09/05/20
Phần 1:
https://www.vietbf.com/forum/showthread.php?t=1383361
III. ÔNG CHỐNG CHIẾN LƯỢC ĐỒNG BỘ
Nếu có bất kỳ lư giải rộng nào đối với hành vi của Trump, th́ đó là kiểu Làm cho họ lúng túng. Ông ấy tin rằng bản thân sự không thể đoán trước là một đức tính tốt.
Giữ cho kẻ thù mất thăng bằng có thể là một điều tốt, các tướng đồng ư, miễn là bản thân bạn không bị mất thăng bằng. Và đó là một chiến thuật, không phải một chiến lược. Hăy xem xét điệu nhảy hùng biện của Trump với nhà độc tài Triều Tiên Kim Jong Un. Không có tổng thống nào trong thời hiện đại đạt được tiến bộ với Triều Tiên. Với khả năng phá hủy Seoul trong ṿng vài phút sau khi nổ ra xung đột, B́nh Nhưỡng đă phớt lờ mọi nỗ lực của Mỹ và các đồng minh nhằm ngăn cản nước này xây dựng kho vũ khí hạt nhân.
Trump đă qua lại đáng kể với Kim. Với tư cách là một ứng cử viên vào năm 2016, ông nói rằng ông sẽ kêu gọi Trung Quốc làm cho nhà độc tài Triều Tiên “biến mất dưới dạng này hay dạng khác rất nhanh chóng”. Khi lên ắm quyền, ông đă chế nhạo Kim, gọi ông là “Gă tên lửa bé nhỏ” và gợi ư rằng Mỹ có thể thiêu rụi B́nh Nhưỡng. Sau đó, ông ta chuyển hướng và sắp xếp ba cuộc gặp gỡ cá nhân với Kim.
Một trong những vị tướng nói với tôi với cái cười thầm cái-quái-ǵ-vậy (Nguyên văn: what-the-hell? chuckle): “Những thứ đó quá điên rồ để có tác động. Chúng ta sẽ xem chuyện ǵ xảy ra. Nếu họ có thể quay lại với một cuộc thảo luận nào đó, nếu nó có thể ngăn cản điều ǵ đó, nó sẽ rất đáng giá. Khía cạnh phi quy ước của điều đó có cơ hội làm rung chuyển một số thứ."
Tuy nhiên, về lâu dài, chuyện không thể phán đoán lại là một vấn đề. Nếu không có một chiến lược cơ bản chặt chẽ, sự thiếu chắc chắn sẽ tạo ra sự nhầm lẫn và tăng khả năng tính toán sai - và các tướng lĩnh đă chỉ ra rằng tính toán sai lầm là nguyên nhân bắt đầu hầu hết các cuộc chiến tranh. John F. Kennedy đă thiết lập một đường dây nóng trực tiếp nổi tiếng tới Điện Kremlin để giảm nguy cơ một chuyện ngớ ngẩn có thể trở thành một cuộc tấn công hạt nhân. Khi xâm lược Kuwait, Saddam Hussein vấp phải thất bại nhục nhă trong Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ nhất - một cuộc xung đột khiến hơn 100.000 người thiệt mạng - sau một loạt thông tin sai lệch và tính toán sai dẫn đến phản ứng quốc tế.
Việc không thể tiên đoán trở thành một trở ngại cho thành công khi nó cản trở quy tŕnh có trật tự. Một vị tướng từng phục vụ dưới nhiều đời tổng thống nói với tôi, “Giả sử bạn sắp can dự với Triều Tiên. Tại một thời điểm nào đó, bạn nên phát triển một chiến lược có nội dung: Đây là những kết quả chúng tôi muốn thấy. Và rồi ai đó sẽ phát triển các luận điểm. Những luận điểm đó được chia sẻ với quân đội, với Bộ Ngoại giao, với đại sứ. Cho dù vấn đề có thể là ǵ, trước khi tổng thống nói bất cứ điều ǵ, mọi người nên biết những luận điểm chính." Để tránh nhầm lẫn và cảm giác không có mục đích, “mọi người ít nhất phải có hiểu biết chung về chiến lược là ǵ và hướng đi của chúng ta.”
Mà bây giờ thường không phải như vậy.
Vị tướng nói, "Nếu tổng thống nói ‘Lửa và diêm sinh’ và sau đó hai tuần lại nói ‘Đây là người bạn tốt nhất của tôi’, điều đó không hẳn là tệ - nhưng thật tệ nếu những người c̣n lại trong chính phủ chịu trách nhiệm thực hiện chiến lược không nhận thức rằng đó là chiến lược.” Cần có một quy tŕnh để t́m ra tŕnh tự của các bước. Ông ấy tiếp tục, “Quy tŕnh cho tổng thống biết những ǵ ông ấy nên nói. Khi tôi làm việc với Obama và Bush, trước khi chúng tôi hành động, chúng tôi sẽ hiểu hành động đó sẽ như thế nào, chúng tôi đă thực hiện Hỏi & Đáp về cách chúng tôi nghĩ rằng cộng đồng quốc tế sẽ phản ứng với điều đó và chúng tôi đă thảo luận về cách chúng tôi giải quyết phản ứng đó."
Hoạt động bên ngoài một quy tŕnh có tổ chức, như Trump thường làm, là quay ṿng từ khủng hoảng đến hữu nghị đến khủng hoảng, tạo ra không ǵ nhiều hơn là tiếng ồn. Cách tiếp cận lộn xộn này có thể dẫn đến một nơi nào đó tốt - nhưng nó có thể dễ dàng bắt đầu một đám cháy rất lớn.
Vị tướng này nói với tôi rằng nếu tổng thống né tránh quy tŕnh th́ khi một vấn đề an ninh quốc gia đầy thách thức nảy sinh, ông ấy sẽ không có thông tin về tác động dây chuyền của việc theo đuổi các lựa chọn khác nhau. "Ông ta dường như bắn bừa." Các chỉ huy quân sự nhận thấy điều đó khiến họ bối rối.
"Quy tŕnh này không phải là thuốc chữa bách bệnh - Bush và Obama đôi khi đưa ra những quyết định tồi ngay cả với tất cả các lựa chọn trước mắt - nhưng nó có ích."
IV. “ÔNG ẤY LÀ NGƯỜI TỰ MÂU THUẪN"
Tướng H. R. McMaster, người đă rời Nhà Trắng sau một giai đoạn tại vị khá ổn vào tháng 4 năm 2018 chỉ sau 14 tháng làm cố vấn an ninh quốc gia, là một chuyên gia có-thể-làm-được nhiều nhất như bạn có thể thấy. Ông ta tỏ ra rất coi trọng Trump và điều chỉnh các cuộc báo cáo của ḿnh để phù hợp với sự thiếu kiên nhẫn nổi tiếng của tổng thống, để trang bị cho ông ta trước những quyết định quan trọng mà chức vụ yêu cầu. Nhưng Trump không nghe các lời khuyên và chỉ dẫn. Ông ấy chỉ thích được gật đầu. Những nỗ lực mở rộng sự hiểu biết của ông ấy khiến ông ấy khó chịu. Nhiệm kỳ của McMaster chắc chắn là ngắn. Nhiều tuần trước khi chấp nhận đơn từ chức, tổng thống cho biết rằng ông thấy các cuộc báo cáo của McMaster dài ḍng và bản thân người đàn ông này “cộc cằn và trịch thượng”.
Không tin vào chuyên môn, Trump đă mâu thuẫn và miệt thị cộng đồng t́nh báo và chủ tŕ việc phá bỏ Bộ Ngoại giao. Điều này có nghĩa là để ngỏ các chức đại sứ trên khắp thế giới, bao gồm cả ở các quốc gia quan trọng đối với lợi ích của Mỹ như Brazil, Canada, Honduras, Nhật Bản, Jordan, Pakistan, Nga và Ukraine. Các quan chức ngoại giao cấp cao không thấy có cơ hội thăng tiến nên đă ra đi.
Một trong những vị tướng nói, “Khi bạn mất đi những nhà ngoại giao và đại sứ có tất cả kinh nghiệm này, khả năng ngôn ngữ này, hiểu biết văn hóa này, khiến mọi thứ trở nên rất rất rất khó khăn đối với chúng ta. Và nó dẫn đến các quyết định kém hiệu quả."
Trump chống lại việc bị dẫn dắt đến mức bản năng của ông gần như luôn luôn úp các quan điểm có thế trội.
Một vị tướng khác nói với tôi, “Ông ấy là người tự mâu thuẫn.”
Theo những người làm việc với ông, McMaster tránh đưa ra cho tổng thống một lựa chọn đồng thuận duy nhất, ngay cả khi tồn tại một lựa chọn như vậy. Ông nói rằng ông luôn cố gắng cho tổng thống một vài lựa chọn. Sau khi rời Nhà Trắng, ông chỉ trích những người khác trong cộng đồng an ninh quốc gia v́ đă có cách tiếp cận khác, cáo buộc họ giấu thông tin với hy vọng đưa Trump đi theo hướng họ thích. McMaster không nêu tên, nhưng rất có thể ông đang nói về Mattis và Tướng John Kelly, người sau khi giữ chức vụ Bộ trưởng An ninh Nội địa của Trump, đă trở thành Chánh văn pḥng thứ hai của tổng thống. McMaster đă nói rằng ông coi cách tiếp cận như vậy tương đương với việc lật đổ Hiến pháp - nhưng nếu cáo buộc của ông là đúng, nó cho thấy những người đó cảm thấy Trump được trang bị kém như thế nào cho công việc. Báo cáo của Cố vấn Đặc biệt Robert Mueller ghi lại nhiều trường hợp các cố vấn dân sự cố gắng quản lư tổng thống hoặc đơn giản là phớt lờ các chỉ thị của tổng thống mà họ cho là không đúng hoặc bất hợp pháp.
Trong nhiệm kỳ ngắn ngủi của ḿnh trong vai tṛ nhân viên của Trump, McMaster đă giám sát việc xây dựng một chiến lược an ninh quốc gia rộng răi nhằm t́m cách hệ thống hóa thế giới quan “Nước Mỹ trên hết” của Trump, đặt vấn đề nhập cư lên hàng đầu trong các mối quan tâm về an ninh quốc gia, bên cạnh phổ biến hạt nhân và các cuộc tấn công khủng bố. Ư tưởng là xây dựng một cấu trúc nhất quán xung quanh chính sách ngoại giao bắn ria của tổng thống. Trump đă phấn khởi về tài liệu này khi công bố nó, theo một người có mặt ở đó, nói: “Tôi thích nó! Tôi thích nó! Tôi muốn sử dụng cái này mọi lúc.”
Ông ấy đă không làm. Giống như tác giả của nó, tài liệu đó đă bị loại bỏ. Những người đă tham gia viết nó vẫn bị thuyết phục, phần nào hy vọng rằng nó vẫn giúp định hướng chính sách, nhưng John Bolton, người kế nhiệm McMaster, nói một cách khinh bỉ - vài tháng trước khi ông ta cũng bị Trump lật đổ - rằng nó đă được cất ở đâu đó và chẳng c̣n ai ngó đến
Chuyện Trump đọc những thứ đó không có nhiều khả năng xảy ra hơn chuyện ông đă viết sách của riêng ḿnh. (Nhiều năm trước, sau khi xuất bản The Art of the Deal, ông ấy đă hỏi tôi liệu tôi có muốn viết cuốn sách tiếp theo của ông ấy không. Tôi đă từ chối.) Cố gắng biến cách tiếp cận thế giới của vị tổng thống này thành một triết lư chung là một việc ngu ngốc. Đối với những người chỉ huy các lực lượng vũ trang của Mỹ, tốt nhất là bạn nên chú mục ống nḥm vào nguồn cấp dữ liệu Twitter của ông ta.
V. ÔNG CÓ NHẬN THỨC ĐƠN GIẢN VÀ CỔ HỦ VỀ QUÂN ĐỘI
Mặc dù không tôn trọng lời khuyên của các chuyên gia, Trump vẫn tôn trọng - có lẽ là tôn sùng quân đội. Ông bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống của ḿnh bằng cách xếp chính quyền của ḿnh với đầy các tướng: Mattis, McMaster, Kelly, và trong một giai đoạn ngắn là Michael Flynn, cố vấn an ninh quốc gia đầu tiên của ông. Theo Don Bolduc, một thiếu tướng về hưu hiện đang tranh cử với tư cách là một đảng viên Cộng ḥa cho Thượng viện Hoa Kỳ ở New Hampshire, bổ nhiệm họ quá sớm sau khi nghỉ hưu là một sai lầm. Ngay từ ban đầu, sự khác biệt lớn nhất mà Bolduc đă thấy giữa chính quyền Trump và những người tiền nhiệm của nó, và điều mà ông cảm thấy "sẽ gây xáo trộn trong dài hạn", đó là "sự phụ thuộc đáng kể, ít nhất là ở Ngũ Giác Đài, vào quyền lănh đạo quân sự cấp cao và làm cho việc giám sát dân sự của chúng ta ít liên quan hơn. Đó sẽ là một vấn đề lớn. Bộ trưởng Quốc pḥng đă bị vây quanh với khá nhiều với các đồng đội Thủy quân lục chiến cũ của ḿnh, và ít nhất là từ nhóm đó, sự mất ḷng tin của dân thường đă thực sự ảnh hưởng tiêu cực đến Ngũ Giác Đài về chính sách và chiến lược ở Afghanistan, Syria và Iraq, bằng cách làm theo các cách tiếp cận hoạt động thất bại tương tự như cũ.” Sự phụ thuộc của Trump vào các giải pháp quân sự là có vấn đề v́ “có những giới hạn đối với những ǵ quân đội có thể giải quyết. Tôi nghĩ ban đầu chính quyền Trump có ư tưởng rằng các quan chức cấp tướng này bằng cách nào đó có tất cả câu trả lời cho mọi thứ. Tôi nghĩ rằng tổng thống đă phát hiện ra trong thời gian ngắn rằng điều đó thực sự không phải như vậy."
Bolduc cũng chỉ ra một thách thức lănh đạo bất thường do việc để một vị tướng ở cấp bậc của McMaster làm cố vấn an ninh quốc gia - ông ta đă chưa nghỉ hưu khi đảm nhận chức vụ này. “McMaster, người mà tôi vô cùng kính trọng, đă tham gia như một vị tướng ba sao. Để anh ta một vai tướng ba sao buộc anh ta hàng ngày phải giao tiếp với những vị tướng bốn sao, những người coi cấp bậc của ông ta thấp hơn họ, mặc dù vị trí của ông ta hơn họ rất nhiều.”
Các vấn đề đặt ra bởi sự hiểu biết lệch lạc của Trump về quân đội c̣n vượt ra ngoài việc đưa ra quyết định tồi đối với văn hóa của các lực lượng vũ trang của chúng ta: Ông ấy rơ ràng không nghĩ rằng những người lính Mỹ bị buộc tội tội ác chiến tranh nên bị truy tố và trừng phạt. Vào đầu tháng 5, ông đă ân xá cho cựu Trung úy Lục quân Michael Behenna, người đă bị kết tội giết một tù nhân Iraq. Hai tuần sau, anh ta yêu cầu Bộ Tư pháp chuẩn bị tài liệu ân xá cho một số quân nhân và nhà thầu Mỹ bị buộc tội giết người và phi tang xác chết, bao gồm cả Chỉ huy trưởng nhóm Hoạt động Đặc biệt Edward Gallagher, một Người nhái (SEAL) của Hải quân bị chính các thành viên trong nhóm của anh ta buộc tội đâm chết một tù nhân ISIS tuổi vị thành niên và bắn thường dân không vũ trang. (Cuối cùng anh ta được tha bổng về các vụ giết người nhưng bị kết tội chụp ảnh với cơ thể của cậu bé.) Trump sau đó trừng phạt các luật sư quân sự đă truy tố Gallagher và yêu cầu hủy bỏ các huy chương được trao cho họ. Tất cả các tướng lĩnh đều đồng ư rằng việc can thiệp vào nỗ lực của quân đội để giám sát chính họ sẽ làm suy yếu nghiêm trọng quyền chỉ huy và kiểm soát. Khi hàng ngàn thanh niên Mỹ được triển khai ở nước ngoài với vũ khí hạng nặng, đôi khi sẽ xảy ra tội ác và hành động tàn bạo. Việc không truy tố những người thực hiện hành vi này sẽ mời gọi những hành vi gây xấu hổ với tất cả mọi người mặc đồng phục và quốc gia mà họ phục vụ.
Một vị tướng nói về tổng thống, “Ông ấy không hiểu tính cách của chiến binh (Nguyên văn: warrior ethos). Tính cách của các chiến binh rất quan trọng bởi v́ đó là một giao ước thiêng liêng không chỉ giữa các thành viên trong quân đội mà c̣n giữa binh nghiệp và xă hội mà chúng tôi nhân danh để chiến đấu và phục vụ. Tính cách chiến binh đứng trên cả luật lệ về chiến tranh; nó chi phối hành vi của bạn. Tính cách chiến binh làm cho các đơn vị trở nên hiệu quả v́ các giá trị của sự tin tưởng và hy sinh bản thân gắn liền với nó - nhưng tính cách chiến binh cũng làm cho các cuộc chiến trở nên ít vô nhân đạo hơn và cho phép binh nghiệp của chúng ta duy tŕ ḷng tự trọng và được tôn trọng bởi người khác. Trời đất, nếu tính cách chiến binh bị hiểu sai thành ‘Giết sạch…’ ”. Ông bỏ dỡ câu nói. Dạy những người lính về ứng xử đạo đức binh nghiệp trong chiến tranh không chỉ là về đạo đức: “Nếu bạn đối xử thiếu tôn trọng với dân thường, bạn đang làm việc cho kẻ thù! Trump không hiểu."
Một số tướng lĩnh cho biết, v́ Trump chưa bao giờ phục vụ trong quân ngũ hoặc đến gần chiến trường, Trump thường thể hiện một quan niệm đơn giản, lạc hậu về những người lính là cực kỳ "cứng rắn" - những người đàn ông cứng rắn được yêu cầu thực hiện những công việc khó khăn và đôi khi xấu xí. Ông cũng tin vào một khái niệm lănh đạo đă lỗi thời nghiêm trọng. Các tướng lĩnh, tất cả đều đă chỉ huy quân đội trong trận chiến, biết rơ hơn ai hết rằng chiến tranh là khó khăn và xấu xí, nhưng sự hiểu biết của họ về "sự cứng rắn" vượt xa sự khắc kỷ cộc cằn trong một bộ phim của John Wayne. Khả năng phán đoán tốt quan trọng hơn sự cứng rắn.
Bolduc cho biết ông đă vào trong một quân đội, nơi các lănh đạo cấp cao thường xuyên đổ lỗi cho cấp dưới, mất b́nh tĩnh, đập bàn và đe dọa ném đồ đạc được chấp nhận, và phản ứng cho các hành vi đó là “Ông ấy là một kẻ cứng rắn (hard-ass). Đúng không? Ông ấy cứng rắn. Đó không phải là lănh đạo. Bạn không đạt được hiệu suất tối ưu theo cách đó. Bạn có được hiệu suất tối ưu bằng cách hoàn toàn trái ngược với điều đó.”
Bolduc lo ngại rằng, dưới sự chỉ huy của Trump, việc quay trở lại những quan niệm cổ hủ về "sự cứng rắn" này sẽ làm trầm trọng thêm cơn dịch Rối loạn Hậu chấn Tâm lư (PTSD) đang lan tràn trong những người lính đă từng phục vụ nhiều tua tham chiến. Các sĩ quan quân đội cấp cao đă học được nhiều điều từ nhiều thập kỷ chiến tranh - những bài học mà Bolduc cho biết đang bị loại bỏ bởi một tổng thống mà sự gần gũi nhất với chiến trận là màn ảnh chiếu phim.
Quân đội khó thay đổi. Điều này là không tốt, v́ nó có thể rất chậm để thích nghi, nhưng cũng tốt, v́ nó có thể chịu được sự lănh đạo kém ở cấp cao nhất. Các tướng lĩnh cho biết, trong những lĩnh vực quan trọng nhất, các nhà lănh đạo giàu kinh nghiệm của quân đội đă đưa Trump thoát khỏi thảm họa. Cho đến nay.
Một tướng nói: “Điều khó khăn là ông ấy có thể làm tổng thống trong 5 năm nữa.”
NMGV
Links:
https://www.theatlantic.com/magazine...-trump/598360/