Các hạ nghị sĩ đảng Dân chủ và nhóm luật sư của cựu Tổng thống Donald Trump đă công bố các bản tóm tắt pháp lư cho phiên ṭa luận tội tại Thượng viện, về vai tṛ của ông Trump trong vụ bạo loạn Điện Capitol hôm 6/1.
Bản tóm tắt pháp lư dài 80 trang của các công tố viên đảng Dân chủ tại Hạ viện lập luận rằng, ông Trump đă kích động đám đông người ủng hộ “nổi loạn”. Trong khi đó, đội ngũ pháp lư mới của ông Trump đă phản hồi bằng một bản tóm tắt dài 14 trang, cho rằng, phiên ṭa luận tội cựu Tổng thống là vi hiến và những tuyên bố của ông Trump không kích động bạo loạn.
The Hill đă dẫn ra 5 điểm đáng chú ư trong bản tóm tắt pháp lư của cả 2 bên.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP
Hai bản tóm tắt pháp lư là “hai thế giới khác nhau”
Theo The Hill, bản tóm tắt pháp lư của các thành viên đảng Dân chủ và đội ngũ pháp lư của ông Trump là hai “thế giới hoàn toàn khác nhau”.
Tháng 1/2021, 10 thành viên đảng Cộng ḥa cùng tất cả 222 thành viên đảng Dân chủ đă bỏ phiếu để buộc tội ông Trump v́ kích động bạo loạn. Vào thời điểm đó, các thành viên đảng Dân chủ không đặt ra câu hỏi về việc Hiến pháp có trao cho Thượng viện quyền kết tội ông Trump và cấm ông tái tranh cử tổng thống hay không và kể cả ở thời điểm hiện tại, khi ông Trump đă rời nhiệm sở, chỉ là một công dân b́nh thường.
Trên thực tế, các thành viên đảng Dân chủ nói rằng, cựu Tổng thống Trump bắt buộc phải bị kết tội để đảm bảo nền dân chủ Mỹ không bị đe dọa theo cách này một lần nữa.
“Hành vi của cựu Tổng thống Trump phải được tuyên bố là không thể chấp nhận được bằng những điều khoản rơ ràng. Đây không phải là vấn đề đảng phái. Hành động của ông ấy đe dọa trực tiếp đến tất cả các cuộc tranh luận và bất đồng chính trị khác đang diễn ra. Hành động này cũng đe dọa hệ thống hiến pháp bảo vệ các quyền tự do cơ bản”, bản tóm tắt pháp lư của đảng Dân chủ nêu rơ.
Về phía đảng Cộng ḥa, cú sốc và sự giận dữ đă giảm bớt kể từ khi xảy ra vụ bạo loạn. 45 trong số 50 thành viên đảng Cộng ḥa tại Thượng viện đă bỏ phiếu bác bỏ phiên ṭa luận tội ông Trump với lư do phiên ṭa này vi hiến.
Trong bản tóm tắt pháp lư, các luật sư của ông Trump lập luận rằng, phiên ṭa xét xử là không phù hợp với Hiến pháp Mỹ v́ một cựu tổng thống không thể đối mặt với các phiên luận tội khi đă rời nhiệm sở.
Theo các luật sư, không có mối liên quan nào giữa những tuyên bố của ông Trump và đám đông gây bạo loạn ở Điện Capitol. Các luật sư của Trump cho rằng, bài phát biểu của ông Trump về việc cuộc bầu cử đă bị đánh cắp, mặc dù không được ủng hộ ở thủ đô Washington, nhưng vẫn được Tu chính án thứ nhất bảo vệ và bất kỳ nỗ lực nào nhằm trừng phạt ông đều vi phạm quyền tự do dân sự.
Bản tóm tắt pháp lư tập trung vào Tu chính án thứ nhất và các cáo buộc
Hạ viện Mỹ ngày 13/1 đă tiến hành bỏ phiếu thông qua nghị quyết với điều khoản luận tội duy nhất đối với ông Trump, theo đó cáo buộc ông kích động bạo loạn. Điều khoản luận tội phần lớn dựa vào bài phát biểu của ông Trump bên ngoài Nhà Trắng ngày 6/1 cho rằng nó đă kích động những người ủng hộ xâm nhập Điện Capitol và ngăn cản Quốc hội chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden.
Bản tóm tắt pháp lư từ đảng Dân chủ tập trung vào cáo buộc duy nhất đó và phân tích thành một loạt các cáo buộc cụ thể hơn, như ông Trump lạm dụng quyền hạn của ḿnh v́ lợi ích chính trị cá nhân, xâm phạm tính mạng của các nhà lập pháp và Phó Tổng thống Mike Pence và đe dọa an ninh quốc gia khi kích động một vụ bạo loạn ở Điện Capitol.
“Nếu việc kích động vụ bạo loạn chống lại một phiên họp chung của Quốc hội sau khi thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống không phải là một hành vi phải bị luận tội, th́ thật khó để tưởng tượng điều ǵ mới phải làm như vậy”, các nhà lập pháp đảng Dân chủ cho biết trong bản tóm tắt pháp lư và nêu rơ rằng cựu Tổng thống Donald Trump phải “đặc biệt chịu trách nhiệm” về vụ bạo loạn.
Trong khi đó, các đồng minh của ông Trump lại có quan điểm hoàn toàn khác khi cho rằng, cựu Tổng thống có quyền nêu lên những bất thường trong cuộc bầu cử và khuyến khích những người ủng hộ phản đối một quy tŕnh mà ông cho là vốn đă có gian lận, miễn là được thực hiện trong ḥa b́nh.
Bản tóm tắt pháp lư của luật sư ông Trump tập trung vào các quyền tự do của Tu chính án thứ nhất, khẳng định rằng ông Trump không chịu trách nhiệm về hành động của những người gây bạo loạn ở Điện Capitol. Theo các luật sư, những người gây rối chỉ đơn giản đă hiểu sai thông điệp của ông Trump.
Các luật sư của ông Trump cũng đang dựa vào một biện pháp bào chữa theo thủ tục, cụ thể là đảng Dân chủ đă vi phạm quyền luận tội khi kết hợp nhiều cáo buộc vào một bản cáo trạng.
Phiên ṭa có hợp Hiến hay không vẫn là câu hỏi gây tranh căi
Hiến pháp Mỹ có cho phép Quốc hội luận tội một quan chức chính phủ khi họ măn nhiệm không? Đây là câu hỏi trọng tâm trong bản tóm tắt pháp lư mà cả hai bên đệ tŕnh và câu hỏi này có thể sẽ tốn thời gian tranh luận đáng kể tại phiên xét xử dự kiến diễn ra vào ngày 9/2.
Các thành viên đảng Dân chủ đă dành 23 trang trong bản tóm tắt tŕnh bày chi tiết về hiến pháp luận tội một cựu tổng thống và ngăn chặn ông Trump không được nắm giữ chức vụ trong chính quyền trong tương lai.
Các thành viên đảng Dân chủ đă trích dẫn Điều 1 của Hiến pháp Mỹ, theo đó trao cho Hạ viện “quyền để luận tội” và Thượng viện “quyền để xét xử tất cả các cuộc luận tội” mà không có quy định nào về việc liệu cá nhân c̣n tại vị hay không.
Các nhà lập pháp của đảng Dân chủ cho biết, không có điều nào trong Hiến pháp cho phép một quan chức của chính quyền nhanh chóng từ chức hoặc bị sa thải để tránh phải đối mặt với những hậu quả gây ra khi đương chức.
“Nếu Thượng viện không xét xử Tổng thống Trump và kết tội ông ấy th́ điều này như lời tuyên bố với tất cả các tổng thống tương lai rằng sẽ không có hậu quả và không có phản ứng nào của Quốc hội nếu họ phản bội lời thề ‘giữ ǵn và bảo vệ Hiến pháp’ trong tuyên thệ nhậm chức”, bản tóm tắt pháp lư của đảng Dân chủ nêu rơ.
Trong khi đó, nhóm pháp lư của ông Trump đă trích dẫn Điều 2, Mục 4 của Hiến pháp Mỹ, trong đó quy định rằng, tổng thống sẽ bị cách chức khi bị luận tội và có thể bị kết tội v́ phản quốc, hối lộ hoặc phạm các tội ác và tội nhẹ khác.
Họ nói rằng v́ ông Trump không thể bị cách chức nên phần c̣n lại của phiên luận tội là không có hiệu lực.
Luật sư của Trump “mở đường” cho tranh luận về gian lận bầu cử
Nhóm pháp lư của ông Trump đưa ra tín hiệu rằng, họ không muốn những tuyên bố không được ủng hộ của cựu Tổng thống về gian lận bầu cử sẽ trở thành tâm điểm của phiên ṭa luận tội. Tuy nhiên, các luật sư của ông Trump có thể sẽ khiến ông dễ bị công kích khi đưa ra vấn đề đó trong bản tóm tắt pháp lư.
Bản tóm tắt pháp lư của phía ông Trump cho rằng, đảng Dân chủ đă sai khi nói rằng cựu Tổng thống đă kích động đám đông người ủng hộ với tuyên bố rằng cuộc bầu cử bị đánh cắp, bởi nhiều người có thể không đồng ư về việc liệu những thay đổi bầu cử trong đại dịch Covid-19 có được đưa ra để ngăn chặn những phiếu bầu dành cho ông Trump hay không.
“Không có đủ bằng chứng để có thể kết luận rằng các tuyên bố của ông Trump là chính xác hay không”, luật sư của Trump cho biết.
“Trái ngược với tuyên bố công khai rằng sẽ không đưa ra những tuyên bố về gian lận bầu cử, các luật sư của ông Trump tiếp tục bảo vệ chiến dịch ‘lời nói dối to lớn’ của cựu Tổng thống rằng cuộc bầu cử đă bị đánh cắp”, một cố vấn cấp cao của nhóm luận tội đảng Dân chủ cho biết.
Đảng Dân chủ sẽ sử dụng khía cạnh cảm xúc trong vụ bạo loạn?
Không giống như cuộc luận tội đầu tiên của ông Trump, Quốc hội Mỹ đă bị ảnh hưởng trong vụ việc lần này, khi những kẻ bạo loạn đă đột nhập vào Điện Capitol trong phiên họp chung, khiến các nhà lập pháp phải t́m chỗ trú ẩn an toàn.
Một số người trong đám đông đă hô vang lời đe dọa chống lại bất kỳ ai bị coi là không trung thành với ông Trump, bao gồm cả bà Pelosi và cựu Phó Tổng thống Mike Pence. Nhiều căn pḥng trong ṭa nhà quốc hội đă bị những người biểu t́nh xông vào lục lọi, trong khi đó, nhiều nhân viên phải trốn dưới bàn làm việc sau cánh cửa.
Một cảnh sát đă thiệt mạng trong vụ bạo loạn, hai nhân viên thực thi pháp luật khác đă tự tử chỉ vài ngày sau vụ tấn công.
Sự kết hợp giữa nỗi sợ hăi và bi kịch cá nhân sẽ là một h́nh thức nhân chứng trong phiên ṭa luận tội ở Thượng viện, khi các thành viên đảng Dân chủ dự định sẽ sử dụng những khoảnh khắc hỗn loạn đó nhằm tác động tới cảm xúc của những người theo dơi phiên ṭa được truyền h́nh trên khắp đất nước.
Tuy nhiên, kế hoạch này có khả năng không mang lại kết quả khi các thành viên đảng Cộng ḥa ở Thượng viện chắc chắn sẽ thanh minh cho ông Trump về bất kỳ hành vi sai trái nào liên quan đến vụ bạo loạn ở Điện Capitol. Mặc dù vậy, các thành viên đảng Dân chủ vẫn đang đấu tranh để đảm bảo rằng, những phiếu bầu nhằm tha bổng ông Trump sẽ không ảnh hưởng đến phiên ṭa xét xử./.
|
|