Với tiêm kích F-14 Tomcat và tên lửa tầm xa Fakour-90, Iran đang tiếp tục chuẩn bị cho cuộc chiến với một đối thủ ngang tầm hoặc vượt trội, có thể là Israel, Saudi hoặc Mỹ.
F-14 TOMCAT CỦA IRAN - TIÊM KÍCH HIỆN ĐẠI NHẤT KHU VỰC
Trong cuộc Chiến tranh Iran-Iraq (1981 – 1988), vũ khí tác chiến trên không chiếm ưu thế nhất và duy nhất thuộc thế hệ máy bay thứ tư mới được đưa vào sử dụng là F-14 Tomcat của Iran.
F-14 không chỉ là máy bay chiến đấu tiên tiến nhất trong cuộc xung đột, mà c̣n là máy bay chiến đấu nặng nhất và tốn kém nhất được thiết kế cho Hải quân Mỹ và vượt xa chi phí mua và hoạt động loại máy bay chiến đấu hàng đầu của Không quân Mỹ là F-15.
Iran cũng là khách hàng duy nhất trên thế giới mua F-14, với số lượng 79 chiếc vào giữa cuối những năm 1970 và đă lên kế hoạch mua thêm 81 chiếc nữa; nhưng cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979 đă chấm dứt tham vọng của Iran.
Nhưng chỉ cần với số lượng F-14 như vậy, Không quân Iran đă bắn hạ nhiều máy bay chiến đấu của Iraq hơn phần c̣n lại của tất cả lực lượng không quân và pḥng không của quân đội Iran cộng lại và chúng vẫn là máy bay chiến đấu có sức mạnh nhất của Iran hiện nay.
Hiệu suất chiến đấu của F-14 dựa trên radar có công suất lớn của nó và việc sử dụng tên lửa không đối không AIM-54 Phoenix, một loại tên lửa tầm xa hạng nặng, mà không máy bay chiến đấu nào khác của Mỹ, cũng đủ lớn để sử dụng nó.
Tên lửa AIM-54 Phoenix cũng là loại tên lửa đi tiên phong trong công nghệ dẫn đường bằng radar chủ động và đă giữ kỷ lục trong một thời gian dài; do khi đó, chỉ có loại tên lửa này đủ lớn, để có thể chứa được loại radar chủ động. Tầm bắn của tên lửa là 190km và tốc độ đến 5 Mach.
Mặc dù phi đội F-14 của Iran được các nhà phân tích phương Tây dự đoán, sẽ không có thể hoạt động quá một thập kỷ, do thiếu các phụ tùng thay thế; nhất là đối với loại chiến đấu cơ có cấu tạo phức tạp và khan hiếm như F-14. Đặc biệt khu vực Trung Đông, nơi các quốc gia nhập khẩu vũ khí phần lớn dựa vào hệ thống bảo dưỡng từ phương Tây.
Tuy nhiên tất cả đă nhầm, Iran đă phát huy "nội lực" trong nước để duy tŕ hoạt động của số F-14 và tự sản xuất phần lớn phụ tùng cho loại chiến đấu cơ này.
Để ngăn những chiếc F-14 trở nên lạc hậu, Iran đă đầu tư rất nhiều vào việc hiện đại hóa bằng công nghệ trong nước. F-14 hiện đại hóa đă được trang bị buồng lái với màn h́nh mới, hệ thống tác chiến điện tử và các cải tiến về điện tử hàng không khác.
Không quân Iran cũng đă tích hợp thành công tên lửa không đối không R-77 của Nga lên F-14,; tên lửa R-77 không giống như AIM-54 của Mỹ, Iran có thể mua của Nga với số lượng không hạn chế và loại tên lửa này cũng nhẹ hơn AIM-54, cho F-14 khả năng cơ động tốt hơn.

Tiêm kích F-14 Tomcat của Không quân Iran.
AIM-54/FAHOUR-90 CÓ ĐEM LẠI LỢI THẾ CHO IRAN?
Nhưng vào năm 2013, một loại tên lửa không đối không quen thuộc chưa từng thấy là Fakour-90, đă được Iran trưng bày và rất giống với tên lửa AIM-54 Phoenix của Mỹ.
Tên lửa Fakour-90 có một số cải tiến so với tên lửa AIM-54, đó là có hệ thống dẫn đường ưu việt hơn, cùng các biện pháp đối phó tác chiến điện tử mới và tầm bắn xa hơn. Hệ thống dẫn đường của Fakour-90, được cho là tương tự như hệ thống được sử dụng trên tên lửa đất đối không Mersad của Iran.
Do sử dụng hệ thống dẫn đường mới, có trọng lượng nhỏ hơn khoảng 30%, cũng như các thiết bị điện tử khác của tên lửa nhẹ hơn; do vậy lượng thuốc phóng của tên lửa nhiều hơn, dẫn đến tầm bắn của tên lửa được ước tính vào khoảng 220-300km.
Hải quân Mỹ đă cho loại biên hoàn toàn số máy bay chiến đấu F-14 và tên lửa AIM-54 Phoenix vào năm 2006, sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và việc Quân đội Mỹ tái tập trung vào hoạt động chống nổi dậy, nên dường như họ có rất ít nhu cầu duy tŕ các máy bay chiến đấu chiếm ưu thế trên không, với chi phí hoạt động cao như vậy.
Kết quả là Hải quân Mỹ đă loại khỏi biên chế chiến đấu số tên lửa không đối không, có khả năng đánh chặn mục tiêu ở tầm cực xa như AIM-154; những tên lửa này có nhiệm vụ đánh chặn những máy bay ném bom của Liên Xô, có nhiệm vụ tiến công nhóm tàu sân bay Mỹ.
Việc Iran phát triển tên lửa không đối không tầm xa Fakour-90, phản ánh việc tiếp tục chuẩn bị của Iran cho cuộc chiến với một đối thủ không quân ngang tầm hoặc vượt trội, có thể là Israel, Ả Rập Xê-út hoặc Mỹ.
Với tên lửa Fakour-90 trang bị trên F-14, Không quân Iran có thể đủ sức đương đầu với tất cả các máy bay chiến đấu do phương Tây sản xuất và vượt xa tầm bắn của các loại tên lửa hiện được trang bị trên chiến đấu cơ phương Tây.
Phần lớn các máy bay chiến đấu của Mỹ hiện nay bao gồm F/A-18E/F, F-15 và F-16 sử dụng tên lửa AIM-120C với tầm bắn khoảng 105km, chưa bằng một nửa so với Fakour-90; trong khi tên lửa mới AIM-120D mới được trang bị trên loại chiến đấu cơ thế hệ 4+ và thế hệ 5, có tầm bắn ước tính khoảng 160-180 km.
Tầm bắn của Fakour-90 xa hơn, không phải v́ tên lửa của Iran tiên tiến hơn, mà v́ nó lớn hơn rất nhiều. Mặc dù Mỹ đă bắt đầu phát triển tên lửa không đối không tầm xa của riêng của họ, để trang bị cho các máy bay chiến đấu F-15EX mới, loại tên lửa này sẽ vượt qua tên lửa Fakour-90 về tính năng.
Với phần lớn phi đội máy bay chiến đấu của Iran hiện nay, vẫn là những máy bay có từ thời Chiến tranh Việt Nam như F-4 Phantom, nên phi đội khoảng 40 chiếc F-14 đang hoạt động của nước này, có thể là phương tiện duy nhất, có khả năng tấn công trên không tầm xa.
Những chiếc F-14 của Không quân Iran với tên lửa Fakour-90 có thể khống chế khu vực Vùng Vịnh; cũng như có thể khống chế được Không quân Iraq và là phương tiện đủ sức đối đầu với những chiến đấu cơ hạng nặng F-15 của Israel và của Ả Rập Xê-út.
Fakour-90 hầu như không phải là tên lửa hàng đầu thế giới thuộc loại này, tên lửa R-37 của Nga và đặc biệt là PL-15 của Trung Quốc, vượt xa về hiệu suất với Fakour-90.
Nhưng đối với một quốc gia có lực lượng không quân tương đối nhỏ như Iran, tên lửa Fakour-90 thực sự là vũ khí đáng gờm với một chi phí hợp lư để hiện đại hóa, trong điều kiện Iran bị phương Tây cấm vận gay gắt.
Về phần ḿnh, Mỹ cũng đă có các phương tiện để đối phó với những tên lửa tầm xa, bằng cách dựa vào máy bay chiến đấu tàng h́nh như F-22 hoặc F-35 để thu hẹp khoảng cách tầm bắn với F-14 và giao chiến với tên lửa AIM-120D tầm xa hơn, trước khi F-14 có thể khóa mục tiêu; mặc dù có những rủi ro đáng kể với cách tiếp cận này.
Tuy nhiên các đồng minh của Mỹ trong khu vực sẽ không có những thuận lợi như vậy. Nhưng Iran không có sự hỗ trợ máy bay tấn công điện tử hoặc máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không, nên một ḿnh F-14 có thể sẽ gặp khó khăn trong việc giao tranh với các đội máy bay hạng nặng lớn hơn, nếu Iran tiến công đối phương ngoài biên giới của họ.
Nhưng trong không phận Iran, số F-14 sẽ được hỗ trợ bởi hệ thống radar trên mặt đất và hệ thống pḥng không, th́ số F-14 với tên lửa Fakour-90 có khả năng "tàn sát" với các lực lượng tấn công chống lại Iran.
VietBF @ Sưu tầm