Thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio hôm 7/10 đă gửi cho Tổng thống Biden một bức thư, đề nghị ông làm rơ những b́nh luận của ḿnh liên quan đến “Thỏa thuận Đài Loan” mà ông đă nhất trí với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh. Động thái này được cho là nhằm tránh việc Trung Quốc xuyên tạc hoặc hiểu sai về các thỏa thuận liên quan tới Đài Loan của Hoa Kỳ.
Hôm 5/10, Tổng thống Biden tiết lộ, ông và nhà lănh đạo Trung Quốc Tập Cận B́nh đều sẽ tuân thủ thỏa thuận về Đài Loan, một sự đồng thuận đă đạt được trong cuộc điện đàm kéo dài 90 phút vào tháng trước. Theo Reuters, ông Biden dường như đang đề cập “chính sách một Trung Quốc” lâu nay của Washington (trong đó Hoa Kỳ chính thức công nhận Bắc Kinh chứ không phải Đài Bắc), và Đạo luật Quan hệ Đài Loan vốn nêu rơ rằng quyết định của Mỹ trong việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh thay v́ Đài Loan là phụ thuộc vào kỳ vọng tương lai của Đài Loan sẽ được xác định bằng các biện pháp ḥa b́nh.
Ông Biden cho hay: “Tôi đă nói chuyện với ông Tập về Đài Loan. Chúng tôi đồng ư… chúng tôi sẽ tuân thủ thỏa thuận Đài Loan. Chúng tôi đă nói rơ rằng, tôi không nghĩ ông ấy [ông Tập] nên làm bất cứ điều ǵ khác ngoài việc tuân thủ thỏa thuận.”
Trước tuyên bố trên, thượng nghị sĩ Rubio viết cho ông Biden: “Việc ông nói rằng Hoa Kỳ và CHND Trung Hoa sẽ tuân theo ‘Thỏa thuận Đài Loan’ đă khiến nhiều người bối rối không biết chính xác ư của ông là ǵ.”
Mặc dù sau khi ông Biden đưa ra b́nh luận của ḿnh, người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki đă giải thích rằng điều đó ngụ ư rằng Hoa Kỳ sẽ tuân theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan chính thức (TRA), cho đến nay vẫn chưa có tuyên bố chính thức nào về ư nghĩa thực sự của “Thỏa thuận Đài Loan” mà ông Biden đề cập.
TNS Rubio viết: “Tôi chân thành hy vọng rằng ông đề cập đến ba hiệp định đă kư giữa Hoa Kỳ và CHND Trung Hoa từ năm 1972 đến năm 1982, trong đó thiết lập quan hệ ngoại giao và đưa ra những tuyên bố nhất định liên quan đến Đài Loan. Như ông biết, các chính quyền mà thương lượng những thỏa thuận này đă xây dựng chúng một cách cẩn thận để ngăn chặn bất kỳ sự chấp nhận nào của Hoa Kỳ đối với yêu sách lănh thổ của CHND Trung Hoa đối với đảo Đài Loan.”
Gần đây, máy bay quân sự Trung Quốc đă xâm nhập với số lượng lớn vào vùng nhận dạng pḥng không (ADIZ) của Đài Loan. Ông Rubio viết rằng, khi Trung Quốc từ lâu đă t́m mọi cách để phá hoại các tuyên bố trong các thỏa thuận liên quan đến Đài Loan, “Nếu CHND Trung Hoa cố gắng giành quyền kiểm soát Đài Loan bằng vũ lực, họ chắc chắn sẽ chỉ ra những nội dung xuyên tạc về các thỏa thuận này để khẳng định rằng Mỹ không có quyền can thiệp để bảo vệ người dân Đài Loan.”
Ông Rubio viết, “Do đó, Hoa Kỳ không được có sơ hở nào để Trung Quốc cố t́nh diễn giải sai cam kết của Mỹ với Đài Loan.”
Hôm 6/10, Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết, một ngày sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden tiết lộ rằng Trung Quốc đă đồng ư tuân thủ “thỏa thuận Đài Loan”, Washington đă tái cam đoan với Đài Bắc rằng lập trường của Hoa Kỳ đối với đảo quốc này không thay đổi.