Tự nhận là hoàng phi rồi sau đó xưng tước hiệu Thái Phương hoàng hậu của Bảo Đại, người phụ nữ này vừa có quyền lực với cựu hoàng, vừa chịu ấm ức, thiệt tḥi v́ ông.
Đó là bà Monique Marie Eugene Baudot, thường được gọi ngắn gọn là Monique Baudot, người phụ nữ Pháp gắn bó với Bảo Đại suốt mấy chục năm cuối đời. Vai tṛ cũng như mối quan hệ của bà với cựu hoàng cực kỳ đặc biệt, hoàn toàn không giống những mỹ nhân khác trong đời ông.
Mặc dù Bảo Đại có rất nhiều bóng hồng nhưng trừ Hoàng hậu Nam Phương, chỉ duy nhất người đàn bà Pháp này trở thành vợ chính thức của ông.
Xuất thân bí ẩn
Bà Monique Baudot kém Bảo Đại 33 tuổi. Bà ra đời tại Pont-à-Mousson (thuộc quận Nancy, tỉnh Meurthe-et-Moselle, Pháp) gần một năm sau khi ông thoái vị và gặp cựu hoàng vào năm 1969. Lúc này bà 23 tuổi và ông 56 tuổi, sống lưu vong, cô độc, nghèo túng.
Bà Monique Baudot là ai, hoàn cảnh gặp cựu hoàng thế nào, đây vẫn là thông tin gây tranh căi. Theo báo chí Pháp, bà từng làm tùy viên báo chí tại Pḥng Báo chí của Ṭa Đại sứ Cộng ḥa Congo (nay là Cộng ḥa Dân chủ Congo) ở Paris. C̣n bản thân bà kể: “Tôi đang làm Lănh sự danh dự của nước Cộng ḥa Zair, Trung Phi th́ nghe nói cựu hoàng An Nam đang sống độc thân trong cơn túng bấn, gần như bị bỏ rơi".
Hồi ức của các chính khách từng tiếp xúc với Bảo Đại trong thời kỳ này lại khác. Theo tướng Trần Văn Đôn, Monique Baudot chỉ là cô hầu pḥng ở Cao ốc 29 Fresnel (Paris), nơi Bảo Đại thuê một căn hộ nhỏ. Cô nghe nói có một vị vua lưu vong ốm đau không người chăm sóc nên đă đến giúp đỡ ông, rồi hai người gắn bó với nhau cho đến ngày Bảo Đại qua đời.
Theo BBC, một người họ hàng của bà Monique là Josette Baudot, 72 tuổi, hiện sống ở Blénod, Pháp, tiết lộ với phóng viên tờ L'Est Republique: "Cha của Monique là nhân viên công chứng ở Pont-à-Mousson. Ông có hai cô con gái, Monique và Solange. Gia đ́nh rời vùng này để đến Cher. Chúng tôi không bao giờ đến đó v́ không có xe, nhưng thỉnh thoảng họ lại về đây ở vài ngày… Cô ấy rất xinh đẹp với mái tóc dài, vàng óng". Theo bà Josette, v́ mưu sinh nên hai gia đ́nh mất liên lạc khi Monique lên Paris sống.
Các nguồn thông tin đều thống nhất nhận định, bà Monique Baudot vừa là bạn t́nh, vừa là quản gia, thư kư riêng, người phục vụ của Bảo Đại trong mấy chục năm cuối đời ông. Dù măi tận năm 1982 mới làm hôn thú, họ sống chung với nhau tại Paris từ khoảng năm 1971.
Bảo Đại là người đào hoa, đa t́nh và rất hào phóng với t́nh nhân. Những mỹ nhân mà ông từng sủng ái như “thứ phi” Mộng Điệp, Phi Ánh, bà Jenny Woong (Hoàng Tiểu Lan)… đều được ông mua tặng những căn biệt thự đắt giá. Nhưng khi đến với Monique Baudot, Bảo Đại đă bắt đầu trở thành một ông già ốm đau, tài sản tiêu tán, con cái bất măn, ánh sáng từ ngai vàng quá khứ cũng đă mờ. Chẳng những không được hưởng xa hoa, bà Monique c̣n phải chăm sóc và chật vật kiếm tiền cải thiện cuộc sống cho ông.
Căn hộ của cựu hoàng ở Cao ốc 29 Fresnel (Paris) có một pḥng ngủ, một pḥng khách nhỏ, bếp và một pḥng tắm chật hẹp. Hồi Bảo Đại mới tới đây, do c̣n tiền bạc nên c̣n có người tới lui thăm viếng, sau hết tiền, ốm bệnh nằm thui thủi một ḿnh cũng chẳng ai mua giúp cái bánh mỳ. Cô gái trẻ tóc vàng Monique Baudot chạy xin cho ông suất trợ cấp cho người già, mỗi tháng khoảng 7.000 franc. Sau này khi ông J. Chirac lên làm thị trưởng Paris, phần phụ cấp được tăng thành 12.000 franc nhưng cuộc sống vẫn chật vật.
Hằng ngày bà Monique ôm quần áo bẩn đi giặt ở các máy giặt công cộng. Dù trước đây sống xa hoa, tiêu tiền như nước, thời gian này Bảo Đại ăn sáng bằng bánh mỳ không nhưng chẳng hề kêu ca. Khi được phỏng vấn về cuộc sống eo hẹp này, ông nói: “Tôi đă thoái vị tử lâu, về làm dân Việt Nam. Trong khi đa số dân Việt Nam c̣n thiếu thốn, th́ công dân Vĩnh Thụy làm sao có cuộc sống khá hơn!”.
Tuy nhiên, bà Monique Baudot không cam ḷng ngồi yên mà luôn t́m mọi cách để có thêm thu nhập. Bà đ̣i tiền những người muốn đến gặp và phỏng vấn Bảo Đại. Bà mời tướng Fond viết hồi kư Con rồng An Nam cho ông để bán cho Nhà xuất bản Plon.
Cuộc chiến ngầm về quyền lực giữa 2 người
Rất nhiều lần trong suốt quá tŕnh chung sống, bà Monique ép Bảo Đại làm giấy hôn thú nhưng ông không đồng ư. Một phần nguyên nhân là Hoàng thái hậu Từ Cung, lúc đó c̣n sống ở Huế, kiên quyết không chấp nhận.
Đầu năm 1982, cộng đồng người Việt Nam sống lưu vong ở Mỹ muốn mời Bảo Đại sang chơi để mừng thọ thất tuần. Ông nhận lời nhưng với điều kiện không dính dáng đến các mục đích chính trị. Lúc này, bà Monique đưa ra tối hậu thư: Hoặc làm giấy kết hôn với bà và cho bà đi cùng, hoặc không đi đâu cả. Lúc này, Từ Cung Thái hậu đă mất, không c̣n lư do từ chối, Bảo Đại đưa bà Monique Baudot ra Ṭa Đốc lư quận 16, Paris đăng kư kết hôn.
Nhiều tài liệu cho rằng, tuy Bảo Đại có hai đời vợ nhưng cô gái Pháp mang tên Monique Baudot là người duy nhất có hôn thú với ông. Hoàng hậu Nam Phương được triều đ́nh nhà Nguyễn đứng ra cưới cho Bảo Đại vào năm 1934 nhưng không làm giấy kết hôn.
Trong quá tŕnh chung sống, dù thụ hưởng sự chăm sóc và cả sự kiểm soát, “chỉ đạo” của Monique Baudot trong một số chuyện, Bảo Đại vẫn đối xử “trên cơ”, cũng không bao giờ công khai cho Monique một thân phận mà bà mong muốn. Trong chuyến đi Mỹ, cựu hoàng không giới thiệu người phụ nữ tháp tùng ḿnh là vợ, dẫn đến những t́nh huống làm đầy thêm sự ấm ức của bà. V́ đă là vợ chồng trên pháp luật, bà không chấp nhận bị đối xử như vậy nữa mà phản ứng để thể hiện quyền lực của ḿnh.
Khi đến thăm cửa hàng của một người Việt tại Mỹ, Bảo Đại được tặng món quà đắt giá. Monique Baudot phẫn nộ v́ không ai hỏi ǵ đến ḿnh dù bà đứng sát bên ông. Bà nói với cựu hoàng: “Dân Việt của ông không ra ǵ” ngay khi ra khỏi cửa khiến mọi người ngơ ngác. Trong bữa tiệc theo đó ông bà Robert Kane người Mỹ đăi tại nhà riêng, bà Monique ấm ức v́ không được xếp ngồi cùng bàn với Bảo Đại liền vặn vẹo: “Dù sao tôi cũng là vợ của ông Bảo Đại kia mà!”. Một người nào đó nói, gia chủ sắp xếp hợp lư v́ “đây là pḥng tiệc chứ không phải pḥng ngủ”, khiến bà Monique nổi giận kéo khăn trải bàn cái xoạt, thức ăn, cốc chén đổ tung tóe. Ai nấy sững sờ, trong khi Bảo Đại vẫn ngồi thàn nhiên.
Hôm sau, ban tiếp đón hỏi có phải bà Monique là vợ ông không, cựu hoàng xác nhận. Khi bị trách nhẹ sao không cho biết để họ sắp đặt nghi lễ cho hợp lư, ông đáp thản nhiên: “Phần nghi lễ, tùy theo trường hợp, lúc là thư kư, lúc là vợ”.
Từ sau khi chính thức kết hôn, bà Monique Baudot tự nhận là Hoàng phi Vĩnh Thụy. Sau khi cựu hoàng qua đời, bà tự nhận là Hoàng hậu Thái Phương, thường đứng ra tổ chức những sự kiện và lễ kỷ niệm về chồng ḿnh.
Người vợ cuối cùng của vua Bảo Đại qua đời ngày 27/9/2021 ở tuổi 75. Tang lễ của bà được tổ chức sáng 14/10 tại nhà nguyện Sainte-Bernadette d'Auteuil (Paris).