Mỹ phát hiện dấu hiệu cho thấy pḥng không Iran được đặt trong trạng thái báo động cao sau loạt vụ nổ bí ẩn gần các cơ sở hạt nhân.
Mức báo động chiến đấu cao đồng nghĩa các khẩu đội tên lửa pḥng không Iran sẵn sàng khai hỏa nhằm vào mục tiêu được coi là mối đe dọa tới nước này, một quan chức Mỹ cho biết, song không tiết lộ cách t́nh báo Mỹ thu thập tin tức về hệ thống pḥng không Iran. Vệ tinh do thám, máy bay trinh sát và tàu chiến Mỹ thường xuyên hoạt động ở vùng biển quốc tế gần Iran và liên tục theo dơi hoạt động của nước này.
Các quan chức quân đội Mỹ từ chối b́nh luận liệu nước này có thông tin t́nh báo liên quan đến t́nh trạng báo động cao của pḥng không Iran hay không.
Mỹ đánh giá mức báo động cao của pḥng không Iran là động thái phản ứng trước các sự kiện gần đây, sau một loạt vụ nổ chưa rơ nguyên nhân gần các cơ sở hạt nhân và hạ tầng trọng yếu của nước này.
Iran gần như không giải thích được nguyên nhân của các sự cố, trong đó có một vụ hỏa hoạn gây thiệt hại lớn cho tổ hợp đóng vai tṛ quan trọng trong chương tŕnh làm giàu uranium của nước này, làm dấy lên nghi ngờ các cơ sở bị kẻ thù phá hoại.
Israel bị nghi đứng sau một số vụ nổ tại các cơ sở trên. Trong cuộc họp báo ngày 5/7, Bộ trưởng Quốc pḥng Israel Benny Gantz không loại trừ khả năng nước này liên quan đến các vụ nổ tại Iran.
"Không phải mọi sự cố xảy ra ở Iran đều liên quan đến chúng tôi. Những hệ thống đó đều phức tạp, đ̣i hỏi mức độ an toàn rất cao và tôi không chắc họ luôn biết cách bảo dưỡng chúng", Gantz nói, đề cập đến các cơ sở hạt nhân Iran.
Mỹ chưa b́nh luận về khả năng Israel liên quan tới các sự cố tại Iran. Một quan chức Mỹ cho biết nước này đang cố gắng t́m hiểu thêm về vụ nổ và ai là người chịu trách nhiệm.
Hỏa hoạn bùng phát tại nhà máy hạt nhân Natanz của Iran ngày 2/7, gây thiệt hại đáng kể cho cơ sở này. Nhà máy Natanz từng là mục tiêu tấn công mạng của Mỹ và Israel, chiến dịch này bị phát hiện cùng mă độc Stuxnet hồi năm 2010.
Truyền thông Iran dẫn lời một quan chức an ninh cho biết cuộc điều tra về vụ hỏa hoạn tại nhà máy Natanz cho thấy "không có bằng chứng về hoạt động phá hoại". Tuy nhiên, Iran sau đó liên tiếp hứng chịu các sự cố cháy nổ bí ẩn khác trong những tuần gần đây.
Hôm 26/6, tiếng nổ lớn vang lên gần tổ hợp quân sự Parchin. Nhà máy điện Zargan ở Ahvaz ngày 4/7 xảy ra một vụ nổ lớn, khí clo bị ṛ rỉ khiến hàng chục người bị ngộ độc. Các quan chức quân sự hàng đầu của Mỹ cho biết loạt sự cố trên dường như không phải là "tai nạn công nghiệp".
Vụ nổ bồn chứa gas ở Tehran hôm 26/6. Ảnh: IRIB.
Một quan chức Mỹ cho biết nước này quan ngại Iran có thể tung đ̣n trả đũa nếu cho rằng họ bị Mỹ hoặc Irarel tấn công. Tuy nhiên, khả năng vận hành thiếu tin cậy các tổ hợp pḥng không có thể đẩy Iran vào thế "gậy ông đập lưng ông" khi đặt chúng vào t́nh trạng báo động cao.
Một máy bay chở khách của Ukraine đă bị pḥng không Iran bắn rơi ngày 8/1 sau khi cất cánh từ thủ đô Tehran, khiến 176 người thiệt mạng. Sự cố xảy ra vài giờ sau khi Iran phóng tên lửa hành tŕnh vào các căn cứ tại Iraq có lính Mỹ đồn trú để đáp trả vụ hạ sát thiếu tướng Qasem Soleimani. Iran sau đó cho biết sai lầm của kíp tên lửa trong trạng thái báo động cao đă gây ra thảm kịch.
VietBF @ Sưu tầm