Khi "pháo đài bất khả xâm phạm" Nhà Trắng thất thủ trước Covid-19, ngày càng nhiều người lo ngại nhân viên phục vụ ở đây khó tránh khỏi rủi ro.
Eugene Allen, bố của Charles Allen, từng là đề tài cho bộ phim năm 2013 có tên "The Butler" (Quản gia Nhà Trắng), đă phục vụ 8 đời tổng thống Mỹ, từ Harry S. Truman tới Ronald Reagan và chưa từng nghỉ một ngày nào trong suốt 34 năm làm việc. Nhưng nếu bố ông c̣n làm việc tại dinh thự Nhà Trắng tới hôm nay, Charles cho biết "Tôi sẽ khẩn cầu ông ấy nghỉ hưu".
Chú của Charles, John Johnson, cũng từng là một quản gia ở Nhà Trắng. Charles cho rằng việc không tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc an toàn đă biến Nhà Trắng từ một "pháo đài bất khả xâm phạm" trở thành cụm dịch ngày càng lây lan, đẩy nhiều nhân viên phục vụ gia đ́nh Tổng thống Donald Trump vào nguy cơ nhiễm virus. Điều này khiến Charles rất phẫn nộ.
"Tôi sẽ cầu xin bố và chú tôi rằng 'Hai người cần phải ra khỏi địa ngục đó", ông nói.
Hai nhân viên Nhà Trắng lau dọn bục phát biểu tại Pḥng Họp báo James S. Brady hồi tháng 4. Ảnh: Washington Post.
Đội ngũ nhân viên ở dinh thự Nhà Trắng phần lớn là người da màu hoặc gốc Mỹ Latinh và lớn tuổi, theo Kate Anderson Brower, người từng thực hiện rất nhiều cuộc phỏng vấn với các cựu nhân viên ở đây để viết cuốn sách "The Residence".
90 nhân viên toàn thời gian như quản gia, cần vụ, kỹ sư, đầu bếp, chịu trách nhiệm chăm sóc ngôi nhà lịch sử và tạo không gian sống thoải mái cho đệ nhất gia đ́nh Mỹ, tránh xa các ánh mắt soi mói bên ngoài. Đồng thời, họ cũng là những người thân cận nhất với gia đ́nh tổng thống hơn bất kỳ ai khác ở Nhà Trắng.
Các nhân viên này thường làm việc liên tục trong nhiều thập kỷ, phục vụ từ chính quyền này sang chính quyền khác, gánh vác trách nhiệm bảo vệ toàn vẹn Nhà Trắng bất kể ai là tổng thống.
"Họ là người phục vụ cho một thể chế chứ không chỉ cho một tổng thống duy nhất", Anita McBride, cựu chánh văn pḥng của đệ nhất phu nhân Laura Bush và hiện là nhà sử học về Nhà Trắng tại Đại học Mỹ ở thủ đô Washington, nói.
Thận trọng là một trong những yêu cầu quan trọng khi làm nhân viên phục vụ tại dinh thự Nhà Trắng. Do đó, họ thường không bao giờ tiết lộ mọi thứ ở đây, bao gồm cả điều kiện làm việc.
Chính quyền Mỹ từ lâu xem Nhà Trắng như "quả bóng miễn nhiễm" với Covid-19, nhưng đợt bùng phát mới đă khiến không ít cựu nhân viên từng làm ở khu phức hợp này lo ngại cho điều kiện làm việc của các đồng nghiệp ở đây, những người không thể lên tiếng về nỗi lo lắng của họ.
"Tôi biết rằng mọi người ở đó đang sợ hăi", Sam Kass, đầu bếp trưởng của gia đ́nh tổng thống Barack Obama trong 6 năm, cho hay. "Tôi chắc rằng họ rất lo ngại về cuộc sống của chính họ cũng như gia đ́nh, đồng thời cảm thấy đau khổ khi phải đảm bảo trách nhiệm của họ với đất nước. Họ thấy chính ḿnh đang bị đặt vào con đường nguy hiểm".
Khi danh sách quan chức Nhà Trắng nhiễm nCoV tiếp tục dài thêm, nghị sĩ Dân chủ Gregory W. Meeks nói rằng ông đă suy nghĩ về "những người khác làm việc ở đó, những người lau dọn sàn, nấu ăn, phục vụ thức ăn và cắt cỏ. Tất cả họ mỗi ngày đều trở về với gia đ́nh sau ngày dài làm việc chăm chỉ ở Nhà Trắng, trong khi không có biện pháp pḥng ngừa Covid-19 nào được thực hiện".
Nhà Trắng đă nhiều lần vấp chỉ trích v́ thờ ơ với các biện pháp pḥng ngừa Covid-19. Gần ba ngày sau khi Tổng thống Donald Trump tới Trung tâm Quân y Quốc gia Walter Reed ở Maryland điều trị Covid-19, văn pḥng quản lư Nhà Trắng mới gửi email đầu tiên tới toàn bộ nhân viên để yêu cầu làm việc từ xa nếu xuất hiện triệu chứng.
"Không giống các văn pḥng khác ở Nhà Trắng, rất khó để bất kỳ nhân viên nào ở dinh thự có thể làm việc từ xa. Bởi bản chất công việc của họ là chăm sóc ngôi nhà và nấu ăn cho gia đ́nh tổng thống", McBride nói.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Judd Deere từng tuyên bố chính quyền "luôn xem xét cẩn thận bất kỳ trường hợp dương tính nào và có kế hoạch tăng cường để ngăn chặn dịch lan rộng", trong đó bao gồm cả công tác truy vết tiếp xúc theo hướng dẫn của CDC.
Stephanie Grisham, người phát ngôn của Melania Trump, cho biết "mọi biện pháp pḥng ngừa đều được thực hiện để nhân viên ở dinh thự an toàn và khỏe mạnh", sau khi tham vấn Đội Y tế Nhà Trắng.
Christopher B. Emery, từng là nhân viên ở dinh thự tổng thống, chia sẻ khi xem các bức ảnh chụp buổi đề cử Thẩm phán Amy Coney Barrett ở Vườn Hồng Nhà Trắng hôm 26/9, ông cảm thấy lo lắng cho sức khỏe của nhân viên khu dinh thự v́ họ là những người duy nhất đeo khẩu trang.
Deesha Dyer, thư kư cuối cùng của cựu đệ nhất phu nhân Michelle Obama, nói rằng "điều đó khiến tôi tức giận, bởi tôi quan tâm tới những người này. Họ là những người tuyệt vời và rất nhiều trong số họ không có lựa chọn nào khác".
Dyer thêm rằng bà đă kêu gọi các nhân viên làm việc ở dinh thự kiểm tra t́nh h́nh sức khỏe mỗi ngày. "Họ yêu công việc của họ, họ cũng làm nó rất tốt và trở thành một phần của Nhà Trắng. Do đó, không nên đẩy họ vào nguy hiểm chỉ v́ bạn không muốn đeo khẩu trang", bà nói.
Lịch sử cho thấy đội quản gia Nhà Trắng hầu hết là người Mỹ gốc Phi và thường được các thành viên trong cùng một gia đ́nh đảm nhận qua nhiều thế hệ. "Đây được xem là một công việc danh giá", Charles Allen nói.
Nhưng ngày nay, đội ngũ nhân viên này c̣n bao gồm cả người Mỹ gốc Latinh và người gốc Philippines và hầu hết là người cao tuổi, khiến họ trở thành nhóm có nguy cơ cao trước Covid-19.
Nghị sĩ Meeks cho biết ông thấy nhân viên phục vụ dinh thự tổng thống cũng cùng cảnh ngộ với nhiều lao động thiết yếu da màu, những người không thể tuân thủ quy định giăn cách xă hội. "Họ cần công việc. Họ không thể bị sa thải. Đây cũng là những điều tôi lo ngại với bất kỳ doanh nghiệp nào ở Mỹ không cố gắng bảo vệ các lao động thiết yếu của họ. Tôi hy vọng sẽ có sự thay đổi ngay lập tức về thực hiện các biện pháp pḥng ngừa dịch ở Nhà Trắng để bảo vệ các nhân viên ở đây", ông nói.
Các nhân viên tại dinh thự tổng thống ở Nhà Trắng hiện đối mặt với nguy cơ lây nhiễm cao hơn, khi họ phải chăm sóc Đệ nhất phu nhân Melania và Tổng thống Donald Trump, người vừa xuất viện tối 5/10, sau khi thông báo dương tính với nCoV hôm 2/10.
Dyer là một trong số cựu nhân viên Nhà Trắng bày tỏ lo ngại các hành lang nhỏ hẹp ở khu dinh thự có thể tạo điều kiện cho virus dễ dàng lây lan.
Khi đại dịch bắt đầu, nhiều nhân viên ở khu dinh thự phải tự chủ động tuân thủ các hướng dẫn của CDC và đeo khẩu trang để bảo vệ sức khỏe bản thân cùng gia đ́nh, do thiếu chỉ thị trực tiếp từ cấp trên.
Hồi tháng 4, Melania Trump từng yêu cầu toàn bộ nhân viên khu dinh thự và nhân viên ở các văn pḥng Cánh Tây của bà đeo khẩu trang. Tuy nhiên, sau đó Tổng thống đă khuyến khích nhân viên của ông và người ủng hộ không đeo nó.
Phía sau các cánh cửa đóng kín, đệ nhất gia đ́nh Mỹ đang cố gắng hạn chế các nguy cơ lây nhiễm tại Nhà Trắng, trong khi vẫn tham dự các buổi vận động tranh cử và nhiều sự kiện khác mà không đeo khẩu trang hay thực hiện giăn cách. Họ sau đó trở về Nhà Trắng và mang theo nguy cơ lây nhiễm cho nhân viên.
Nhiều cựu nhân viên không cho rằng các thành viên của gia đ́nh Tổng thống Trump đeo khẩu trang khi tiếp xúc với nhân viên trước đây. "Đó là điều đáng lẽ phải làm. Nhưng thật khó tha thứ nếu họ chỉ chăm lo cho gia đ́nh riêng của ḿnh mà không quan tâm tới những người khác làm việc ở đây hoặc tới cả đất nước", Kass nói.