Lý do Chelsea không bị Luật công bằng tài chính sờ gáy

[june04]

Bất chấp bối cảnh hỗn loạn từ việc đổi chủ, Chelsea đã chi hơn 300 triệu USD mua cầu thủ hè 2022 mà không lo bị Luật công bằng tài chính (FFP) của UEFA.

Tỷ phú Todd Boehly - người đại diện cho nhóm đầu tư mới của Chelsea - chụp ảnh cùng hậu vệ tân binh Wesley Fofana.

Thương vụ Pierre Emerick Aubameyang đẩy số cầu thủ mà Chelsea chiêu mộ è này lên con số 7. Số này hầu hết là cầu thủ đắt giá như Wesley Fofana (88 triệu USD), Marc Cucurella (64 triệu USD), Raheem Sterling (66 triệu USD) và Kalidou Koulibaly (41 triệu USD). Tính cả Aubameyang (giá 14 triệu USD), cầu thủ trẻ Carney Chukwuemeka (18 triệu USD) và thủ môn Gabriel Slonina (9 triệu USD), tổng số tiền chi cho chuyển nhượng của Chelsea là không dưới 300 triệu USD.

Theo tư duy thông thường, Luật công bằng tài chính sinh ra để ngăn chặn những đội bóng chi tiêu kiểu này. Nó có nghĩa vụ tạo ra một rào cản khiến các đội nhà giàu không được vung tay quá trán, qua đó giảm khoảng cách trình độ giữa các đội bóng châu Âu để tạo ra một môi trường bình đẳng.

Nhưng kinh tế học bóng đá lại không thật sự giống với kinh tế ngoài đời. Nói cách khác, cách tính của Công bằng tài chính có những lỗ hổng để các đội vượt qua.

Theo quy định hiện hành của Ngoại hạng Anh, Chelsea được lỗ 35 triệu bảng mỗi mùa (tương đương 40 triệu USD), trong khi UEFA cho phép các đội lỗ khoảng 29 triệu USD tính trong ba năm tài khóa liên tiếp. Tuy nhiên, quy định này tiếp tục được nới lỏng, với lý do các đội chịu ảnh hưởng tiêu cực về doanh thu do đại dịch Covid-19.

Chelsea còn có một thuận lợi nữa từ việc đổi chủ cuối mùa trước, vấn đề đã được chuyên gia bóng đá, Tiến sĩ Rob Wilson của Đại học Sheffield Hallam giải thích trên Daily Mail. Ông nói: "Thương vụ đổi chủ từ Roman Abramovich sang Todd Boehly-Clearlake Capital trị giá gần 5 tỷ USD giúp Chelsea được xóa toàn bộ khoản nợ mà họ có trong gần 20 năm thời tỷ phú Nga, đồng nghĩa Chelsea bắt đầu mùa này với số nợ bằng 0. Đây là một lợi thế lớn để chi tiêu, nhất là khi so với các đội khác, ví dụ Arsenal, đội vẫn có chủ cũ và không được tự động xóa nợ".


Aubameyang là bản hợp đồng cuối cùng được Chelsea ký trong hè 2022. Ảnh: Chelsea FC

Hạch toán trong bóng đá cũng có đặc thù riêng khi được chia đều cho từng năm hợp đồng của cầu thủ thay vì tính tổng chi phí ban đầu. Ví dụ, chi phí ban đầu cho Fofana là 88 triệu USD, nhưng với việc ký hợp đồng tới tận 2029, chi phí hạch toán cho trung vệ này được chia cho bảy năm hợp đồng. Do đó, chi phí trên sổ sách cho thương vụ này chỉ khoảng 12,6 triệu USD.

Do đó, tổng chi phí chuyển nhượng của Chelsea hè này là khoảng 300 triệu USD, nhưng chi phí hạch toán trong sổ sách thì gần 60 triệu USD. Nếu để ý, chi phí hạch toán mỗi tân binh của Chelsea luôn được giới hạn dưới 15 triệu USD. Cầu thủ càng đắt giá thì thời hạn hợp đồng càng dài. Fofana ký bảy năm, Cucurella ký sáu năm, Sterling ký năm năm, Koulibaly là bốn năm. Do đó khi chia ra, ngân sách hạch toán của Chelsea sẽ "đẹp".

Đó là chưa kể sổ sách còn được cân bằng nhờ tiền thu từ bán cầu thủ. Chỉ riêng Timo Werner (sang RB Leipzig) và Emerson (sang West Ham) đã cung cấp thêm cho Chelsea hơn 35 triệu USD.

Mùa 2020-2021, sau khi bị cấm chuyển nhượng, HLV Chelsea khi đó là Frank Lampard đã được chi khoảng 250 triệu USD cho các cầu thủ gồm Timo Werner, Hakim Ziyech, Ben Chilwell, Kai Havertz và Edouard Mendy. Tổng số tiền mà họ thu được từ bán cầu thủ là gần 80 triệu USD, tức khoản lỗ danh nghĩa là 170 triệu USD, chưa tính chi phí khấu hao theo năm như đã đề cập ở trên.

Trong khi đó, với việc người hâm mộ quay trở lại Stamford Bridge sau dịch, doanh thu CLB mùa trước không dưới 577 triệu USD. Con số này vượt trội giai đoạn Lampard cầm quyền ở thời điểm Covid-19 hoành hành. Điều này có nghĩa, đội bóng thời HLV Tuchel được tiêu nhiều tiền hơn thời Lampard. Thậm chí, theo cách chuyên gia, Chelsea có thể tiêu thêm nữa mà vẫn không sợ phạt, mốc an toàn của họ là 350 triệu USD, nhiều hơn khoảng 50 triệu USD so với số tiền đã bỏ ra. Do vậy, người hâm mộ Chelsea không cần lo lắng.