(abc News) – Khi các tiểu bang chuẩn bị đóng chốt cử tri đoàn trước hạn chót vào tối thứ Ba, Thẩm phán Tối cao Pháp viện Samuel Alito tạo ra suy đoán liệu toà án cấp cao nhất của Mỹ có thể can thiệp đảo ngược kết quả bầu cử 2020 trong ṿng 11h đồng hồ.
Alito vào sáng Chủ nhật gây ra ṭ ṃ khi lặng lẽ dời hạn chót đệ kháng án khẩn cấp lên sớm 1 ngày từ thứ Tư sang thứ Ba, liên quan vụ kiện bầu cử của đồng minh của ông Donald Trump ở Pennsylvania. Thay đổi này mở ra khả năng toà hành động trước khi cử tri đoàn của tiểu bang được ấn định không thay đổi.
“Khi tôi lần đầu nh́n thấy Alito dời hạn chót, điều này đáng báo động,” Norm Ornstein từ Lực lượng Đặc nhiệm Quốc gia về Khủng hoảng Bầu cử tại American Enterprise Institute cho hay.
Kháng án do Dân biểu Hoa Kỳ Mike Kelly (Cộng hoà – Pennsylvania) cùng với một ứng cử viên Cộng hoà vào Quốc hội đệ đơn, trong đó cáo buộc hành pháp tiểu bang không thông qua luật một cách hợp pháp trong việc cho phép mở rộng bỏ phiếu khiếm diện trong thời gian đại dịch. Họ muốn Toà Tối cao ra án lệnh bỏ hết tất cả phiếu khiếm diện cùng với chứng nhận kết quả bầu cử của tiểu bang được Thống đốc tom Wolf kư vào tuần trước.
Tối cao Pháp viện Pennsylvania bác bỏ toàn bộ vụ kiện, phủ nhận chuyện luật được thông qua một cách bất hợp pháp, hay có chứng cớ âm mưu gian lận bầu cử.
Có hơn 2,6 triệu cử tri Pennsylvania bỏ phiếu khiếm diện trong tổng tuyển cử 2020. Tổng thống đắc cử Joe Biden thắng ông Donald Trump tại đây với 80.000 phiếu phổ thông.
Đại diện Cộng hoà ở tiểu bang đệ đơn kháng án lên Tối cao Pháp viện, Tổng biện lư Gregory Teufel gọi sự thay đổi hạn chót của Thẩm phán Alito là “dấu hiệu thuận lợi.”
“Toà đang quan tâm đến việc đưa ra quyết định về vụ này sớm hơn,” Teufel ghi trong email gởi cho ABC News, “và giải quyết vụ này một cách khẩn cấp phù hợp.”
Tuy nhiên, giới học giả pháp lư và chuyên viên quan sát cho hay, khó có khả năng Tối cao Pháp viện sẽ can thiệp, bất chấp bước đi của Alito hay thế đa số bảo thủ.
Toà vẫn chưa hồi đáp riêng cho Cộng hoà ở Pennsylvania về yêu cầu xét xử vấn đề phiếu khiếm diện nhận được sau ngày bầu cử, và toà vẫn không động tĩnh ǵ về thỉnh nguyện của ông Trump cho phép chính thức cùng tham gia đứng đơn khiếu nại.
Thậm chí nếu phiếu cử tri đoàn của Pennsylvania đảo ngược cho ông Trump đi chăng nữa th́ Biden sẽ vẫn có hơn 270 phiếu đại cử tri cần thiết để nắm chắc phần thắng trong tay vào ngày 14 tháng 12.
Adav Noti từ Campaign Legal Center cho hay, luật cũng rất rơ ràng về việc chứng nhận đại cử tri của Pennsylvania, vốn đă được Thống đốc tiểu bang kư vào tuần trước. “Điều đó đă được chứng nhận và chính thức,” Noti nói. “Không có ǵ trong vụ kiện mà chúng ta đang bàn sẽ thay đổi được điều này.”
“Đây là một vụ rất kỳ cục, yêu cầu Tối cao Pháp viện bác bỏ phán quyết của Toà án tối cao Pennsylvania về vấn đề luật pháp của tiểu bang, đó không phải là những ǵ Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ làm,” Noti nói thêm.
Vậy tại sao Thẩm phán Alito rơ ràng lại mở cánh cửa can thiệp trong ṿng 11 tiếng đồng hồ? Giới học giả cho rằng, việc này để bảo đảm tính hợp pháp và sự rơ ràng trong quyết định cuối cùng của toà là đứng bên ngoài.
“Khi Toà từ chối tham gia – điều mà gần như chắc chắn – họ muốn rơ ràng rằng họ nhất mực không dính dáng tới, rằng không đơn giản là thời gian đang cạn kiệt, mà toà trong khung thời gian luật cho phép đă quyết định đứng ngoài vụ kiện,” Noti nói.
Stephen Vladeck từ trường Luật Đại học Texas tỏ ra đồng t́nh, “Điều đó không có nghĩa sẽ có án lệnh.”
Toà sẽ có thời gian đến tối thứ Ba để giải quyết hồ sơ. Nếu họ không làm ǵ cả, th́ vụ khiếu nại sẽ được khép lại.
Hương Giang (The abc News)