Mốc thời gian liên quan đến tiền thưởng Nga giết lính Mỹ và phản ứng của Trump

06/29/20

(Washington Post) – Mối quan hệ lâu năm, đầy khát vọng và cả những gập ghềnh giữa Tổng thống Donald Trump với nước Nga và Tổng thống Vladimir Putin đã bước vào một trong những chương gây tranh cãi nhất từ cuối tuần qua.


Tờ New York Time vào tối thứ Sáu tung ra bản tin bom tấn và sau đó nhanh chóng được những tờ báo lớn loan sâu thêm: Tình báo Mỹ đánh giá được tình báo quân đội Nga đề nghị trả tiền thưởng cho các chiến binh Taliban ở Afghanistan để họ sát hại lực lượng liên minh, trong đó có binh sĩ Mỹ và Anh.

Từ tháng 3 đã có một cuộc tranh cãi căng thẳng diễn ra trong nội bộ cộng đồng tình báo Hoa Kỳ về việc đáp trả lại như thế nào. Washington Post vào Chủ nhật loan tin, những món tiền thưởng này thực sự dính tới những cái chết của binh sĩ Mỹ.

Vấn đề ở chỗ, cho đến hôm nay tức là 3 tháng sau, chính phủ ông Trump vẫn chưa phản ứng đối với chuyện này. Đáng ngại hơn, trong thời gian lẽ ra phải can thiệp thì đương kim Tổng thống Mỹ vẫn tiếp tục miêu tả Nga và Putin là bạn của Hoa Kỳ, và đã gởi viện trợ nhân đạo cho Moscow, và tiếp tục thúc đẩy để Nga được quay trở lại G7.

Rõ ràng có dấu hiệu bê bối ở đây, về ý tưởng một tổng thống và chính phủ của ông ta sẽ không làm gì cả đối với một thế lực nước ngoài đang tài trợ cho việc sát hại người Mỹ. Và Toà Bạch Ốc hiện nay tăng cường phủ nhận. Ban đầu, Bạch Cung tranh chấp với tường trình rằng ông chủ được báo cáo thông tin tình báo này. Sau đó sang Chủ nhật, Trump thẳng thẳng phủ nhận thông tin tình báo như vậy. “Tình báo mới báo cáo cho tôi rằng, họ không tin thông tin này đáng tin cậy, và vì vậy đã không báo cáo cho tôi hoặc Phó Tổng thống Pence,” ông Trump đăng trên Twitter.

Tuy nhiên, các viên chức tình báo tiếp tục khẳng định thông tin của họ, khẳng định đã báo cáo lên những cấp cao nhất ở Toà Bạch Ốc.

Những gì xảy ra rất đáng ngại. Thậm chí một số đồng minh của ông Trump tại Quốc hội, như Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (South Carolina) đang đòi hỏi phải có câu trả lời. Và John Ullyot – Phát ngôn nhân của Hội đồng Cố vấn An ninh Quốc gia của Toà Bạch Ốc – vào tối Chủ nhật không trực tiếp tranh chấp với thông tin tình báo. “Tính xác thực của báo cáo đang được tiếp tục đánh giá,” Ullyot nói.

Có rất nhiều điều chúng ta không được biết, bao gồm các cuộc tấn công nhắm vào binh sĩ Mỹ có thể liên quan đến những món tiền thưởng. Nhưng chúng ta biết những mốc thời gian dưới đây, khi chuyện này xảy ra và những gì Trump đã làm cho Nga kể từ khi có kết luận của cộng đồng tình báo.

Tháng 4 năm 2017: Tướng Lục quân John Nicholson – Tư lệnh hàng đầu của Mỹ ở Afghanistan – dường như xác nhận những báo cáo rằng Nga đang vũ trang cho Taliban. “Bất cứ vũ khí nào được đưa vào đây từ nước ngoài sẽ vi phạm luật quốc tế trừ phi chúng đến từ chính phủ Afghanistan,” Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis bổ sung thêm.

Tháng 2 năm 2018: Sau khi bị tấn công, binh sĩ Mỹ và đồng minh Syria của họ đã giết khoảng 100 người, trong đó có lính đánh thuê Nga đang làm việc cho tài phiệt Yevgeniy Prigozhin có mối quan hệ với Putin. Diễn biến này đánh dấu đụng độ chết người nhất giữa Mỹ và Nga kể từ Chiến tranh lạnh kết thúc hàng thập niên trước. Theo Washington Post, Giới chức Hoa Kỳ nghĩ, tiền thưởng có thể được dùng để trả đũa việc này.

Tháng 3 năm 2018: Tướng Nicholson một lần nữa nhắc đến “hoạt động gây bất ổn của Nga” ở Afghanistan. Taliban và Nga cho rằng tuyên bố này không có căn cứ.

Tháng 4 năm 2019: Ba binh sĩ Thuỷ quân Lục chiến Mỹ bị sát hại, và 3 quân nhân khác bị thương trong một vụ tấn công vào một đoàn xe đang quay trở về căn cứ không quân Bagram ở Afghanistan. Taliban lên tiếng nhận trách nhiệm. Giới chức tình báo tập trung vào sự kiện này, và một số sự kiện khác có thể liên quan đến những món tiền thưởng của Nga, theo AP.

Tháng 10 năm 2019: Nga cùng Mỹ, Trung Quốc, và Pakistan vào việc ký kết tuyên bố hòa bình ở Afghanistan.

Đầu năm 2020: Đội biệt động SEAL Team 6 đột kích một tiền đồn của Taliban, và thu giữ được $500.000 tiền mặt. Cũng theo AP, kết quả này dường như khẳng định những nghi ngờ của cộng đồng tình báo về việc Nga trả tiền thưởng.

29 tháng 2 năm 2020: Hoa Kỳ đạt được thoả thuận hoà bình đầu tiên với Taliban, trong đó bao gồm Mỹ rút toàn bộ lực lượng trong 14 tháng. Nhưng những nhóm liên quan đến Taliban không tuân thủ theo thoả thuận, và các cuộc đàm phán hòa bình nằm trong kế hoạch vẫn chưa được thực hiện được.

Cuối tháng 3: Tình báo Mỹ tổ chức một cuộc họp lớn giữa các cơ quan để bàn luận vấn đề Nga đề nghị tiền thưởng để các lực lượng đồng minh Taliban ở Afghanistan giết binh sĩ liên quân, trong đó có binh sĩ Mỹ. Tình báo Mỹ kết luận, Nga đã thực hiện chuyện này. Theo tờ New York Times, ông Trump được báo cáo về vấn đề này vào lúc đó. Trump và Tòa Bạch Ốc phủ nhận việc này, và Phát ngôn nhân Kayleigh McEnany vào sáng thứ Hai cho rằng, cộng đồng tình báo không thống nhất về thông tin tình báo này.

18 tháng 4 năm 2020: Trump tuyên bố, “Tôi có mối quan hệ rất tốt với Putin.”

8 tháng 5 năm 2020: Trump nói về Nga, “Chúng tôi không nhận điện thoại từ Nga nhiều năm trời, và bỗng chốc, chúng tôi có mối quan hệ tốt đẹp như vậy. Nhân tiện nói thêm, hoà hợp được với Nga là điều tuyệt vời, hoà hợp với Putin và Nga là điều tuyệt vời.”

Cũng vào ngày 8 tháng 5, Trump điện đàm với Putin và đề nghị gởi máy thở giúp Nga chống lại bùng phát virus corona. Hoa Kỳ gởi 200 máy thở trong phạm vi gói cứu trợ nhân đạo $5,6 triệu Mỹ kim.

Ngày 21 tháng 5 năm 2020: Trump tuyên bố, “Nga và chúng ta đã phát triển một mối quan hệ rất tốt. Như mọi người biết đó, chúng tôi cùng nhau làm việc về vấn đề dầu lửa. Tôi nghĩ, chúng tôi có một mối quan hệ tốt với Nga.”

30 tháng 5 năm 2020: Trump hoãn Hội nghị Thượng đỉnh G-7 và tiếp tục kêu gọi để Nga quay trở lại.

5 tháng 6 năm 2020: “Chúng tôi gởi một số cho Nga. Điều này tốt cho mối quan hệ, tốt cho tất cả mọi thứ,” Trump nói về máy thở cho Nga.

24 tháng 6 năm 2020: Trump chỉ trích chính phủ Obama yếu kém với Nga. Sau khi Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda nhắc lại việc Nga sáp nhập Crimea của Ukraine vào năm 2014, và những cuộc tấn công vào Georgia, Trump đáp, “Tôi chỉ muốn bổ sung: 2014 mà ngài Tổng thống vừa nói, đó là năm mà Nga được hưởng thời gian vui vẻ với Mỹ. The như tôi được biết, Tổng thống Obama và Joe Biden ngủ gục, lúc đó đang nắm quyền. Họ là những người làm chuyện đó, trước chính phủ chúng tôi. Chuyện này không xảy ra với chúng tôi, và sẽ không xảy ra với chúng tôi.”

25 tháng 6 năm 2020: Một ngày trước khi tin tức về những món tiền thưởng của Nga và thiếu phản ứng từ Mỹ được loan ra, Trump nhắc đi nhắc lại ông ta cứng rắn với Nga. “Tôi cứng rắn với Nga hơn bất cứ Tổng thống nào,” Trump tuyên bố trên chương trình Sean Hannity của Fox News. “Không có ai đã làm những gì như tôi làm với những chế tài, và trên hết là vạch trần thỏa thuận thỏa thuận đường ống ở Âu Châu. Không ai làm điều này. Không có ai thậm chí nói về vấn đề này.”

26 tháng 6 năm 2020: New York Time loan bản tin bom tấn về những món tiền thưởng của Nga, ngay sau đó Washington Post, AP và những cơ quan truyền thông khác xác nhận bản tin này.

Hương Giang
(Theo Washington Post)

Cứ chờ xem! Giờ này còn quá sớm để có kết luận.