Người Mỹ gốc Việt ngày nay đă trải qua một thời gian nửa thế kỷ sống xa quê hương v́ nạn cộng sản. Lớp trẻ sinh trong khoảng thời gian trước và sau tháng tư đen 1975, nay đă lớn và thành danh, đang đóng góp vào việc xây dựng quê hương thú hai đă cưu mang gia đ́nh ḿnh thoát được cái hoạ cộng sản.
Tính đến cuối năm 1995, tổng số người Việt bỏ nước ra đi, theo thống kê của UNHCR là 989,100 người, cả đường biển lẫn đường bộ. Số người tử nạn trên đường vượt biên không thể thống kê chính xác được. Người ta phỏng chừng có khoảng từ 400,000 đến 500,000 thuyền nhân bỏ ḿnh trên biển cả hay bị hải tặc bắt giết. Số người Việt sinh sống đến nay trên thế giới có gần 5 triệu người, riêng tại Hoa Kỳ con số người Mỹ gốc Việt được ước tính hơn 2.200.000 trong năm 2017.
Đa số những người thuộc thành phần tị nạn sau 1975 đều là người miền nam. Họ từng được sống trong một nền giáo dục nhân bản của VNCH, họ là những người có nếp sống theo truyền thống Việt đạo, biết tôn trọng người lớn, yêu thương kẻ nhỏ, luôn giử ǵn tôn ti trật tự trong gia đ́nh cũng như biết yêu thương cái xă hội mà ḿnh đang sống. Họ là những người biết tôn kính lời dặn ḍ của ông cha đă từng dận ḍ hàng ngày trong cuộc sống: "Đừng có lối sống đi ngoài truyền thống của Việt đạo".
Với người tị nạn VN đă đến đất Mỹ đến sau tháng tư 1975 và nhận nơi đây làm quê hương tạm dung, họ đều biết ơn nước Mỹ đă cưu mang họ trong lúc quốc gia ḿnh bị nạn cộng sản. Điều này khó t́m thấy nơi những người đă hấp thụ nền giáo dục cộng sản sau 1975.
Biết ơn luôn là thái độ sống cần phải biết nâng niu và trân trọng. Nhận thức được điều này, con người sẽ hội nhập nhanh chóng với môi trường mới và sẽ không ngần ngại bắt tay một cách hăng sai vào việc xây dựng xă hội mới đang cưu mang ḿnh bằng cả tâm và sức. Thế nên sau 45 năm sống tạm dung trên đất Mỹ, họ đă thành công và hănh diện là người Mỹ gốc Việt, họ đă ra sức làm việc để trả ơn nước Mỹ. Một nơi mà họ không cần biết là nó vĩ đại hay không vĩ đại, nhưng có một điều mà họ chắc chắn sẽ nhận ra được:" họ đang có được đầy đũ các quyền tự do nhất" của một con người và các quyền lợi đó sẽ được bảo vệ chặt chẽ nhất, các nước khác khó có thể cung cấp được cho họ. Đó là những thứ mà người dân nước CHXHCNVN không bao giờ có được. Nước Mỹ không vĩ đại, nhưng hầu hết các quốc gia trên thế đều muốn đăt liên hệ ngoại giao và đặt đại sứ tại nước này. Đồng US Đô la có giá trị nhất thề giới - một trong những đồng tiền mà nơi đâu cũng có thể xử dụng được. Một trong những đồng tiền mà CHXHCNVN trông đứng trông ngồi, thiếu nó đảng như con chó cúm, chạy đầu này đầu nọ để xin ăn...cũng v́ sức mạnh của đồng đô la nên đảng cũng phải trở giọng từ phản động thành khúc ruột ngàn dậm. Và đảng củng từng khát khao đồng đô la của Mỹ, như sau:
Đảng ta là đảng thần tiên
Đa lô th́ được, đa nguyên th́ đừng
Những người tị nạn trên đất Mỹ ho biết nước Mỹ chưa chắc ǵ là nước vĩ đại, nhưng ít ra Mỹ có thể giử ǵn được trật tự và bảo đảm được nền an ninh của thế giới, trong một giới hạn nào đó mà các nước khác khó có thể làm được như Mỹ. Tiếng nói của các vị tổng thống Mỹ đều được hầu hết các quốc gia tôn trọng.
Nước Mỹ không xấu xa cũng như kỳ thị với những người từng bị cộng sản VN ngược đăi trong quá khứ, như tù nhân lương tâm, những đảng viên cộng sản (bị chế độ trù dập), luôn cả những cán bộ cs nằm vùng, những nhà đấu tranh dân chủ cuội như: Cù Huy Hà Vũ, Điếu Cày, gần đây nhất là bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, có cái xú danh "Nấm Độc" v.v...
Nước Mỹ không kỳ thị lư lịch, sẳn sàng đón 16.579 con cháu bác "hù" là sinh viên sang du học tại Mỹ (năm 2014). Thế mới biết, nước Mỹ không hẹp ḥi như cái xă hội đă từng cưu mang "Nấm" trước khi " Nấm "đến tá túc tại Mỹ.
Ngày xưa chửi Mỹ hơn người
Ngày nay nịnh Mỹ chẳng ai bằng ḿnh
Người Việt nạn cộng sản được nước Mỹ cưu mang, họ phải vượt biển, hoặc bằng đường bộ, khó khăn muôn trùng mới đến được bến bờ tự do, không như "Nấm Độc" và các nhà dân chủ chủ cuội khác, đi bằng máy bay đến Mỹ một cách b́nh an và hạnh phúc. Nấm chưa từng nếm mùi khó khăn trên con đường đi t́m tự do. Nên cái ơn của nước Mỹ, không đeo nặng trên vai "Nấm". Cũng không nên trách "Nâm", v́ Nấm đâu có được đào tạo trong một môi trường giáo dục Nhân Bản, Dân Tộc như con cháu VNCH. "Nấm" chỉ thấm nhuần một nền văn hoá vô đạo, thiếu t́nh người, sản sàng phủi ơn tất cả những ai đă từng giúp ḿnh trong cơn hoạn nạn. Thái độ của "Nấm", không khác mấy với hồ chí minh, khi đấu tố người ơn của đảng. Bà Nguyễn Thị Năm tức Cát Hạnh Long từng đóng góp vàng, cưu mang, đùm bọc đám chóp bu ăn hại trong Bộ Chính trị đầu tiên. Sau khi cách mạng thành công, năm 1953, đảng đă đem bà ra kết tội rồi xử bắn đầu tiên. Lịch sử c̣n ghi đậm tên Nguyễn Thị Năm, trong chiến dịch CCRD, đảng đă đem bà ra đấu tố và trả ơn bằng một phát súng . Nay di sản của họ "Hồ" là Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh đă học cái đạo đức của "hồ" và đảng csVN để đối xử với nước Mỹ.
"Nấm" từ nhỏ tới lớn chỉ biết lặn ngụp trong một nền giáo dục phi nhân, nền giáo dục mà con có thể đem cha mẹ ra đấu tố, một nền văn hoá lấy máu tanh viết lịch sử, lấy máu tanh để phát triển đảng.
Hoàn cảnh "Nấm" hoàn toàn toàn khác với người Việt tạm dung trên đát Mỹ. Họ đến Mỹ không dể dàng, sau đó phải bắt đầu sự sống bằng con số không. Họ không có tiền cho đi học trường tư như "Nấm". Cuộc sống ban đầu ở Mỹ của người Việt tị nạn vốn không hề dễ dàng như nhiều người lầm tưởng. Tại đây, họ phải bắt đầu với những công việc làm thêm có mức lương tối thiểu trong các xưởng sản xuất, nhà hàng… Thu nhập b́nh quân của người Việt có mức lương thấp ở Mỹ vào khoảng 20.000USD đến 40.000USD một năm. C̣n mức lương cao th́ c̣n tuỳ thuộc vào các ngành chuyên môn và khả năng của mổi người. Theo thống kê thu nhập b́nh quân đầu người năm 2018 ở Mỹ vào khoảng 62.518 USD ( xếp hạng 7).
Đi lên từ số không và phải trải qua bao nhiêu là mồ hôi nước mắt, thế hệ chúng tôi đă lớn lên trong cái ơn đó của nước Mỹ ban cho, nên chúng tôi, thế hệ một rưởi và thứ hai của VNCH đă rất quí trọng đất nước đang cưu mang gia đ́nh chúng tôi, do đó chúng tôi đă cố gắng học hành thành tài, để góp bàn tay giúp nước Mỹ như bao công dân khác. Trong chúng tôi giờ đây đă có rất nhiều đă thành danh và đang trả ơn nước Mỹ, bằng những hành động cụ thẻ như tham gia vào quân đội, các cơ quan công quyền Mỹ...đển nay, trong chúng tôi đă có được một hàng ngũ làm rạng danh người phụ nữ VN trong cộng đồng người Việt ở Mỹ, những người phụ nữ đó có mặt trong mọi ngành nghề trong xă hội nước Mỹ, tôi xin đơn cử một số như dưới đây:
1.Nữ Khoa Học gia Dương Nguyệt Ánh, người sáng chế ra bom áp nhiệt, một người phụ nữ rất khiêm nhường và nhún nhường trước cộng đồng.
2 Chuẩn Tướng Lục Quân Hoa Kỳ, Cô Danielle J Ngô – gia nhập Lục quân Hoa Kỳ năm 1990, trong ngành Công binh.
3.HQ Đại tá Nha sĩ Tran Ngoc Nhung
4.HQ Đại tá Nha sĩ Thu Phan Getka
5.Đại tá Bác sĩ Không quân Huynh Tran Mylene
6. Cô Elizabeth Phạm, Không quân Trung tá F.18
7.Nữ khoa học gia Vật lư thiên văn Jane X. Luu,
8.Nữ Thẩm Phán Mỹ gốc Việt Bà Jacqueline H. Nguyễn
9.Nữ Phó Thị Trưởng Thành Phố Westminster , Bác Sĩ Kimberly Hồ
10.Vua đầu bếp Mỹ - Christine Hà
11.Nhà trang điểm người Mỹ gốc Việt nổi danh thế giới, Michelle Phan sinh năm 1987, cô hiện đang sinh sống ở bang Florida, Mỹ.
12.Nhà thiết kế thời trang, cô Nini Nguyễn
13.Nhiếp ảnh gia gốc Việt – Bà Lê Mỹ An từng vinh dự nhận được giải MacArthur Fellowship – giải “Thiên tài” của Mỹ.
14.Nữ nhà văn Lại Thanh Hà, là người phụ nữ gốc Việt tài danh trên thế giới. Lại Thanh Hà sinh năm 1965
15.Betty Nguyễn, Châu Nguyễn và Thúy Vũ là 3 trong số những nữ MC gốc Việt đạt được nhiều thành công trên truyền h́nh Mỹ.
18.Jenny Tạ – nữ doanh nhân gốc Việt tài ba
19.Hai phụ nữ gốc Việt Van Ton-Quinlivan và Minh Dang nằm trong số những người sẽ được Nhà Trắng vinh danh v́ có những đóng góp to lớn làm thay đổi nước Mỹ.
21.Nữ khoa học gia Tara VanToai, gốc Việt thành công nghiên cứu đổi Gen cho cây đậu nành.
22.Lê Duy Loan là một nữ kỹ sư người Mỹ gốc Việt. Bà là người châu Á đầu tiên và là người nữ duy nhất được chọn vào ban lănh đạo kỹ thuật cho hăng công nghệ toàn cầu Texas Instruments. Bà Lê Duy Loan có tên trong danh sách những phụ nữ xuất sắc nhất Houston trong lĩnh vực kỹ thuật”.Bà được chọn vào Hall of Fame của Women in Technology International (WITI), Chuyên Gia Kỹ thuật trong Năm (National Technologist of The Year)
23. Đặc biệt trong số đó có Bà Giao Phan, nữ Hậu Duệ VNCH chỉ huy đóng 3 Hàng Không Mẫu Hạm Tối Tân Nhất Cho Hải quân Hoa Kỳ. Bà là Tổng Giám đốc Điều hành, Cơ quan Điều hành Chương tŕnh Hàng không Mẫu hạm, Hải quân Hoa Kỳ.
Bà Giao Phan tâm sự, tôi tham gia chương tŕnh đóng HKMH, là một cơ hội cho tôi trả ơn Hoa Kỳ, nhất là Tổng thống Ford, v́ tổng thống này đă tạo cơ hội cho gia đ́nh chúng tôi được vào Mỹ hơn 40 năm trước đây, năm 1975 đó.
Nếu chúng tôi, đem những người phụ nữ thành công trên đất Mỹ mà so sánh với "Nấm", th́ quá là khập khiểng. V́ "Nấm" đâu có cái ǵ để so sánh với họ, ngoài cái tài vô ơn, ma mảnh trong chính trị, để ngoi lên trong cộng đồng Hải Ngoại."Nấm" cũng nên lắng nghe những ǵ mà người phụ nữ như Bà Giao Phan nói về sự trả ơn của bà cho nước Mỹ, mà bà đă chịu ơn, khi Mỹ đă cưu mang gia đ́nh bà như thế nào??
"Nấm" nên nghe để hạ bớt độc tố trong "Nâm" để trở nên một thứ nấm có trong bảng liệt kê loài thực vật có ích cho môi trường sống, không nên để ngoài danh sách như hiện nay.
Không biết tôi có nên nói với "Nấm" điều nay không?? v́ đó là những ǵ tôi đă học được trong cái kho tàng Việt Đạo do tổ tiên đă truyền lại cho tôi về hai chử TÀI và ĐỨC. Tôi , người viết không biết "Nấm" có tài cán ǵ không? Nhưng có tài th́ đừng nên cậy chi tài, chữ tài liền với chữ tai một vần " Nấm" à!!
Xin mượn, "luận cái tài và cái Đức" của tác giả Tha Hương, để thay lời kết của bài viết này:
Chữ TÀI chữ ĐỨC trên đời
Tài là ân huệ của Trời ban cho
C̣n chữ đức phải do tự luyện
Đức do tâm hướng thiện mà nên
Đức là nhẫn, đức là hiền
Đức là nhân tính của riêng loài người
Đức là nết, là lời thanh nhă
Với người quen kẻ lạ xung quanh
Đức là ngay thẳng công b́nh
Không gây hiềm khích, không sinh oán thù
Đức, sang cả cũng như nghèo khó
Chẳng mai kia, mốt nọ thay ḷng
Buị đời không vẩn gương trong
Chẳng v́ danh lợi bẻ cong khuôn vàng
Đức là chẳng vênh vang, hiếu thắng
Mà mang ơn sâu nặng của đời
Để mai, khi bỏ cuộc chơi
C̣n lời tưởng nhớ, c̣n người xót thương
Đức là chẳng theo đường bất chính
Phản quê hương, lừa phỉnh đồng bào
Đức không phách lối, tự cao
Không dùng ng̣i bút làm dao chém người