân h́nh "đồng hồ cát", hội chứng này có thể gây đau đớn, để lại nhiều vấn đề sức khỏe, dẫn đến đau lưng, các vấn đề hô hấp và nhiều loại bệnh khác.
"Hội chứng đồng hồ cát là kết quả của việc hóp bụng thường xuyên hoặc trong thời gian dài. Các cơ của bụng trở nên ưu trương hoặc căng cứng, sinh ra yếu cơ", tiến sĩ Adam Browning, Bệnh viện Medina, giải thích.
Nguyên nhân là bởi việc hóp bụng sẽ kích hoạt 4 loại cơ. Đầu tiên là các sợi cơ trên trực tràng. Cặp cơ này kéo dài từ xương sườn xuống xương chậu, giữ các cơ quan nội tạng ở đúng vị trí. Đây cũng là nơi h́nh thành cơ bụng "6 múi". Tiếp theo là cơ xiên trong. Cặp cơ này gắn ngay bên trong xương hông và đường giữa dạ dày, ở hai bên cơ bụng trực tràng. Chúng đóng vai tṛ quan trọng trong việc thực hiện quyển động quay trái, phải của cơ thể. Thứ ba là cơ bụng ngang, nằm bên dưới cơ xiên trong. Lớp cơ này giúp ổn định thân người. Cuối cùng là cơ hoành, nằm ngay dưới phổi, hỗ trợ quá tŕnh thở.
"Trong mỗi trường hợp, các cơ này co lại sẽ làm tăng áp lực lên ổ bụng, đồng thời đẩy phổi và các chất trong dạ dày lên lồng ngực", tiến sĩ Browning cho biết.
Hóp chặt cơ bụng thực tế là một cách vận động bất thường, phản xạ vô điều kiện của cơ thể trong một số trường hợp, v́ một vài lư do khác nhau. Ví dụ, khi bị đau do chấn thương hoặc phẫu thuật, mọi người vô thức thở nông để cố gắng bảo vệ cơ cốt lơi, tránh tổn thương nhiều hơn.
Nhiều người có thói quen hóp bụng để có ṿng eo thon. Ảnh: Pronatal Fitness
Khi được thực hiện một cách cố ư hoặc qua tập luyện lâu dài, hóp bụng có thể trở thành thói quen hoặc hành vi mạn tính ở độ tuổi trưởng thành.
Thói quen này tạo áp lực lên cấu trúc vùng chậu, có thể ảnh hưởng đến cơ sàn chậu. Các mô mềm bị suy yếu do luôn trong t́nh trạng căng cứng, không có khả năng co bóp với tần suất hoặc sức mạnh tương tự như vùng bụng trên. Sàn chậu yếu dẫn đến tiểu tiện không tự chủ hoặc ṛ rỉ nước tiểu trong các hoạt động thường ngày như cười hoặc ho.
Hóp bụng quá lâu cũng gây nên các vấn đề về hô hấp. Theo tiến sĩ Browning, khi dạ dày co bóp, cơ hoành cũng co bóp theo hướng ngược lại, kéo xương sườn lên trên và tạo không gian âm cho phổi nở ra khi hít vào.
"Điều này có nghĩa khi bạn ép dạ dày bằng cách hít vào, xương sườn và phổi có ít khoảng trống để nở ra hơn. Khi phổi không có đủ không gian, diện tích bề mặt vận chuyển oxy bị hạn chế. Bạn không thể thở hết sức", tiến sĩ Browning giải thích. Hóp bụng có thể làm giảm lượng oxy tới 30%.
Thói quen hóp bụng c̣n gây đau cổ và lưng. Thông thường, các cơ lưng giữa và lưng dưới chịu trách nhiệm nâng đỡ thân trên. Động tác hóp bụng làm rối loạn các cơ lơi bụng, khiến cổ, vai và lưng bị đau.
Dù nguy hiểm, mọi người vẫn có thể tự khắc phục "hội chứng đồng hồ cát" bằng những bài tập đơn giản. Julie Wiebe, giáo sư trợ lư vật lư trị liệu tại Đại học Michigan, khuyến nghị tập thở bằng bụng để "hướng dẫn" lại năo và thả lỏng bụng tự nhiên. Quan trọng hơn, đây là phương pháp huấn luyện tinh thần trước những tiêu chuẩn về vẻ đẹp cực đoan.