Một du học sinh người Việt Nam tại Úc mới đây đă giẫm đạp lên lá cờ vàng ba sọc đỏ và liên tục có những phát ngôn bị nhiều người cho là thách thức và thù hận. V́ vậy việc du học sinh người Việt tại Úc giẫm đạp lên lá cờ vàng ba sọc đỏ và có phát ngôn được cho là thách thức và gây thù hận sẽ được xử lư như thế nào?, nếu cậu này muốn xin định cư tại Úc sau khi học th́ khi vụ việc này được ghi vào hồ sơ sẽ khó có cơ hội để xin ở lại.
Ngày 6/5, luật sư Trần Kiều Ngọc từ Úc nói với BBC News Tiếng Việt rằng với thông tin giới hạn và không được trực tiếp tiếp xúc với các đương sự nên bà chỉ có thể đánh giá tổng quát rằng du học sinh nói trên có thể đối mặt với một số luật khác nhau, gồm di trú, h́nh sự và phỉ báng.
Cùng ngày, ông Nguyễn Văn Bon, Chủ tịch Cộng đồng người Việt Tự Do Úc Châu, nói với BBC News Tiếng Việt: "Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với nhà trường, Bộ Giáo dục và Bộ Di trú. Tôi nhắc đến Bộ Di trú v́ ai đến Úc du học đều phải tuân thủ luật pháp và khi cậu này bị đ́nh chỉ học th́ đă vi phạm điều kiện visa. Hơn nữa, nếu cậu này muốn xin định cư tại Úc sau khi học th́ khi vụ việc này được ghi vào hồ sơ sẽ khó có cơ hội để xin ở lại."
Ông Paul Huy Nguyễn, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales, thông tin với BBC News Tiếng Việt rằng ông đă làm việc với cảnh sát và gửi thông báo cho các dân biểu tiểu bang và liên bang về vụ việc.
Yếu tố pháp lư của vụ việc
Về khía cạnh pháp luật Di trú/visa của trường hợp du học sinh giật và giẫm đạp lá cờ vàng ba sọc đỏ cũng như có lời lẽ tục tĩu, luật sư Trần Kiều Ngọc, trong phân tích, nhắc đến điều kiện 8303 của visa đến Úc:
"Điều kiện này là: 'Bạn không được tham gia vào các hoạt động gây rối đối với, hoặc trong bạo lực mà đe dọa gây hại cho, cộng đồng Úc hoặc một nhóm người trong cộng đồng Úc'. Năm 2017, điều khoản 8303 được điều chỉnh để nhấn mạnh rơ và đặc biệt là nó trao quyền cho bộ trưởng hủy bỏ visa của một người khi họ có hành vi bất lợi chống lại các cá nhân trong cộng đồng, nhưng có thể không nhất thiết bị xử lư theo luật h́nh sự."
"Các hoạt động này có thể bao gồm 'ngôn từ kích động thù địch' công khai hoặc phỉ báng trực tuyến nhắm vào cả nhóm và cá nhân dựa trên giới tính, t́nh dục, tôn giáo và dân tộc. Bằng chứng do các cơ quan thực thi pháp luật cung cấp về âm mưu gây tổn hại hoặc kích động bạo lực đối với một cá nhân cũng có thể được xem xét theo điều kiện 8303."
"Nếu cảnh sát hoặc Bộ Di Trú Úc xác nhận rằng cậu trẻ này có vi phạm điều khoản 8303, th́ cậu sẽ nhận được một thông báo cảnh báo về dự định hủy visa của cậu từ Bộ Di Trú. Cậu sẽ có cơ hội để cung cấp các lư do v́ sao visa của cậu không nên bị hủy."
Luật sư Trần Kiều Ngọc tại Úc
Đồng thời, luật sư Kiều Ngọc cũng nêu trường hợp khác là nếu kết quả điều tra cho thấy rằng cậu du học sinh này không vi phạm điều kiện nào của visa th́ Bộ Di Trú không có lư do để hủy visa và đuổi cậu về nước được.
"Tuy vậy, đối với một học sinh ngỗ nghịch hoặc có những lời nói không phù hợp cho môi trường học đường, nhà trường có thể có quyền không nhận học sinh ấy học tại trường ḿnh.", luật sư nhận định.
Bà Ngọc nói thêm rằng, khi một du học sinh bị trường đuổi học th́ cần báo với Bộ Di Trú hoặc để t́m một trường mới chịu nhận và điều chỉnh lại visa của ḿnh: "Nếu học sinh này không làm ǵ cả, Bộ Di Trú sẽ gửi thông báo rằng họ sẽ hủy visa của du học sinh ấy dựa trên lư do là du học sinh đă vi phạm điều khoản 8202 'You must remain enrolled in a registered course', tức phải tiếp tục ghi danh trong một khóa học được thừa nhận."
C̣n theo Bộ luật h́nh sự tại tiểu bang NSW, người chịu trách nhiệm về hành vi của ḿnh kể từ 10 tuổi và các nghi phạm từ 10 đến 18 sẽ được giải quyết tại Ṭa Án Trẻ Em NSW. Khi đưa ra phán quyết th́ Ṭa Án này buộc phải xem xét lứa tuổi và mức độ trưởng thành của người trẻ trong quá tŕnh quyết định mức án.
Bà Ngọc nói: "Hành vi quấy phá của cậu trẻ này có thể có khả năng bị truy tố vào một hoặc cả hai tội danh: (1) Phá hoại tài sản với mức án cao nhất có thể lên đến từ 5 tới 6 năm tù; hoặc và (2) Gây rối trật tự công cộng với mức án cao nhất là 3 tháng tù hoặc bị phạt tiền."
"Nói tóm lại, nếu bị truy tố và bị kết tội, th́ việc thực thi mức độ h́nh phạt nặng nhẹ sẽ c̣n tùy theo phán quyết của ṭa. Chỉ trừ khi cậu bị phạt tù trên 12 tháng (điều này khó có thể xảy ra nếu cậu chỉ bị phạt tội làm hư hỏng lá cờ) th́ có thể cậu sẽ bị hủy visa và trục xuất khỏi nước Úc v́ lư do không đạt đủ điều kiện về mặt đạo đức.", luật sư phân tích.
Quan điểm của người Việt tại Úc?
V́ việc xảy ra ở tiểu bang New South Wales nên đại diện Cộng đồng Người Việt Tự do ở khu vực này, ông Paul Huy Nguyễn, hy vọng du học sinh trên sẽ bị trừng phạt một cách thỏa đáng theo luật pháp nước Úc để cộng đồng người Việt tại Úc cũng như hải ngoại nói chung không chịu uất ức. "H́nh phạt thế nào th́ phụ thuộc vào điều tra của cảnh sát cũng như Bộ Di trú và chúng tôi đang làm việc sát sao để có kết quả thỏa đáng," ông nói.
Ông Paul cho biết đă cung cấp bằng chứng cho cảnh sát và đưa yêu cầu: "Nếu đây chỉ là hành vi tự phát cá nhân, theo sự vô ư thức của cá nhân th́ cảnh sát có thể đưa ra h́nh phạt tương xứng, tức làm mất trật tự an ninh nơi công cộng và làm hư hại tài sản của người khác. Nhưng nếu họ điều tra những lời lẽ của video mà cậu học sinh sử dụng là ngôn ngữ khiêu khích, mạ lị cả cộng đồng th́ phải đặt nghi vấn rằng hành động này là cá nhân hay là có tổ chức đằng sau xúi giục. Như vậy, vụ này có tiềm năng gây nhiễu loạn trong xă hội th́ h́nh phạt sẽ nặng hơn nếu bị kết tội. Đây là hướng điều tra mà chúng tôi được cảnh sát thông báo, để giải quyết thỏa đáng vụ việc này."
"Sau khi chúng tôi liên lạc các bên, ngay lập tức Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales nhận được những email, b́nh luận đe dọa với lời lẽ thô bạo. Riêng tôi và phó chủ tịch đă bị hăm dọa cá nhân tới tính mạng và chúng tôi đă tŕnh báo lên cảnh sát. Chúng tôi nghĩ rằng diễn biến này là một nghi vấn về việc có lực lượng đứng sau cậu này," ông nói.
Ông Paul cũng cho biết thêm, trên trang Facebook của Cộng đồng, có khoảng 5.000 b́nh luận chửi rủa, quy chụp Cộng đồng ông là tổ chức khủng bố, phản động chống lại nhà nước Việt Nam.
Ông Paul Huy Nguyễn, Chủ tịch Cộng đồng Người Việt Tự do ở tiểu bang New South Wales
Ông Paul nói: "Những b́nh luận này đa phần có giọng điệu, lời lẽ giống nhau, tương tự của đội ngũ dư luận viên mà Cộng đồng đă gặp phải trong những đợt biểu t́nh, tưởng niệm 30/4. Các tài khoản này cũng không phải là của người thật."
C̣n ông Nguyễn Văn Bon, Chủ tịch Cộng đồng người Việt Tự Do Úc Châu, nói sẽ đáp trả vụ việc này một cách văn minh, theo luật pháp nước Úc: "Hiện bạn du học sinh đang bị tạm đ́nh chỉ và Bộ Giáo dục nói sẽ có biện pháp cứng rắn và đó là kết quả chúng tôi có được. Chúng tôi sẽ liên hệ với bên cựu chiến binh v́ tôi nghĩ tiếng nói của họ có ảnh hưởng nhất định. Tôi cũng mong Úc sẽ thông qua đạo luật Magnitsky để chế tài người cộng sản đàn áp tự do, nhân quyền th́ nếu có những trường hợp tương tự, nghiêm trọng th́ chúng tôi có thể dùng đạo luật này để kiến nghị tước bỏ quốc tịch của gia đ́nh của họ."
Bà Hoa Nguyễn, một người Việt tại Úc, cho rằng: "Cộng đồng người Việt tự do ở Úc Châu cư xử văn minh, công bằng, phi bạo lực và chính danh. Việc yêu cầu cháu này phải xin lỗi công khai trên truyền thông là cần thiết. Nếu không làm, th́ ta tiến hành lấy chữ kư gửi bộ di trú để hủy visa trả về nước theo luật định. Cộng đồng cũng nên ra thông cáo về việc này để cảnh báo với các cháu về hậu quả và ngăn chặn hiệu quả việc tiêm nhiễm của dư luận viên cộng sản làm hại tương lai các cháu ở Úc."
Luật sư Kiều Ngọc cũng nêu băn khoăn với BBC rằng liệu đẩy mạnh sự việc đi xa, đến mức độ có thể khiến cho cậu trẻ này bị trục xuất ra khỏi nước Úc th́ đó có phải là cách giải quyết tốt nhất hay không:
"Dù ǵ, cậu trẻ này cũng là nạn nhân của một nền giáo dục nhồi sọ, tuyên truyền. Hoặc cũng có thể có động lực chính trị sau lưng, có hệ thống. Nếu chúng ta dồn sức trục xuất một cậu trẻ sinh ra và lớn lên dưới mái trường xă hội chủ nghĩa ra khỏi nước Úc, nó có khả năng gây thêm sự uất hận trong ḷng những bạn trẻ này. Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến cái nh́n của các du sinh khác và người trẻ trong nước về cách ứng xử của người Việt hải ngoại. Và đó là điều mà tôi nghĩ Cộng sản VN có thể sẽ lợi dụng tối đa để tuyên truyền kích động."
"Thiết tưởng, chúng ta có thể nhân cơ hội của trường hợp tiêu biểu này để quảng bá về giá trị và ư nghĩa của cờ vàng đến các em du sinh này. Việc này có thể thực hiện bằng cách sắp xếp một buổi họp mặt giữa nhà trường, các em du học sinh tham gia trong vụ việc giật cờ vàng và phía cộng đồng người Việt. Trong buổi họp này, nếu các em bày tỏ sự hối hận và có một lời xin lỗi chân thành th́ tôi tin rằng, người Việt nơi đây sẽ rất bao dung và đón nhận các em," luật sư Kiều Ngọc nói.
"Với cách thức giải quyết ôn ḥa, nhân bản, tuy sẽ không thể xoa dịu được hết nỗi đau về mặt tinh thần ngay tức khắc nhưng cái lợi lâu dài sẽ là phần thưởng vô giá cho công cuộc đấu tranh mà thế hệ tương lai sẽ có cơ hội nh́n thấy được một cộng đồng người Việt tỵ nạn thượng tôn pháp luật, hành xử bao dung và nhân văn," bà đúc kết.
BBC News Tiếng Việt đă liên lạc đề nghị Đại sứ quán Việt Nam tại Úc và Tổng lănh sự Việt Nam tại Sydney b́nh luận về vụ việc trên nhưng chưa nhận được phản hồi.