Tổng thống Trumρ bỏ quɑ cơ hội thɑy đổi chiến thuật trɑnh cử sɑu khi mắc COVID-19

Thay vì điều chỉnh thông điệp của mình đối với đại dịch sau khi mắc COVID-19 để tận dụng tâm lý đồng cảm của cử tri, Tổng thống Mỹ dường như có ý định kết thúc chiến dịch tranh cử theo đúng cách mà ông đã bắt đầu.

Sự cố mắc COVID-19 chỉ một tháng trước cuộc bầu cử không nằm trong kịch bản chính trị của Tổng thống Donald Trump.

Nhưng khi thông tin Tổng thống dương tính với virus SARS-CoV-2 được loan ra, nhiều phụ tá thân cận đã tìm cách biến sự cố này trở thành một yếu tố tích cực: một trải nghiệm mới mẻ cho một ứng cử viên đang bị bỏ lại phía sau trong các cuộc thăm dò dư luận trước đối thủ đảng Dân chủ. Trong bối cảnh chiến dịch đang xoay quanh những hành xử gây chia rẽ của Tổng thống, một số phụ tá cho rằng việc ông chủ Nhà Trắng rời ánh nhìn của công chúng trong vài ngày tại bệnh viện lại mở ra cơ hội mới.

Nhưng hơn một tuần sau đó, những hy vọng về chiến thuật thiết lập lại đó đã tan thành mây khói. Thay vì điều chỉnh thông điệp của mình, ông Trump dường như có ý định kết thúc chiến dịch tranh cử theo đúng cách mà ông đã bắt đầu nó: hạ thấp rủi ro của đại dịch, chế giễu những người coi nó là nghiêm trọng, tấn công vấn đề thể chất của đối thủ dù chính ông vừa phải nhập viện.

Thay vì rút khỏi quan điểm gây tranh cãi nói trên, ông Trump còn thực hiện lối tiếp cận tối đa, thông qua nhiều giờ phỏng vấn, các cuộc mít tinh vận động hàng đêm và những dòng tweet “bất tận” trên Twitter, bao gồm một dòng đăng hôm 13/10 chỉ trích chuyên gia về bệnh truyền nhiễm hàng đầu, Anthony Fauci.

Tổng thống Trump giơ khẩu trang để chế giễu ông Biden trong cuộc tranh luận đầu tiên ở Cleveland. Ảnh: AP

Và thay vì nắm lấy sự đồng cảm của công chúng dành cho những người mắc COVID-19, Tổng thống Mỹ lại cổ súy cho các “phương pháp chữa trị” thử nghiệm vốn chỉ dành cho ông và xuất hiện từ bệnh viện tuyên bố virus SARS-CoV-2 chẳng có gì đáng sợ (mà không đề cập việc trên 215.000 người Mỹ đã tử vong vì nó).

Chính chiến lược này đã từng kéo ông Trump vào nhiều khó khăn, đặc biệt là trong nhóm cử tri phụ nữ và người cao tuổi. Nhưng điều đó dường như không gây áp lực lên nhà lãnh đạo Mỹ khi ông bắt đầu cuộc chạy đua nước rút trong 3 tuần trước Ngày Bầu cử 3/11, chủ yếu tại các bang mà ông đã giành thắng lợi từ 4 năm trước. Tin rằng ông Trump có thể tái tạo công thức “chống mọi nguy hiểm” từng đưa ông tới Nhà Trắng, đội ngũ của ông nói rằng Tổng thống đã rút được những bài học từ sự cố mắc COVID bên cạnh việc củng cố niềm tin về sự bất khả chiến bại của ông, cả về chính trị lẫn y tế.

Tấn công, nhưng không thay chiến thuật

Ông Trump đã khởi động chiến dịch tấn công “điên cuồng” nhằm xoay chuyển cục diện. Theo các trợ lý, thay vì thay đổi chiến thuật, Tổng thống lại gán vận may chính trị hiện tại của ông với các cuộc thăm dò kết quả xấu, thậm chí ông còn đặt câu hỏi về các quyết định do đội ngũ chiến dịch đưa ra về chi tiêu cho truyền hình và di chuyển.

Trong lúc nhiều quan chức cấp cao Nhà Trắng vẫn làm việc tại nhà để phòng tránh dịch, chỉ còn lại một nhóm nhỏ các phụ tá thân cận nhất làm việc trực tiếp với Tổng thống, và cũng là những người củng cố thêm cho cách tiếp cận của ông, trong đó có Chánh văn phòng Mark Meadows và cố vấn truyền thông xã hội Dan Scavino.

Khi một cách tiếp cận mới có thể thu hút được sự đồng cảm, việc ông Trump từ chối thay đổi đã gây ra những chỉ trích mới từ đối thủ của ông, trong đó có một quảng cáo mới của phe Dân chủ, ám chỉ cách tiếp cận lỏng lẻo của ông Trump với đại dịch là nguyên nhân khiến chính ông mắc bệnh.

“Ông ấy đã được cảnh báo, nhưng lại phớt lờ bằng chứng, vẫn tổ chức mít tinh trong nhà, biến Nhà Trắng thành một ổ ‘siêu lây nhiễm’, và bản thân ông nhiễm virus”, người dẫn trong video nói. Đoạn clip này dự kiến sẽ được phát sóng tại các bang chiến địa và Thủ đô Washington, nơi chắc chắn sẽ khiến Nhà Trắng chú ý.

Tổng thống Trump trong sự kiện họp báo tại Vườn Hồng – Nhà Trắng, nơi không mấy người đeo khẩu trang hôm 26/9. Ảnh: AP

Lời khuyên của đồng minh

Trong khi đó, những người Cộng hòa từng hy vọng về một cách tiếp cận nghiêm túc hơn từ ông Trump ở giai đoạn cuối của chiến dịch tranh cử – trong đó có việc đề cử bà Amy Coney Barrett vào Tòa án Tối cao Mỹ – lúc này cũng không còn tìm kiếm các dấu hiệu từ Tổng thống nữa. Có rất ít sự ủng hộ từ đảng viên Cộng hòa ở Thượng viện đối với gói kích thích kinh tế mới mà ông Trump mới đưa ra sau khi ngừng đàm phán hồi tuần trước. Lãnh đạo phe đa số Thượng viện Chuck Grassley cho biết bản thân ông cũng đang tránh vào Nhà Trắng vì các biện pháp phòng dịch lỏng lẻo. Kể từ khi xuất hiện hơn 1 tuần trước, ông Trump đã không tổ chức sự kiện chính trị nào tại Nhà Trắng ngoại trừ một bài diễn văn chính trị ở Bãi Nam vào cuối tuần trước.

Thượng nghị sĩ Chuck Grassley, vốn là đồng minh của ông Trump, đã đưa ra lời khuyên trên Twitter rằng, Tổng thống nên cố gắng thực hiện kỷ luật về “thông điệp phút chót”. “Tôi đề nghị ông sử dụng thẻ bỏ túi trên bục phát biểu, với 5 câu ngắn về những gì ông đã hoàn thành, 5 điều giúp ông khác biệt với Biden và 5 điều ông sẽ hoàn thành trong 4 năm tới. Tập trung vào những điểm nổi bật đơn giản này sẽ giúp ông có thông điệp, và chỉ mất có 5 phút. Rồi hãy nói bất cứ điều gì ông muốn”.

Nhưng lời khuyên đó đã không được ứng dụng khi ông Trump tái xuất trong chiến dịch vận động ở bang Florida ngày 12/10. Nhà lãnh đạo Mỹ được cho là đã trình bày những thông tin mang tính chất phóng đại, có khi sai lệch về đối thủ của mình và về cuộc bầu cử năm 2016, trong khi ít đề cập về kế hoạch điều hành đất nước ra sao nếu ông tái đắc cử. Như thường lệ, ông nhắm vào tình trạng trí lực của đối thủ Biden, một đòn tấn công thu hút ít hiệu quả trong những tháng qua.

Ông Trump công bố kế hoạch 15 ngày giảm lây lan dịch ở giai đoạn đầu đại dịch COVID, vào tháng 3/2020. Ảnh: AP

Bản thân Tổng thống đã nhắc đến căn bệnh mà ông vừa mắc phải, nhưng chỉ nhằm thể hiện bằng chứng về sức chịu đựng của ông, chứ không phải như một câu chuyện để cảnh tỉnh việc bỏ qua các hướng dẫn y tế công cộng.

Việc nhà lãnh đạo Mỹ coi mắc COVID-19 là điều không tránh khỏi và là một “sự ban phước từ Chúa” đã gây thất vọng cả những đồng minh của ông, những người từng hy vọng ông có thể sử dụng loạt sự kiện trong tuần trước để áp dụng cách tiếp cận nghiêm trọng hơn về đại dịch. Nhưng thay vào đó, ông lại đi theo con đường ngược lại, nói rằng việc ông trải nghiệm căn bệnh này chỉ củng cố thêm ấn tượng của ông rằng nó không nên là lý do để gây gián đoạn quá mức cuộc sống của mọi người.

“Cách điều trị không thể tệ hơn chính vấn đề đó”, ông Trump phát biểu tại Florida, nhắc lại quan điểm mà ông lần đầu tiên đưa ra từ tháng 3 năm nay, khi đại dịch vẫn đang ở trong giai đoạn đầu.