Mỹ chuẩn bị giáng đòn chí mạng vào công ty sản xuất chip điện tử hàng đầu của TQ

Thỏa thuận giai đoạn 1 ký kết giữa Tổng thống Trump và phó Thủ tướng TQ hôm 15/1/2020
Phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng Mỹ hôm 4/9 cho biết, cơ quan này đang làm việc với các bộ ngành khác trong chính phủ để quyết định có nên trừng phạt SMIC (Semiconductor Manufacturing International Corp.) , cũng như buộc các công ty cung cấp thiết bị và phần mềm của Mỹ phải có giấy phép đặc biệt khi bán hàng cho SMIC hay không.

Trước đó, Lầu Năm Góc được cho đã đưa đề nghị trừng phạt SMIC lên một Ủy ban chuyên trách các công ty có tên trong "danh sách đen" do Bộ Thương mại phụ trách, bao gồm đại diện của các Bộ Quốc phòng, Ngoại giao và Năng lượng, nhưng chưa rõ các bộ khác có tán thành đề nghị này hay không.

Hiện có đến 275 công ty có trụ sở tại TQ có tên trong danh sách "đen" nói trên, từ các công ty viễn thông như Huawei và ZTE bị trừng phạt do vi phạm lệnh cấm vận của Mỹ đối với Iran, đến công ty sản xuất camera giám sát Hikvision với lý do tham gia vào việc trấn áp người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump gần đây đang gia tăng trừng phạt các công ty TQ, nhưng quyết định cấm vận đối với SMIC được cho là một "đòn chí mạng" vào ngành công nghệ cao của quốc gia châu Á này.

"Một hành động như vậy sẽ đảm bảo rằng tất cả các mặt hàng xuất khẩu sang SMIC sẽ được xem xét toàn diện hơn", phát ngôn viên Lầu Năm Góc Sue Gough cho biết qua email hôm thứ Bảy, xác nhận một báo cáo trước đó của Reuters.

Gough từ chối bình luận về lý do đánh giá này. Lầu Năm Góc trước đây đã cảnh cáo rằng những nỗ lực của TQ nhằm phát triển sức mạnh doanh nghiệp trong các công nghệ bao gồm chất bán dẫn có thể sẽ mang lại lợi ích cho Quân đội Giải phóng Nhân dân TQ.

Một báo cáo vào tháng trước của SOS International, một cơ quan thầu về quốc phòng ở Reston, Va., Cho biết SMIC có nhiều mối liên hệ với lĩnh vực quốc phòng của TQ, bao gồm cả mối liên hệ đang diễn ra với CETC, một công ty phát triển các thiết bị điện tử quân sự thuộc sở hữu nhà nước TQ.

SMIC đã giúp CETC thử nghiệm các công nghệ sản xuất mới và đã sử dụng các công nghệ CETC trong sản xuất của chính mình, theo báo cáo, chi tiết về những công nghệ này đã được The Wall Street Journal đưa tin trước đó.

SOS cũng cho biết các nhà nghiên cứu quân sự TQ đã tiết lộ trong các tài liệu nghiên cứu về việc sử dụng công nghệ SMIC để sản xuất chip.

Các quan chức SMIC đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
"Danh sách thực thể" (Entity List) do Bộ Thương mại Hoa Kỳ giám sát, đã trở thành công cụ hiệu quả của chính quyền Trump để trấn áp TQ và hiện bao gồm hơn 300 thực thể TQ.

Chính quyền Trump trước đây đã sử dụng nó để chống lại công ty viễn thông TQ Huawei, chống lại các thực thể tham gia vào các cáo buộc vi phạm nhân quyền ở khu vực Tân Cương của TQ và gần đây nhất là chống lại các công ty TQ bị cáo buộc đã tham gia xây dựng các hòn đảo gây tranh cãi ở Biển Đông.

Được thành lập vào năm 2000 tại Thượng Hải, SMIC đứng trong số năm nhà sản xuất chất bán dẫn hàng đầu trên thế giới, theo một báo cáo từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ, hay USITC.

Các chuyên gia trong ngành cho rằng công nghệ của SMIC thua kém các công ty sản xuất chip ở Đài Loan và Hoa Kỳ nhưng Bắc Kinh đang đổ hàng tỷ USD vào ngành để giúp SMIC và các công ty TQ khác bắt kịp.

"SMIC đã nhận được sự hỗ trợ tài chính hào phóng của chính phủ, bao gồm các khoản vay lãi suất thấp, giảm thuế và đầu tư để giúp xây dựng các cơ sở sản xuất", Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế ở Paris cho biết trong một báo cáo hồi năm ngoái.

Các chuyên gia ngành công nghiệp phương Tây cho rằng các công ty bán dẫn của TQ tuy đang phát triển nhưng vẫn phụ thuộc vào một số công nghệ của Hoa Kỳ, bao gồm phần mềm và thiết bị sản xuất cần thiết để sản xuất chip.

SMIC khởi đầu là một công ty tư nhân, nhưng tỷ lệ sở hữu nhà nước đã tăng đều đặn theo thời gian, lên đến hơn 45% cổ phần SMIC tính cho đến năm 2018, theo báo cáo của OECD.

Cổ phiếu của SMIC từng được giao dịch trên Sàn Giao dịch Chứng khoán New York, nhưng công ty đã loại bỏ cổ phiếu của mình khỏi NYSE vào năm ngoái. Cổ phiếu này hiện chỉ giao dịch trên các sàn giao dịch Thượng Hải và Hồng Kông.

Vào năm 2018, Hoa Kỳ đã thêm một nhà sản xuất chip khác của TQ, Fujian Jinhua Integrated Circuit Co., vào Danh sách thực thể (Entity List), nói rằng họ gây ra mối "nguy cơ đáng kể khi tham gia vào các hoạt động trái với lợi ích an ninh quốc gia của Hoa Kỳ".

Cùng thời gian đó, Hoa Kỳ cáo buộc Fujian Jinhua thuộc sở hữu nhà nước TQ đã đánh cắp bí mật thương mại từ công ty bán dẫn Micron của Hoa Kỳ.

Một bản cáo trạng liên bang cáo buộc Fujian Jinhua là một phần trong âm mưu sử dụng nhân viên của công ty Micron ở Đài Loan để đánh cắp dữ liệu nhạy cảm liên quan đến việc thiết kế và sản xuất những gì được gọi là chip DRAM, được sử dụng bởi ngành công nghiệp quốc phòng. Công ty TQ đã phủ nhận các cáo buộc này.

Khi đưa công ty vào danh sách đen, Bộ Thương mại cho biết kế hoạch sản xuất chip DRAM của Fujian Jinhua đã đe dọa "khả năng kinh tế lâu dài của các công ty cung cấp Hoa Kỳ đối với các thành phần thiết yếu này của hệ thống quân sự Hoa Kỳ".

Tham khảo từ washingtonpost.com