6/25
Roe đă sa sút, và cuộc chiến chống phá thai ở Mỹ giờ đây sẽ bước sang một giai đoạn mới, thậm chí có thể phân cực và chia rẽ nhiều hơn.
Tối cao pháp viện Hoa Kỳ đă ra phán quyết vào hôm nay thứ Sáu, qua vụ Tổ chức Y tế Phụ nữ Dobbs kiện Jackson, rằng Hiến pháp không bảo đảm quyền phá thai, trong một quyết định quan trọng và gây tranh căi nhất trong vài thập niên vừa qua.
Phe đa số bảo thủ của Tối cao pháp viện đă đảo ngược quyết định năm 1973, trong đó Roe kiện Wade với tỷ số 6-3. Roe từng được coi là một trong những phán quyết gây tranh căi nhất trong lịch sử ṭa án Hoa kỳ: được nhiều người ủng hộ quyền phụ nữ tôn trọng phá thai và cũng bị những người bảo thủ chê trách, những người tin rằng phá thai giết chết một mạng người.
“Hiến pháp không trao quyền phá thai; Roe và Casey đă bị phủ nhận; và thẩm quyền điều chỉnh việc phá thai được trả lại cho người dân và các vị dân cử của họ”, theo ư kiến của đa số.
Theo phán quyết của Roe và ṭa án năm 1992 trong Planned Parenthood kiện Casey, các tiểu bang không được phép ban hành lệnh cấm đối với hầu hết các trường hợp phá thai cho đến khi thai nhi đạt đến giai đoạn mà khả năng tồn tại của bào thai, khi người ta tin rằng một đứa trẻ chưa sinh có thể sống sót bên ngoài tử cung. . Giai đoạn mà khả năng tồn tại là khoảng 23 hoặc 24 tuần.
Vấn đề phá thai lúc này sẽ do từng tiểu bang quyết định. Phá thai sẽ không được đặt ngoài ṿng pháp luật trên toàn quốc. Một số tiểu bang hiện sẽ mở rộng quyền truy cập vào các thủ tục.
“Bất kể phạm vi chính xác của các luật sắp tới là ǵ, một kết quả của quyết định hôm nay là chắc chắn: việc cắt giảm quyền của phụ nữ với tư cách công dân tự do và b́nh đẳng của họ,” đọc ư kiến bất đồng, có sự tham gia của các Thẩm phán Tối cao pháp viện như Stephen Breyer, Elena Kagan và Sonia Sotomayor.
Ở ít nhất 15 tiểu bang, việc phá thai sẽ là bất hợp pháp. Hầu hết các tiểu bang này – trên khắp miền Nam, miền Trung Tây và miền Tây vùng núi – có luật hiện hành cấm thủ tục phá thai. Các luật mới sẽ có hiệu lực trong ṿng vài ngày ở một số nơi và trong ṿng một tháng ở những nơi khác.
15 tiểu bang dự kiến sẽ ban hành lệnh cấm phá thai hoàn toàn là Alabama, Arkansas, Idaho, Kentucky, Louisiana, Mississippi, Missouri, North Dakota, Oklahoma, South Dakota, Tennessee, Texas, Utah, West Virginia và Wyoming.
Ba tiểu bang khác – Georgia, Ohio và Nam Carolina – có khả năng sẽ cấm phá thai sau tuần thứ sáu của thai kỳ. Hai tiểu bang khác – Arizona và Florida – đă thông qua lệnh cấm kéo dài 15 tuần trong năm nay.
Đó là tổng số 20 tiểu bang cấm hoặc hạn chế phá thai trong ba tháng đầu hoặc đầu tháng hai.
Nhưng những tiểu bang khác có thể tham gia cùng . Iowa hiện giới hạn việc phá thai sau 20 tiểu bang nói trên và trong tháng này, ṭa án của tiểu bang sẽ cho biết không có quyền phá thai trong Hiến pháp của Iowa. Các nhà lập pháp của đảng Cộng ḥa ở tiểu bang này có thể sẽ cố gắng cấm thủ tục này ngay từ bây giờ.
Và do đó, có khoảng 20 tiểu bang, và Đặc khu Columbia, nơi phá thai có khả năng vẫn được phổ biến rộng răi – và khá ổn định khi mang thai.
Tổng thống Biden, một người ủng hộ quyền phá thai, bị hạn chế trong những ǵ ông có thể làm để đáp lại phán quyết nói trên. Có những thay đổi nhỏ mà ông ta có thể thực hiện để mở rộng khả năng thông qua Cơ quan Quản lư Thực phẩm và Dược phẩm và thông qua Medicaid.
Ngược lại, tác động tổng thể lên tỷ lệ phá thai có thể không quá lớn như các nhà hoạt động chống phá thai có thể hy vọng, điều này có khả năng dẫn đến sự xung đột chính trị tiếp theo về vấn đề này.
Mary Ziegler viết: “Các lệnh cấm tuyệt đối ở các tiểu bang màu đỏ có lẽ sẽ không có tác dụng như phong trào quyền được sống … , một nhà sử học và luật sư, người đă viết năm cuốn sách về luật phá thai và chính trị, bao gồm cả “Dollars for Life”, được phát hành trong tháng này. “Câu hỏi trở thành điều ǵ xảy ra sau đó.”
“Một số nhà lập pháp bảo thủ có thể sẽ phản ứng bằng cách cố gắng ngăn chặn việc đi lại giữa các tiểu bang để phá thai hoặc đấu tranh cho một lệnh cấm trên toàn quốc – các biện pháp được đưa ra để loại bỏ quyền phá thai ở các tiểu bang cấp tiến,” bà viết.
Tháng 12 năm ngoái, khi Tối cao pháp viện xét xử các cuộc tranh luận trong vụ Dobbs, Ziegler thậm chí c̣n đưa ra quan điểm mạnh mẽ hơn: “Phong trào quyền được sống đang hướng tới việc công nhận sự sống và loại bỏ mọi hành vi phá thai” cô ấy nói như thế!
|