Đề xuất hoăn bầu cử của Trump dường như chỉ là chiêu "hỏa mù" trong bối cảnh ông bối rối và bế tắc trước thực trạng của nước Mỹ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm qua gây xôn xao dư luận khi đưa ra đề xuất "hoăn bầu cử cho đến khi người dân có thể bỏ phiếu đúng cách, an toàn và đáng tin cậy". Lư do ông đưa ra là h́nh thức bỏ phiếu qua thư, vốn được nhiều bang khuyến khích để chống Covid-19, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gian lận, có thể biến cuộc bầu cử 2020 thành "nỗi xấu hổ lớn đối với nước Mỹ".
Theo b́nh luận viên Alexander Burns của NY Times, Trump hiểu rơ rằng không tổng thống Mỹ nào đủ thẩm quyền hoăn bầu cử liên bang. Hiến pháp Mỹ ấn định thời gian bầu cử từ thế kỷ 19, cũng như ngày kết thúc không thể thay đổi của nhiệm kỳ tổng thống. Chỉ có quốc hội mới có quyền quyết định về thời gian, địa điểm và cách thức tiến hành bầu cử.
Bởi vậy, Burns cho rằng đây chỉ là một chiêu "tung hỏa mù" của Trump, bởi ông biết rơ đề xuất này sẽ không bao giờ được phe Dân chủ đang kiểm soát Hạ viện chấp thuận. Ngay cả Mitch McConnell, lănh đạo phe đa số thuộc đảng Cộng ḥa ở Thượng viện, cũng khẳng định sẽ không thay đổi ngày bầu cử.
William Weld, cựu thống đốc bang Massachusetts thuộc đảng Cộng ḥa, cho rằng đoạn tweet của Trump là dấu hiệu cho thấy Tổng thống Mỹ đang bối rối và thiếu tự tin trước thực trạng đất nước mà ông đang lănh đạo, đặc biệt là khi Covid-19 đang gây ra cuộc khủng hoảng y tế và kinh tế nghiêm trọng.
"Quá nhiều người đă chết và nền kinh tế đang rơi tự do, nhưng phản ứng của ông ấy là ǵ? Hoăn bầu cử. Đó là dấu hiệu của tâm lư không muốn đối diện với thực tế", Weld nói.
Đề xuất được Trump đưa ra ngay sau khi Bộ Thương mại Mỹ báo cáo kinh tế nước này giảm 32,9% trong quư hai, mức sụt giảm tồi tệ nhất kể từ năm 1947 trong bối cảnh Covid-19 gây thiệt hại nghiêm trọng. Đây được cho là đ̣n giáng mạnh mẽ vào nỗ lực tái tranh cử của Trump, khi "vũ khí" đắc lực giúp ông lấy ḷng cử tri chịu tổn hại nặng nề.
B́nh luận viên Burns cho rằng giữa lúc cơn suy thoái kinh tế bủa vây hàng triệu người Mỹ, bất cứ tổng thống nào cũng phải gánh vác nhiệm vụ lănh đạo chính quyền và đưa ra phản ứng mạnh mẽ với khủng hoảng.
Nhưng thay vào đó, Trump đă vắng mặt trong các cuộc thảo luận khôi phục kinh tế tuần này, ngay cả khi một khoản trợ cấp thất nghiệp quan trọng sắp hết hạn. Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell cũng cảnh báo quá tŕnh phục hồi của Mỹ đang bị chậm trễ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng hôm 30/7. Ảnh: AFP.
Trên lĩnh vực y tế, thay v́ thể hiện sự lănh đạo rơ ràng và nhất quán về an toàn cộng đồng, trong bối cảnh hơn 155.000 người Mỹ đă chết v́ Covid-19, Trump lại đưa ra những thông điệp thiếu nhất quán và thiếu căn cứ khoa học.
Ông vẫn quảng bá cho hydroxychloroquine, thuốc sốt rét chưa được chứng minh hiệu quả chống Covid-19, đồng thời yêu cầu nhanh chóng mở cửa lại trường học và doanh nghiệp, ngay cả khi ông tuyên bố khó có thể tổ chức một cuộc bầu cử an toàn.
Tuy nhiên, các thành viên đảng Dân chủ không ngay lập tức kêu gọi ngăn chặn ư tưởng hoăn bầu cử của Trump, hoặc một lần nữa nỗ lực thúc đẩy xem xét băi nhiệm Tổng thống. Các lănh đạo phe Dân chủ đều bày tỏ phẫn nộ, nhưng hầu hết đồng t́nh rằng phản ứng của Trump chỉ nên được coi là "sự cùng đường", thay v́ ư định thay đổi ngày bầu cử thực sự.
Đáp lại ḍng tweet của Trump, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi chỉ đơn giản dẫn lại quy định trong hiến pháp rằng quốc hội, không phải tổng thống, mới có quyền ấn định ngày bầu cử quốc gia. Nghị sĩ Dân chủ Zoe Lofgren, chủ tịch ủy ban giám sát bầu cử của quốc hội, cũng ám chỉ phát ngôn của Trump chỉ là biểu hiện của việc ông không thể kiểm soát được nCoV.
"Chỉ quốc hội mới có thể thay đổi ngày bầu cử. Bất chấp mọi t́nh huống, chúng tôi sẽ không cân nhắc làm như vậy để cứu văn phản ứng bất lực và tùy hứng của Tổng thống với đại dịch, hoặc khiến mọi người tin vào những lời nói dối và thông tin sai lệch mà ông ấy truyền bá về cách người Mỹ có thể bỏ phiếu an toàn", Lofgren cho hay.
Sau bài đăng của Trump, một số thành viên đảng Cộng ḥa né tránh câu hỏi của các phóng viên, trong khi nhiều người thẳng thừng bác bỏ ư tưởng của Tổng thống. "Cuộc bầu cử chắc chắn sẽ diễn ra ở New Hampshire vào ngày 3/11. Hết", Chris Sununu, thống đốc New Hampshire, viết trên Twitter.
"Kể từ năm 1845, chúng ta đă luôn tổ chức bầu cử vào ngày thứ ba đầu tiên sau ngày 1/11 hàng năm và năm nay cũng vậy", thượng nghị sĩ Cộng ḥa Marco Rubio cho biết. Kevin McCarthy, lănh đạo phe thiểu số tại hạ viện và là một trong những đồng minh trung thành nhất của Trump trong quốc hội, cũng có chung quan điểm.
Tuy nhiên, một số đồng minh của Trump vẫn không trực tiếp phản bác Tổng thống. Trong một phiên điều trần tại thượng viện, khi được hỏi liệu ông có tin việc tổng thống hoăn bầu cử là hợp pháp hay không, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đáp rằng ông "sẽ không đưa ra nhận xét pháp lư về vấn đề", mà đây là việc của Bộ Tư pháp.
Theo b́nh luận viên Burns, bài đăng của Trump về bầu cử cho thấy sự đơn độc của ông trong chính quyền cũng như công chúng. "Ngoài việc không vạch ra được phản ứng toàn quốc đáng tin cậy nhằm đối phó Covid-19, ông ấy cũng không làm tṛn nhiệm vụ lâu nay của một Tổng thống là xoa dịu đất nước trong những thời khắc đáng lo sợ và đau buồn", Burns nêu ư kiến.
Tuy nhiên, cũng có những ư kiến lên tiếng bênh vực Trump. JR Romano, chủ tịch đảng Cộng ḥa ở bang Connecticut, cho rằng bang này đă hai lần điều chỉnh kế hoạch bỏ phiếu sơ bộ v́ Covid-19, nên đề xuất hoăn ngày bầu cử liên bang v́ đại dịch là có thể hiểu được.
Ông cũng cho rằng những sai sót trong h́nh thức bỏ phiếu qua thư có thể khiến một số cử tri Connecticut bị tước quyền bầu cử hợp pháp. "Đề xuất của Tổng thống không khác là mấy so với những ǵ phe Dân chủ từng đưa ra. Để đảm bảo phiếu bầu của ai cũng được tính, hệ thống thu thập phiếu bầu phải trong sạch. Trong t́nh h́nh hiện nay, khi nhiều bang hối hả áp dụng phương thức này, sự trong sạch đó sẽ không được đảm bảo", Romano nói.
VietBF @ Sưu tầm